صادقی: منتقدین عارف نیت خیر ندارند

به گزارش سایت خبر فوری محمود صادقی در مصاحبه‎ای نفصیلی با خبرگزاری ایرنا در باب موضوعات مختلف صحبت کرده است.

متن این مصاحبه شرح زیر است:

ایرنا: چه شد که آقای محمود صادقی وارد سیاست شد؟
صادقی: در مود سیاست همه مردم ایران خواسته یا ناخواسته و به طور عام درگیر آن هستند. در مورد من اما زندگی پدر بزرگوارم نقش به سزایی داشت. مرحوم پدر از سال 41 مبارزات سیاسی خود را شروع کرد. مادرم وقتی 3 ماه بیشتر نداشتم مرا در آغوش گرفته و پدر را تا زندان شهربانی قم بدرقه کرده بود. مادر آنقدر این مطلب را برایم تعریف کرد که حس می کنم کاملا آنروز را به خاطر دارم.
بازداشت پدر به خاطر رهبری تظاهرات روحانیون علیه رفراندوم شاه بود. ضرب و شتم شد و چند روزی در زندان شهربانی قم و سپس راهی زندان قزل قلعه شد.
در دفترچه یادداشت ایشان اسامی زندانیان هم بندش از جمله آیت الله طالقانی و شهید محلاتی دیده می شود فعالیت های ایشان و ارتباطاتی که با مبارزین علیه شاه و ارادتی که به امام خمینی داشت ما را از همان خردسالی وارد عرصه سیاست کرد. مثلا تشییع جنازه مرحوم آیت ا.. سعیدی را که در خیابان خاکفرج قم برگزار شد، کاملا یادم هست.

** صادقی بزرگ به روایت محمود

ایرنا: متولد قم هستید؟
صادقی: بله. در سال 1341

ایرنا: پس با جریانات منتهی به انقلاب از نزدیک دمخور بوده اید؟

صادقی: بله یادم است سال 1354 مرحوم آشیخ احمد کروبی به منزل ما آمده بود. خود آقای مهدی کروبی در زندان شاه بود. در حوزه جو تندی علیه مراجع راه افتاده بود که چرا در مقابل اقدامات شاه ساکت نشسته اند. رهبر و محرک این جریان نیز آشیخ احمد کروبی بود. درگیری های فیزیکی چند روزه ای سر این موضوع در مدرسه فیضیه قم رخ داد. ساعتها روی پل آهنچی قم نشسته بودیم و حمله گارد ویژه به فیضیه را با حیرت نگاه می کردیم. صحنه های عجیبی را دیدم.

ایرنا: بعد از انقلاب؟
صادقی: کمابیش به اتفاق خانواده در همه حوادث حضور داشتیم. انقلاب تازه پیروز شده بود و 16 ساله بودم. تاسیس شعبه حزب جمهوری اسلامی در شهرستان ازنا را عمدتا خودم انجام دادم. مدام هم به اتفاق پدر به تهران رفت و آمد می کردیم. برگزاری نمایشگاه کتب انقلابی، شرکت در مناظرات سیاسی آن روزها و غیره.

ایرنا: ازنا؟
صادقی: ما اصالتا مال ازنا و الیگودرز هستیم. پدرم آنجا بود و بین ازنا و تهران در تردد بود. علاوه بر حضور در نخستین مجلس شورای اسلامی، مسوولیت های مختلفی را نیز بر عهده داشت و در تاسیس نهادهای انقلابی مانند جهاد سازندگی، کمیته امداد، سپاه پاسداران و از این قبیل نقش فعالی داشت. من نیز در کنار ایشان فعالیت می کردم.
در مورد کمیته امداد یکی از اعضای اصلی تشکیل دهنده اش بودم. یک موتور داشتیم و به روستاها می رفتیم و فقرا را برای تحت پوشش قرار گرفتن نام نویسی می کردیم. آنهم با حداقل انتظار و امکانات. فکر اینکه حقوقی دریافت کنیم یا حتی رابطه استخدامی با کمیته برقرار کنیم هم نبودیم. نه تنها پدر و من بلکه بسیاری دیگر که در این نهادها کار می کردند چشمداشتی به منافع مادی نداشتند.

