4 نکته مهم در مورد ملاقات روحانی و آبه از زبان خبرگزاری ژاپنی/ آیا آبه پیغام ترامپ را آورده بود یا پیغام ایران را دریافت کرد؟

رسانه های ژاپن به طور گسترده سفر حسن روحانی ، رییس جمهوری اسلامی ایران به توکیو و دیدار و گفت‌وگو با نخست وزیر این کشور را بازتاب دادند.

در این میان خبرگزاری کیودو بعد از اتمام ملاقات حضوری روحانی و آبه(نخست وزیر ژاپن) به زوایای مختلف این دیدار پرداخت. کیودو 4 نکته مهم در مورد ملاقات آبه و روحانی بیان کرد که به این نکات اشاره می‌کنیم:

امنیت خاورمیانه و حمل و نقل دریایی در تنگه هرمز

مساله اول گره ای است که در کار ژاپن و ارتباطش با ایران و آمریکا افتاده است. ژاپن از طرفی روابط بسیار خوبی با ایران دارد و از طرف دیگر، یکی از متحدان اصلی آسیایی آمریکا است. نکته قابل توجه در مورد ژاپن این است که در عین تلاش برای میانجیگری بین ایران و ایالات متحده ، سخت تحت فشار آمریکا قرار گرفته تا کشتی‌های جنگی خود را برای شرکت در ائتلاف نیروی دریایی آمریکا علیه ایران به تنگه هرمز بفرستد. نخست وزیر ژاپن با پذیرش اعزام یک ناوچه به اقیانوس هند و آن هم بیرون تنگه هرمز به نحوی سعی کرد هر دو طرف را از خود راضی نگه دارد.

با این حال، یک نکته مهم در مورد ژاپن و نخست وزیرش وجود دارد و آن این است که تنگه هرمز برای ژاپن و حمل و نقل دریایی‌اش یک منطقه استراتژیک مهم است و به همین دلیل، شینزو آبه در گفتگویش با روحانی به شدت در صدد بود امنیت کشتی‌ها و نفتکش‌ های ژاپنی را در تنگه هرمز تامین نماید.

بقای برجام و حفظ نقش میانجی

نکته دیگر تاکید شدید شینزو آبه در مورد برجام بود. نخست وزیر ژاپن بار دیگر خود را در مقام میانجی می‌بیند. به همین دلیل، در گفتگویش با رئیس جمهور ایران تاکید کرد که اگر ایران در برجام بماند شاید بتواند منافع ایران را با کمک سایر کشورها تامین نماید. این درخواست در حالی مطرح شد که ایران گام چهارم غنی سازی اورانیوم و کاهش تعهدات برجامی را برداشته و دیر یا زود گام‌های دیگر را هم بر می‌دارد.

از گفتار کیودو این برآید که شاید ژاپن بار دیگر پیغامی از جانب مقامات آمریکا به ایرانیان داده تا بیش از این مساله برجام کش پیدا نکند.

روحانی در پاسخ به شینزو آبه و درخواستش برای بقای برجام توپ را به زمین ژاپن انداخته و گفته که امیدوار است ژاپن تمام تلاشش را بکند تا این توافق حفظ شود. مقصود روحانی احتمالا فشار ژاپن به آمریکا جهت کاهش فشارها و بازگشت به برجام است.

حالا باید دید ژاپن در این بین چه نقشی ایفا می‌کند و آیا قادر است ایران وآمریکا را بار دیگر دور یک میز جمع کند یا نه.

بازگشت بازار نفت

نکته دیگر در مورد ملاقات مقامات ژاپن و ایران، فشار روحانی به آبه جهت از سرگیری خرید نفت از ایران است. در حالیکه تا چند سال پیش ژاپن یکی از بزرگترین خریداران نفت ایران بوده، اما اکنون و بعد از "فشار حداکثری" آمریکا، واردات نفت خود از ایران را به شدت کاهش داده است. با این حال، روابط خوب ایران و ژاپن باعث شده که ایران بتواند امیدوار به این باشد که ژاپن بار دیگر خرید نفت خود را از سر بگیرد.

ما منزوی نیستیم؛ پیام دیپلماتیک ایران به آمریکا

بسیاری از تحلیلگران معتقدند این دیدار دیپلماتیک به خصوص برای ایران فواید بسیاری داشته است، چرا که یک پیغام مهم سیاسی به آمریکا می‌دهد و آن این است که علی رغم تلاش برای منزوی ساختن ایران، این کشور در حال برقراری رابطه با کشورهای مختلف دنیا و از جمله متحدان اصلی ایالات متحده من جمله ژاپن است.

هم اکنون بسیاری از متحدان دیگر آمریکا نیز در حال برقراری رابطه با ایران هستند. این در حالی است که آمریکا از برجام خارج شده و مخالف هرگونه رابطه ای با ایران بوده است. با وجود این، به جز ژاپن، کشورهای اتحادیه اروپا نیز رابطه نسبتا مناسبی با ایران دارند و حداقل در برجام مانده‌اند.

واکنش سایر رسانه‌ها به ملاقات آبه و روحانی

تلویزیون ژاپن جمعه شب گزارش کرد دو طرف در دومین ملاقات خود در توکیو پس از دیدار در تهران ، درباره مهمترین مسایل دوجانبه، منطقه‌ای و بین المللی رایزنی کردند.

این گزارش خاطرنشان می کند سفر روحانی به ژاپن در شرایطی انجام شده است که آمریکا می‌کوشد با بهره‌گیری از تحریم‌های سرسختانه راه تجارت و اقتصاد کشورها با ایران را مسدود کند، اما ایران و دیگر طرف‌های بین المللی می‌کوشند تا ضمن برون رفت از این چالش بزرگ، مسیرهای تازه‌ای برای بهبود و تقویت روابط پیدا کنند.

بنا به گزارش این رسانه آنچه برایند این دیدار است اینکه ایران می کوشد تا در مسیری صلح آمیز و دوستانه روابط با ژاپن و دیگر کشورها را افزایش دهد و توکیو به سهم خود برای کاستن از تنش ها تلاش می کند.

تلویزیون دولتی ژاپن افزود پیشنهادهای رییس جمهوری ایران در اجلاس سران کوالالامپور نیز امید تازه ای به مناسبات ایران با دیگر کشورها داده است و اینکه بسیاری از آنها می کوشند تا تجارت با ایران را از مسیرهایی غیر از اتکا به ارز دلاری انجام دهند.

این گزارش تصریح می کند؛ اگر ژاپن و اروپا بتوانند به غیر از استفاده از دلار راهی برای تجارت با ایران پیدا کرده و همچنان از این طریق به حراست از توافق هسته ای مساعدت کنند، گام بزرگی برای برون رفت از تنش های فزاینده برداشته شده است.

روزنامه ژاپن تایمز هم گزارش کرده است این کشور دارای روابط دوستانه ای با آمریکا و ایران است و می کوشد با استفاده از ابزارهای دیپلماتیک برای شکست بن بست موجود اقدام کند.

تارنمای نیپون نیز سفر روحانی را یکی از مهمترین دیدارهای انجام شده برای دو کشور عنوان کرد و افزود: پس از سفر ماه ژوئن آبه به تهران، جان تازه ای به روابط دو کشور دمیده است.

در این گزارش آمده است؛ طرفین طیف گسترده‌ای از مسایل را در ملاقات خود مورد توجه قرار دادند و ضمن تاکید بر حراست از برجام خواستار تلاش‌های همه جانبه برای پیشبرد صلح و ثبات در خاورمیانه شدند.

38