عواطف و احساسات فرزند نوجوان خود را چقدر می‌شناسید؟
نوجوانی دوره حساس در زندگی هر فردی محسوب می‌شود که چگونگی توجه به احساسات این دوران بر زندگی آینده فرد تأثیر بسزایی دارد.
رﺷﺪ ﻋﺎﻃﻔﻰ ﯾﮑﻰ از ﻋﻮامل مؤثر در ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻧﻮﺟﻮان اﺳﺖ؛ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن اﻓﺮادى ﻋﺎﻃﻔﻰاﻧﺪ و ﮔﺎﻫﻰ ﮐﻮﭼﮏﺗﺮﯾﻦ موضوع اﺣﺴﺎﺳﺎت و ﻋﻮاﻃﻒ آن ﻫﺎ را ﺧﺪﺷﻪ دار ﻣﻰ ﮐﻨﺪ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ، ﻣﻮﺟﺐ دﮔﺮﮔﻮﻧﻰ ﻣﻰﺷﻮد. ﭘﺲ ﻫﻤﻪ اﻓﺮاد، ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺑﺰرگﺗﺮﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ در ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﻪ ﻋﻮاﻃﻒ آن ﻫﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﮐﺎﻓﻰ داشته دارﻧﺪ.
ﻧﻮﺟﻮان از ﻣﺤﺮّکﻫﺎى ﻫﯿﺠﺎﻧﻰ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﻣﻰﺷﻮد ﮐﻪ دﻟﯿﻞ آن ﻧﺎﻣﺘﻌﺎدل ﺷﺪن ﺗﺮﺷّﺤﺎت ﻏﺪد داﺧﻠﻰ و ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮔﺮاﯾﺶ او ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﯿﻂ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﯾﮏ ﺳﻮ، ﻧﻤﻰ ﺧﻮاﻫﺪ و ﻧﻤﻰ ﺗﻮاﻧﺪ واﮐﻨﺶﻫﺎى ﮐﻮدﮐﻰ را از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن دﻫﺪ و از ﺳﻮى دﯾﮕﺮ، ﻫﻨﻮز ﻧﻤﻰ ﺗﻮاﻧﺪ ﮐﺎﻣﻼً ﺑﺎ وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد ﺳﺎزش ﯾﺎﺑﺪ و واﮐﻨﺶ ﻣﻄﻠﻮب اﻃﺮاﻓﯿﺎن را ﻧﺸﺎن دﻫﺪ.
از اﯾﻦ رو، وﻗﺘﻰ ﺑﻪ رﻓﺘﺎر او اﻧﺘﻘﺎد ﻣﻰﺷﻮد ﺳﺮﯾﻊ ﻧﺎراﺣﺖ و ﻏﻤﮕﯿﻦ ﻣﻰ ﺷﻮد؛ ﮔﺎﻫﻰ در ﺗﻌﺒﯿﺮ و ﺑﯿﺎن ﻋﻮاﻃﻒ ﺧﻮﯾﺶ دﭼﺎر ﺗﺮدﯾﺪ ﻣﻰﺷﻮد و ﺣﺘﻰ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻧﮕﺮاﻧﻰ از اﻧﺘﻘﺎد و ﺳﺮزﻧﺶ ﻣﺮدم، آن ﻫﺎ را آﺷﮑﺎر ﻧﻤﻰ ﮐﻨﺪ؛ ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ، در ﺧﻮد ﻓﺮو ﻣﻰرود، ﺑﻪ ﺗﻮﻫﻤﺎت ﭘﻨﺎه ﻣﻰ ﺑﺮد، از ﻣﺮدم ﮐﻨﺎره ﻣﻰﮔﯿﺮد و ﮔﺎﻫﻰ از ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎرى اﻣﯿﺎل ﺑﺎ واﻗﻌﯿﺎت ﻧﺎاﻣﯿﺪ ﻣﻰﺷﻮد؛ واﮐﻨﺶﻫﺎى ﻫﯿﺠﺎﻧﻰ و ﻋﺎﻃﻔﻰ ﻧﻮﺟﻮان ﻧﺎﭘﺎﯾﺪار اﺳﺖ.