** هفتم تیر60: وداع با پدر

ایرنا: پدر مرحومتان آیت الله صادقی در بمب گذاری 7 تیر 1360 به شهادت رسید. کی به دفتر حزب جمهوری اسلامی رسیدید؟
صادقی: حدود 20 دقیقه بعد از انفجار در محل حادثه( سرچشمه تهران) بودم. صحنه های بسیار دردناکی را دیدم.

ایرنا: پیکر پدر را هم مشاهده کردید؟
صادقی: بله. کاملا متلاشی شده بود و سر نداشت. ایشان را به قم بردیم و در قبرستان شیخان دفن کردیم. تعدادی از 72 تن در این قبرستان دفن شدند.

ایرنا: دیدن پیکر پدر در آن وضعیت، چه اثری روی شما داشت؟
صادقی: مرا در ادامه راه مصمم تر کرد. پدرم که ما در خانه ایشان را حاجاقا صدا می زدیم از شاگردان مرحوم آیت الله بروجردی بود. با درگذشت ایشان شاگرد امام(ره) و مراجع دیگر شد و به درجه اجتهاد رسید. یادم هست انقلاب که شد انگار ایشان به همه خواسته ها و آرزوهای خود رسیده بود و چیز دیگری در دنیا نمی خواست.
وجودش وقف خدمت شده بود. شب و نیمه شب که از ازنا به تهران می آمدیم معلم هایی را که در راه مانده بودند سوار می کرد و حتی راه خود را کج می کرد و آنها را به روستا می رساند و دوباره به جاده اصلی برمی گشت.
خیلی صاف و ساده بود و پایبندی زیادی به احکام شرعی و اعتقادی اسلام داشت. با شهادت ایشان فهمیدیم که قرار است این انقلاب پر از حادثه و فراز و فرود باشد و کار تازه آغاز شده است. باید هر چه داشتیم را در طبق اخلاص می گذاشتیم. شهادت پدر تاثیر فراوانی در راسخ شدن ایمانم به انقلاب و آرمانهای آن داشت.

ایرنا: و بعد به حوزه علمیه قم رفتید؟
صادقی: بله. تازه دیپلم گرفته بودم و دانشگاهها هم هنوز بسته بود. دروس سطح را تمام کردم و مقداری هم در درس خارج سطح شرکت کردم. از سال 64 هم در رشته حقوق در دانشگاه پذیرفته شدم و به موازات دروس حوزه در دانشگاه هم تحصیل می کردم. پس از پذیرش در مقطع کارشناسی ارشد حقوق خصوصی در دانشگاه تربیت مدرس در سال 70 به تهران آمدم.
سال 72 نیز در مقطع دکتری رشته حقوق خصوصی پذیرفته شدم. در تهران همزمان با تحصیل در دانشگاه در بعضی مدارس، دروس حوزوی را تدریس می کردم. مدتی هم در درس خارج فقه رهبری شرکت می کردم.

ایرنا: فعالیت سیاسی رسمی هم داشتید؟
صادقی: نخستین فعالیت سیاسی رسمی ام قائم مقامی مرحوم فردوسی پور مسوول نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه تربیت مدرس بود. ایشان در واقع از شهدای زنده حادثه 7 تیر بود. چند سالی آنجا بودم و قرار شد مسوول نهاد شوم که اتفاق نیافتاد چون آن موقع هم صراحت لهجه داشتم و برخی انتقادات را در فضاهای دانشجویی بیان می کردم و به نحوه عمل نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها انتقاداتی داشتم.
در کنار تحصیل در دانشگاه تربیت مدرس مدتی مشاور حقوقی رییس دانشگاه و سپس مدیرکل فرهنگی دانشگاه شدم. ارتباط خیلی نزدیکی با بدنه دانشجویی و هیات علمی داشتم. پس از فراغت از تحصیل در مقطع دکتری در سال 79 به عضویت هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس در آمدم. سال 82 مرکز مطالعات فرهنگ و اندیشه دینی را در این دانشگاه تاسیس کردم که نگاهی آکادمیک داشت. سال 84 هم با تغییر دولت خودم کنار رفتم.
اما در سطح کشوری اولین مسوولیت من مشاور وزیر علوم و ' مدیرکلی بازرسی و رسیدگی به شکایات' این وزارتخانه بود. سال 92 و با حکم آقای فرجی دانا وزیر وقت به این سمت منصوب شدم. سال 94 به قصد شرکت در انتخابات در موععد قانونی از سمتم استعفا دادم و به درخواست معاون پژوهشی وزارت علوم عهده دار دبیری کمیسیون انجمن های علمی ایران شدم.

