نکات مهمی که والدین در برخورد با نوجوان باید بدانند

پریسا فرنودیان روانشناس و مشاور درباره اهمیت دوران نوجوانی اظهار کرد: در دوران نوجوانی تغییراتی را در زمینه جسمانی، هورمونی، جنسی، هویت، تحصیل، عزت نفس و... شاهد هستیم و همچنین آرمان گرایی، خودآگاهی، تمرکزگرایی در این دوران شکل می‌گیرد.

این روانشناس بیان کرد: دوران ۱۰ تا ۱۳ سالگی پیش نوجوانی و دوران ۱۳ تا ۱۹ سالگی دوران نوجوانی است؛ والدین باید از تغییرات جسمانی و جنسی فرزندان خود آگاهی داشته باشند و حتما هر کدام از والد هم جنس درباره دوران بلوغ با فرزندانشان صحبت کنند (یعنی مادر با دختر، پدر با پسر).

وی با بیان اینکه مسئله مهمی که در این دوره مطرح می‌شود هویت یابی است، افزود: نوجوان در این دوران باید به خودآگاهی و خودشناسی دست یابد، چراکه آگاهی در دوران کودکی تنها در حد دختر خوب و پسر خوب است، اما در دوره نوجوانی جنبه جدیدی پیدا می‌کند.

فرنودیان ادامه داد: دختران و پسران در دوران نوجوانی به دلیل نقش‌هایی که ایفا می‌کنند خود را در گروه‌هایی جدا می‌کنند و درباره خود دست به شناخت و خودشناسی می‌زنند، در این مرحله جنبه‌های مختلف وجودشان را شناسایی کرده و هویت سازی می‌کنند.

این روانشناس با اشاره به اینکه دوره نوجوانی دوره شورش و بحران است، اضافه کرد: هنگامی که نوجوانی در این دوره آرام و ساکت است، باید شک کرد، چراکه در این دوران باید حتما مخالفت‌های خود را ابراز کند، مقابل خانواده حرف‌هایی را بزند، همچنین مطیع بودن نشان از مشکلاتی در آن نوجوان است.

وی با بیان اینکه در دوران نوجوانی شاهد تغییر در نوع نگاه افراد هستیم، افزود: نوجوانان در نقش‌های خود تفکیک قائل هستند و خود را ایفا کننده نقش‌های مختلف می‌دانند، به عنوان مثال نوجوانان در دوران بلوغ می‌گویند همان طور که فرزند یک خانواده هستم و وظایف خاصی دارم، به عنوان یک دوست نیز وظایف مشخصی دارم.

فرنودیان تصریح کرد: نوجوانان در دوران بلوغ با والدین تضاد دارند و شخصیت خود را به صورتی نشان می‌دهند که غیر از آن هستند و در مقابل پیشنهاد‌های والدین مخالفت می‌کنند؛ همچنین نوجوانان می‌خواهند مرکز توجه باشند و به بهترین شکل خود را جلوه دهند، اما گاهی می‌خواهند که کسی به آن‌ها توجه نکنند.

این روانشناس بیان کرد: گاهی والدین فرزندانشان را تحت فشار قرار می‌دهند، به عنوان مثال دائم می‌گویند "پولی که بهت دادم را چیکار کردی؟"، لذا نوجوانان این اقدام را نوعی بازپرسی تلقی می‌کنند، بنابراین همیشه در حال پوشاندن ایرادهای خود هستند.

وی ادامه داد: افراد در دوران کودکی به دلیل تشویق‌هایی که می‌بینند احساس بهتری از خود دارند، اما زمانی که به نوجوانی می‌رسند به دلیل واکنش‌های مختلفی که دریافت می‌کنند احساس بدی دارند و این موضوع باعث کاهش اعتماد به نفس در آن‌ها می‌شود؛ همچنین تشویق و تنبیه فرزندان اگر به موقع و به اندازه نباشد احساس خوبی در افراد ایجاد نمی‌کند و فرزند دچار مشکلاتی در حرمت نفس می‌شود، لذا باید والدین در چنین زمانی که فرزندشان در حرمت نفس دچار مشکل شده است، توانایی او را تقدیر کنند تا از این دوره عبور کند.

فرنودیان بیان کرد: والدین باید فرزندانشان را مورد حمایت عاطفی قرار دهند و آن‌ها را تأیید اجتماعی کنند؛ همچنین خواهر و بردار بزرگتر که نقش مهمی در زندگی نوجوان دارند می‌توانند در این زمینه تأثیرگذار باشند و والدین باید بدانند حتی اگر زمانی از دست نوجوانشان ناراحت هستند به آن‌ها بفهمانند که با تمام ناراحتی دوستشان دارند.

این روانشناس اضافه کرد: پذیرفتن نقش‌ها و رفتار مبتنی بر نقش‌ها برای نوجوان مهم است، هویتشان را می‌سازد و والدین باید دوران نوجوانی را دوره مهمی بدانند، چراکه این دوران طلایی است و می‌توان آسیب‌های دوران کودکی را در این مرحله ترمیم کرد، همچنین والدین آگاهی زیاد داشته باشند چراکه نوجوان به دنبال یافتن خود است، نوجوان را آزاد گذارند، اما نسبت به کار‌های اشتباهش او واکنش نشان دهند و شرایطی را ایجاد کنند که نوجوان خود مسیرش را انتخاب کند.

وی افزود: والدین بدانند که به دلیل تغییرات مختلف هویتی و جسمی فرزندانشان در دوران نوجوانی، ازدواج در این دوران جایز نیست، چراکه در این دوران افراد خیلی زود شیفته طرف مقابل می‌شوند، اما عاشق شدن برای افراد زیر ۲۲ سال عشق هورمونی است و عشق علاقه در دوران نوجوانی غالبا به دلیل تنهایی، تنفر از خود است که بسیار ویرانگر است.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان

66