اﻧﻮاع ﻋﻮاﻃﻒ در دوره ﻧﻮﺟﻮاﻧﻰ
ﻋﻮاﻃﻒ در دوره ﻧﻮﺟﻮاﻧﻰ ﺑﻪ اﻣﻮر ﺧﺎﺻﻰ ﺗﻌﻠّﻖ ﻣﻰﮔﯿﺮد ﮐﻪ ﺷﺎﯾﺪ در اﺑﺘﺪاى اﻣﺮ ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﻨﺪ؛ ﻣﺜﻞ ﺗﺮس و ﺧﺸﻢ ﮐﻪ ﻧﻮﺟﻮان از ﻃﺮﻓﻰ ﻣﻰﺗﺮﺳﺪ و از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ ﺧﺸﻢ ﻣﻰ ﮐﻨﺪ.
ﺑﺮﺧﻰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻧﺸﺎن ﻣﻰ دﻫﺪ ﮐﻪ ﻧﻮﺟﻮان در اواﯾﻞ ﺑﻠﻮغ ﻫﻨﻮز ﺑﺮﺧﻰ ﺗﺮسﻫﺎى ﮐﻮدﮐﻰ را دارد؛ ﻣﺜﻞ ﺗﺮس از اﺷﺒﺎح ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ، اﯾﻦ ﺗﺮس ﻫﺎ را از ﺧﻮد دور ﻣﻰ ﮐﻨﺪ. ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺮس در ﻧﻮﺟﻮاﻧﻰ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﯾﻦ ﻣﻮارد ﺑﺎﺷﺪ:
ﺗﺮسﻫﺎى ﻣﺪرﺳﻪاى ؛ ﻣﺜﻞ ﺗﺮس از اﻣﺘﺤﺎن، ﮐﻮﺗﺎﻫﻰ در اﻧﺠﺎم ﺗﮑﺎﻟﯿﻒ، ﺗﻤﺴﺨﺮ و اﺳﺘﻬﺰاى ﻣﻌﻠﻤﺎن و ﻫﻢ ﮐﻼﺳﺎن و اﺟﺒﺎر ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖ در ﺑﺤﺚ ﮔﺮوﻫﻰ و ﺳﺨﻨﺮاﻧﻰ؛
ﺗﺮسﻫﺎى ﺑﻬﺪاﺷﺘﻰ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺗﺮس از ﺣﻮادث ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻰ، ﻣﺼﯿﺒﺖﻫﺎ، ﺑﯿﻤﺎرى و ﻣﺮگ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻰ ﺷﻮد؛
ﺗﺮسﻫﺎى ﺧﺎﻧﻮادﮔﻰ ﮐﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﯿﻤﺎرى اﻓﺮاد ﺧﺎﻧﻮاده ﯾﺎ ﻣﺸﺎﺟﺮه آنﻫﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻰﺷﻮد؛
ﺗﺮسﻫﺎى اﻗﺘﺼﺎدى ﮐﻪ از ﭘﺎﯾﯿﻦ آﻣﺪن ﺳﻘﻒ اﻗﺘﺼﺎدى ﺧﺎﻧﻮاده ﻧﺎﺷﻰ ﻣﻰﺷﻮد؛ ﺗﺮسﻫﺎى اﺧﻼﻗﻰ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺣﺴﺎس ﮔﻨﺎه در ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻄﺎ و اﺷﺘﺒﺎه ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻰﺷﻮد؛
واﮐﻨﺶﻫﺎى ﺧﺸﻢ در ﻧﻮﺟﻮاﻧﻰ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از:
ﻋﻼﯾﻢ ﺣﺮﮐﺘﻰ؛ ﻣﺜﻞ اﯾﻦ ﻃﺮف و آن ﻃﺮف رﻓﺘﻦ و ﻧﺸﺴﺘﻦ و ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻦ، ﺳﺮ ﺗﮑﺎن دادن و از ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺎرج ﺷﺪن ﮐﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺳﺮﮔﺮداﻧﻰ ﺷﺨﺺ اﺳﺖ.
ﻋﻼﯾﻢ ﮐﻼﻣﻰ؛ ﻣﺜﻞ ﺗﻬﺪﯾﺪ و دﺷﻨﺎم ﮐﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻰدﻫﺪ ﻧﻮﺟﻮان ﺧﺸﻤﮕﯿﻦ اﺳﺖ؛ ﺑﯿﺎن ﭼﻬﺮه‌ها ﯾﺎ زﺑﺎن ﺣﺎل ﮐﻪ ﻧﻮﺟﻮان ﮐﺘﮏ وداد و ﻓﺮﯾﺎد ﻧﺪارد، وﻟﻰ ﺧﺸﻢ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﭼﻬﺮه ﻧﺸﺎن ﻣﻰ دﻫﺪ.