** ماجرای 4هزار رای

ایرنا: ظاهرا قبلا دغدغه نمایندگی مجلس را هم داشتید؟
صادقی: بله. یکبار در سال 78و در انتخابات مجلس ششم از حوزه انتخابیه درود و ازنا نامزد شدم. دغدغه ام تداوم راه شهدا به ویژه پدرم بود. بر همین مبنا از همان وقت در شعارها و برنامه انتخاباتی ام بر اجرای قانون اساسی مخصوصا اصول مربوط به حقوق ملت که ثمره سالیان دراز مبارزات بود تاکید داشتم.

ایرنا: آرایتان چقدر شد؟
صادقی: درست خاطرم نیست ولی خیلی کم بود چیزی حدود 4 هزار و خرده ای. آن موقع بحث این بود که چه افرادی را در فهرست اصلاح طلبان بگذارند و من دنبال پی گیری ماجرا برای قرار گرفتن در لیست نبودم.

ایرنا: و در مجلس دهم بیشتر از یک میلیون و صد هزار رای آوردید؟
صادقی: سال 1394 بسیار مردد بودم که نامزد شوم. آیا رسالتی در این زمینه داشتم یا خیر؟ شک خود را در جلسه شورای مرکزی انجمن اسلامی مدرسین دانشگاهها با اعضا درمیان گذاشتم. دوستان تشویق کردند که حتما نامزد شوم.

ایرنا: یعنی به این نتیجه رسیدید که وجود محمود صادقی در مجلس می تواند موثر باشد؟
صادقی: بله. من در جریان تحولات سال 88 فعالیت هایی داشتم و در ستاد انتخاباتی مهندس موسوی برخی کارهای حقوقی را انجام می دادم. چون پیشینه حقوقی داشتم و وکیل دادگستری بودم و از طرفی گذشته خانوادگی انقلابی داشتم احساس کردم می توانم وکیل مردم در مجلس هم باشم.

** کیفیت مهم است نه دفعات نماینده شدن

ایرنا: بعد از ورود به عرصه نمایندگی دیدگاهتان نسبت به سیاست چه تغییری کرد؟
صادقی: من پیچیدگی های عرصه سیاست را می دانستم. اما وقتی با نمایندگی مجلس به آن ورود مستقیم کردم بیشتر به محدودیت ها و پیچیدگی های آن پی بردم. ابتدا تصور می کردم که مدت کوتاهی بیشتر دوام نیاورم. خیلی امید نداشتم که بتوانم اثرگذار باشم. ولی بعد از مدتی نظرم عوض شد و دیدم علیرغم همه نقدهایی که نسبت به جایگاه فعلی مجلس دارم خوشبختانه ظرفیت اثرگذاری مثبت یک نماینده در نظام سیاسی کشور وجود دارد.
هر چند معتقدم جایگاه مجلس بسیار تنزل کرده اما اگر کسی مصمم باشدد می تواند در مقام نماینده مردم در ایفای حقوق آنها موثر باشد.
دوستان می گفتند' ما شنیده بودیم که یک دست صدا ندارد ولی وقتی فعالیت تو را در مجلس دیدیم فهمیدیم که یک دست هم صدا دارد'.
البته خود من اعتقاد ندارم که یک دست هستم و نمایندگان دیگری هم هستند که حقوق مردم را پیگیری می کنند.
بهرحال انقلاب میراثی است که از بزرگان و شهدای ما به دست ما رسیده است و باید قدر آنرا دانست.