در دوران ﮐﻮدﮐﻰ، داﯾﺮه ﻣﺤﺒﺖ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﺷﺨﺺ ﮐﻮدک اﺳﺖ، ﺳﭙﺲ واﻟﺪﯾﻦ را ﻫﻢ دوﺳﺖ ﻣﻰ دارد و ﻫﺮ ﻗﺪر ﺳﻦ او ﺑﯿﺶﺗﺮ ﻣﻰ ﺷﻮد، ﻗﻠﻤﺮو ﻣﺤﺒﺖ او ﻧﯿﺰ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻰ ﯾﺎﺑﺪ؛ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺤﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺎل، ﻣﻘﺎم، ﻓﺮزﻧﺪان، ﻫﻤﺴﺮ، ﻧﻮع ﺑﺸﺮ، اﯾﻤﺎن و ﺧﺪا. اﻟﺒﺘﻪ ﻻزﻣﻪ ﻣﺤﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻮارد ﻣﺰﺑﻮر، ﺣﺐ ذات ﺑﻮده ﮐﻪ ﻏﺮﯾﺰى اﺳﺖ و رﯾﺸﻪاى ﻋﻤﯿﻖ در وﺟﻮد ﺑﺸﺮ دارد.
اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺤﺒﺖ ﻫﺎ ﻧﯿﺎزى ﺑﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ و ﭘﺮورش ﻧﺪارد وﻟﻰ ﻧﻮع دوﺳﺘﻰ و دﮔﺮ دوﺳﺘﻰ ﺿﻌﯿﻒ و ﮐﻢ ﻓﺮوغ اﺳﺖ و ﺑﺪون ﺗﺮﺑﯿﺖ و ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻧﯿﺮوﻣﻨﺪ ﻧﻤﻰ ﺷﻮد. از اﯾﻦ رو، اوﻟﯿﺎ و ﻣﺮﺑﯿﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﮐﺎﻓﻰ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺒﺬول دارﻧﺪ. اﻣﺎ اﮔﺮ ﺧﻮد دوﺳﺘﻰ زﯾﺎده از ﺣﺪ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺷﻮد و از ﺣﺪود ﻣﺼﻠﺤﺖ ﺗﺠﺎوز ﮐﻨﺪ، ﺑﻪ ﺧﻮدﭘﺴﻨﺪى ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﻰ ﺷﻮد و در ﻧﺘﯿﺠﻪ، ﻣﻔﺎﺳﺪ ﺑﺰرﮔﻰ، از ﺟﻤﻠﻪ، آﻟﻮدﮔﻰ ﺑﻪ ﺳﯿﺌﺎت اﺧﻼﻗﻰ و ﺗﺠﺎوز ﺑﻪ ﺣﻘﻮق دﯾﮕﺮان ﺑﻪ ﺑﺎر ﻣﻰ آورد.
ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻣﺤﺒﺖ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ
آدﻣﻰ از ﻟﺤﻈﻪ ﺗﻮﻟﺪ ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺮگ در ﻫﺮ ﺳﻨّﻰ و ﺷﺮاﯾﻄﻰ ﮐﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﻣﺤﺒﺖ اﺳﺖ. او دوﺳﺖ دارد ﺑﻪ دﯾﮕﺮان ﻣﺤﺒﺖ ﮐﻨﺪ و ﻣﻮرد ﻣﺤﺒﺖ آنﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﺳﻨﯿﻦ ﻧﻮﺟﻮاﻧﻰ و ﺟﻮاﻧﻰ ﮐﻪ در ﭘﻰ ﮐﺴﺐ ﻫﻮﯾﺖ اﺳﺖ؛ اﮔﺮ اﺣﺴﺎس ﮐﻨﺪ ﻓﺮدى ﺑﻰﻓﺎﯾﺪه اﺳﺖ ﻫﻮﯾﺖ ﺳﺎﻟﻢ او ﺷﮑﻞ ﻧﻤﻰﮔﯿﺮد و اﮔﺮ اﯾﻦ ﻧﯿﺎز او ارﺿﺎ ﻧﺸﻮد، زﻧﺪﮔﻰ اش ﻣﺨﺘﻞ ﻣﻰ شود.
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان
24