ایرنا: قصد نامزدی در دوره بعد را هم دارید؟
صادقی: برای همین یک دوره هم خیلی انگیزه نداشتم. حقیقتش را بخواهید موقع ثبت نام قصد قربت کردم. مثل وقتی که جبهه می رفتم. چون ممکن بود بروم و دیگر برنگردم. الان هم با این فراز و نشیب هایی که وجود دارد امید زیادی ندارم که زنده بمانم!( با خنده)
کیفیت بهتر از کمیت است. ممکن است شخصی یک دوره نماینده باشد اما موثر و دیگری 10 دوره به مجلس راه پیدا کند اما غیرموثر باشد. اولی به نظرم بهتر است.

ایرنا: پس تصمیمی برای نامزدی نگرفته اید؟
صادقی: نه. اولین نکته در تصمیم گیری ام این است که آیا می توانم مفید باشم یا خیر؟ نگرانی های مربوط به تایید صلاحیت در مراتب بعد از این قرار دارد.
منتظرم تا در ماههای آخر نمایندگی ام جمع بندی کنم و ببینم آیا می توانم اثرگذار باشم یا خیر؟ همین الان هم عضو هیات علمی دانشگاه هستم که کار بی اهمیتی نیست. نمایندگی مجلس روی زندگی علمی ام اثر منفی گذاشته و وقتم را به شدت محدود کرده است. روز بعد از اینکه اعتبارنامه ام در مجلس پذیرفته شد پروانه وکالتم را هم تودیع کردم. می دانید که نمایندگان مجلس در طول دوران نمایندگی حق انجام وکالت را ندارند.
شاید به این نتیجه برسم که دوباره به عرصه تدریس دانشگاه و وکالت برگردم. هنوز چیزی مشخص نیست و باید دو سال دیگر صبر کرد.

** کاهش اثرگذاری مجلس

ایرنا: ارزیابی فعلی تان از خود چیست؟ چقدر در نمایندگی مردم موثر بوده اید؟
صادقی: این را باید دیگران ارزیابی کنند. دو هفته پیش نطقی در مجلس داشتم و نقدی را نسبت به اثرگذاری مجلس ایراد کردم. به نظرم به مرور زمان از اثرگذاری مجلس کاسته شده است. میزان اثرگذاری یک فرد را بایست متناسب با میزان اثرگذاری نهادی که فرد در آن عضویت دارد سنجید.
اثرگذاری مجلس به دلایلی که در نطقم هم اشاره کردم به شدت کاهش پیدا کرده است. چه در بعد قانون گذاری چه نظارت.
مجلس اثرگذاری چندان جدی ای در کل سیستم سیاسی کشور ندارد.

ایرنا: این با سخن قبلی تان تناقض ندارد؟
صادقی: خیر. گفتم علیرغم همه کاستی هایی که وجود دارد باز می توان از ظرفیت نمایندگی استفاده کرد و اثر مثبت گذاشت.
ولی خیلی راحت بگویم که مجلس دیگر در راس امور نیست.
در مورد شخص خودم احساس می کنم توانسته ام برخی اثرگذاری ها را داشته باشم. چه در جایگاه یک نماینده چه در جایگاه یک عضو فراکسیون امید.
مثلا لایحه مبارزه با تقلب علمی را خودم مورد بازنگری قرار دادم و تبصره هایش را اصلاح کردم و مواردی را نیز به آن افزودم. دوستان مجلس به خصوص در کمیسیون قضایی هم کمک کردند. شخصا تلاش زیادی کردم تا لایحه به تصویب رسید و اکنون برای تایید در شورای نگهبان است.
یا در حیطه تخصصی کار خودم یعنی حقوق مالکیت فکری. قانونی می خواست تصویب شود که با آن مخالفت کردم تا تصویب نشود.
یا لایحه اصلاح قانون مبارزه با قاچاق مواد مخدر که سعی زیادی کردم تا به تصویب برسد.
علاوه بر این ها فراکسیون شفافیت و انضباط مالی را در مجلس تاسیس کردم که با گذشت یک سال از راه اندازی آن توانسته در مجلس جا باز کند. سعی بسیاری هم کردم که این فراکسیون جناحی نباشد تا بتواند مورد اعتماد قرار گیرد.

ایرنا: این فراکسیون چند عضو دارد؟
صادقی: کمتر از 90 نماینده در آن ثبت نام کرده اند. 5 کمیته هم دارد.

ایرنا: دوره ریاستتان بر این فراکسیون هم پایان پذیرفته است؟
صادقی: بله. منتظریم تا مجمع عمومی تشکیل دهیم و دوباره انتخابات برگزار شود.
در رابطه با نقش نظارتی خود هم سعی وافری کردم و در برخی موارد موفق و در بعضی دیگر ناموفق بوده ام.
مثلا طرح تحقیق و تفحص از شهرداری را کلید زدم که متاسفانه تصویب نشد و البته در گفت و گوی قبلی با شما مشروح آنرا گفته ام.

** شناسایی گلوگاههای فساد مالی

ایرنا: فراکسیون شفاف سازی و انضباط مالی را چقدر موفق می دانید؟

صادقی: ببینید مجلس یک سری فراکسیون دارد. بعضی از آنها سیاسی هستند مانند فراکسیون امید، فراکسیون ولایت و فراکسیون مستقلین.
تعدادی هم فراکسیون تخصصی دارد. بسیاری از این فراکسیون های تخصصی در دوره های قبل هم بوده اند اما فراکسیون شفافیت سال گذشته پا به عرصه حیات گذاشت. ابداعی خود من هم بوده است. نام آن هم از سیاست های کلی ابلاغی اقتصاد مقاومتی رهبری گرفته شده است. بسیاری از رهنمودها و دغدغه هایی که ایشان دارند در اساسنامه این فراکسیون آورده شده است.
وظیفه اصلی این فراکسیون مبارزه با فساد به طور پسینی یعنی بعد از وقوع آن نیست. بلکه دنبال کار پیشینی یعنی پیشگیری از فساد است. هدفمان هم شناسایی گلوگاههای فساد است.
فراکسیون عضو گیری هم کرده و 87 عضو دارد.
5 کمیته تخصصی هم دارد. از جمله کمیته ریشه یابی علمی فساد و کمیته پیگیری نتیجه تحقیق و تفحص های مجلس.
بسیاری از تحقیق و تفحصات مجلس انجام می شود ولی به نتیجه نمی رسد. کمیته دنبال پاسخ به این سوال است که چرا نتیجه فلان مورد تحقیق و تفحص روشن نشده است؟
این کمیته تا کنون در این باره جلساتی را برگزار کرده و مکاتباتی را نیز داشته است.
کمیته تخصصی دیگر کمیته دریافت و ثبت اطلاعات مردمی است. بنا داریم اطلاعاتی را که مردم درباره فساد به ما می دهند را مورد بررسی قرار دهیم.
البته نگاهمان به فساد موردی نیست بلکه تلاش داریم با ارتقای سطح شفافیت در سیستم مدیریتی کشور امکان وقوع فساد را کاهش دهیم. سال گذشته نیز فعالیت هایی را در این زمینه داشته ایم که البته بیشتر آن در راستای ساختار سازی بوده است. جلساتی را هم با برخی نهادها داشته ایم.
در این راستا و حین رای اعتماد به کابینه دوازدهم نیز به عنوان رییس فراکسیون نامه ای را به رییس جمهور نوشتم تا وزرا نام شرکت هایی را که در آن به عنوان عضوهیات مدیره حضور دارند را به ما اعلام کنند. یک نامه هم به تک تک وزرا زدیم و فرمی هم پیوست کردیم. ولی فقط 4 وزیر پاسخ ما را دادند.

** تنها 4 وزیر همراهی کردند

ایرنا: کدام وزرا؟

صادقی: نخستین آنها وزیر اطلاعات آقای علوی بود. برایم جالب بود که خیلی هم از این کار ما تقدیر کردند. دومی وزیر ارشاد آقای صالحی بود. وزیر دیگر هم آقای کرباسیان وزیر اقتصاد بود. وزیر چهارم را هم یادم نیست.
البته معاون پارلمانی وزیر ارتباطات آقای جهرمی هم فرم پر شده را تحویل ما داد ولی چون امضا نداشت از وی خواستم امضای آنرا از وزیر بگیرد و دوباره بیاورد که نیاورد.
البته هدف بیشتر نوعی گفتمان سازی برای شفافیت و مطرح شدن مطالبه مردمی در این زمینه بود.

ایرنا: الان هم این لیست را از وزرا پیگیری می کنید؟

صادقی: باید پیگیری شود. در این باره قانونی وجود دارد که مجلس نهم آنرا تصویب کرده است که ارائه لیست اموال مقامات ارشد نظام که مورد تصریح قانون اساسی قرار گرفته را به سطوح پایین تر هم تعمیم می دهد. این قانون تصویب شده اما ایراداتی به آن گرفته شده و تصویب نهایی آن منوط به تصویب آیین نامه آن توسط قوه قضاییه شده است. این قوه موظف بوده طی 6 ماه این آیین نامه را تهیه و ابلاغ کند ولی هنوز نکرده است.

** دست رد فراکسیون امید به اتاقهای پیشکشی

ایرنا: آیا این شفافیتها از خود نمایندگان مجلس هم نباید شروع شود؟! به طور مثال حقوق یک نماینده چقدر است؟
صادقی: در این باره یکبار در حین یک سخنرانی در این باره صحبت کردم که بازتاب گسترده ای داشت و دوستان نماینده علیه من شوریدند.
آنچه به عنوان حقوق به ما نمایندگان پرداخت می شود چیزی بین 4 تا 5 میلیون تومان است. البته آنهایی که رابطه استخدامی با جای دیگری دارند می توانند از محل استخدام خود به مجلس مامور شوند و از همان جا حقوق بگیرند. مثلا من حقوق هیات علمی دانشگاهم را می گیرم و حقوقی از مجلس دریافت نمی کنم. البته گرفتن حقوق از دو اداره دولتی ممنوعیت قانونی دارد.
بنابراین بسیاری از نمایندگان که رابطه استخدامی با نهادها و سازمان های دیگر دارند معمولا حقوق بالاتر را ترجیح می دهند و از مجلس حقوقی دریافت نمی کنند.
ولی یکسری یرداخت ها هم به خاطر هزینه هایی که نمایندگان دارند به آنها پرداخت می شود.
کار نمایندگان مثل وزرا نیست که دفتر و تشکیلات وسیعی داشته باشند. داخل مجلس هر چند نماینده یک دفتر مشترک دارند که به همگی آنها و مراجعینشان باید سرویس دهد. در حالیکه یک بخشدار را هم اگر ببینید دفتر و دستک مفصل تری دارد. بنابراین برای پاسخگویی به نیازهای اینچنینی احتیاج به پرداخت های مازادی وجود دارد. بنابراین برای اجاره دفتر و هزینه رفت و آمد و حقوق پرسنل دفتر پولی به نماینده ها داده می شود.
البته این موضوع را در مشهد در یکی از سخنرانی هایم گفتم که خیلی سریع بازتاب پیدا کرد. من آنجا هم دریافتی های نمایندگان را به تفکیکی که به شما عرض کردم گفتم و در پایان هم کل این دریافتی ها را جمع کرده و عددی را گفتم. ولی متاسفانه در تنظیم و انتشار خبر این تفکیک حذف شد و حقوق نمایندگان بسیار بالاتر از آنچه هست در رسانه ها عنوان شد که بازتاب خیلی ناراحت کننده ای بین نمایندگان مجلس داشت.
تصور خود من این است که این پرداخت ها حتی پایین تر از حد نیاز نماینده ها است.
مثلا خود ما نمایندگان تهران 4 دفتر برای ارباب رجوع دارم. یک دفتر در شهرری، یک دفتر در اسلامشهر، یک دفتر در پردیس و یک دفتر در لواسانات.
البته نهادهای دولتی و عمومی مانند استانداری، شهرداری و شورای شهر هم تمایل داشتند این دفاتر را در اختیار نمایندگان بگذارند ولی آقای عارف و مجموعه فراکسیون امید به خاطر اینکه استقلال نمایندگی مان حفظ شود مصر بودند که این کار صورت نگیرد. چرا که قرار است ما ناظر عملکرد این دستگاهها باشیم و اگر بودجه یا دفتری از آنها بگیریم به این وظیفه نظارتی ضربه می خورد.

ایرنا: حقوق نمایندگان مادام العمر است؟
صادقی: نه. قبلا تصویب کرده بودند که یک نماینده وقتی دوره اش تمام می شود در حکمش چیزی در این رابطه دیده شود که فکر کنم لغو شد.

ایرنا: حقوق یک وزیر چقدر است؟
صادقی: دقیق نمی دانم ولی شنیدم سقف حقوقش ده میلیون تومان است.

ایرنا: بدون مزایا و اضافه کار؟ یعنی پایه حقوق؟
صادقی: من این طور شنیدم.

ایرنا: مادام العمر است؟
صادقی: خیر. ولی فکر می کنم آنجا بر طبق قانون خدمات کشوری تبصره ای دیده شده که وزیر حتی پس از پایان دوره وزارتش هم همان حقوق را بگیرد. البته به شرطی که در استخدام دولت یا سایر نهادهای حاکمیتی بوده باشد.
به عبارتی در پایان دوره وزارت و انتقال به سازمان متبوع خود بالاترین پایه حقوق شغلی را دریافت کند.

** آقازاده هایی با ژن خوب

ایرنا: جناب صادقی. اخیرا بحث ژن خوب به ویژه در فضای مجازی مطرح شده است. تحلیلتتان چیست؟ علت این واکنش ها را چه می دانید؟
صادقی: این بی سابقه نیست و قبلا تحت عنوان «آقازاده ها» مطرح بود و حالا یک تعبیری را حمید عارف به کاربرد که تبدیل شد به ژن خوب.
این موضوع فقط مربوط به اکنون نیست و از قبل از انقلاب هم بوده است. یک نوع فامیل سالاری.
اما انتظار مردم این بود که بعد از انقلاب این موارد نباشد ولی وجود دارد. متاسفانه این فامیل سالاری بین مان رسوخ کرده است.
به طور مشخص این اصطلاح و دامن زدن به آن بعد دیگری هم دارد و تقابل با مجموعه فراکسیون امید و شخص آقای عارف هم در آن نهفته است.
من نفس موضوع مطرح شدن این پدیده در فضای مجازی و انتقاد از آن را می پسندم اما اینکه فرآیندی که اصلاح طلبان برای رسیدن به مجلس دهم طی کردند طوری زیرسوال رود که اعتماد مردم به اصلاح طلبان زایل شود را بیشتر یک سوء استفاده رسانه ای از سوی رقیب می دانم که هدف آن برهم زدن رابطه بین اصلاح طلبان با پایگاه اجتماعی رای دهندگانشان است.

ایرنا: البته مصادیق ژن خوب فقط درباره اصلاح طلبان ذکر نشد و دامن اصولگرایان را نیز گرفت؟
صادقی: بله. ببینید اما باید دو موضوع را از هم تفکیک کرد. یعنی نباید فردی را که رابطه خویشاوندی با یکی از مسوولان دارد را از حقوق اجتماعی اش محروم کنیم. اما اگر این فرد از موقعیت رانتی خود استفاده کرد باید با آن برخورد شود؛
چرا که عادلانه نیست.
فکر می کنم بهترین کار شفاف سازی در این موارد باشد.

ایرنا: یک نگرانی وجود دارد که به همین موضوع برمی گردد. اینکه آن حلقه ای که دهه هاست قدرت را در کشور در اختیار دارد در حال تزریق فرزندان خود به سیستم تحت پوشش جوانگرایی است؟
صادقی: بله. من هم این اعتقاد را دارم. ما به طور سیستماتیک در نظاممان شایسته سالاری را نداریم. نوعا این طور است البته استثنائاتی هم دیده می شود.
من همیشه می پرسم که چرا ایرانی هایی که مهاجرت می کنند اینقدر رشد می کنند؟ چرا ناسا پر از ایرانی است؟ چرا همین افراد داخل ایران که هستند نمی توانند رشد قابل توجهی کنند؟
چرا کشورهای دیگر باید نخبه های ما را از راه دور شناسایی و جذب کنند و ما خود از آنها محروم بمانیم؟
متاسفانه سیستم ما چون اغلب بر اساس روابط و نه قابلیت و توانایی شکل گرفته است این مهاجرت ها با این وسعت صورت می گیرد.
البته در مجالس سوم و چهارم اقداماتی برای ایجاد بانک اطلاعات مدیران برای جلوگیری از فامیل سالاری صورت گرفت که به جایی نرسید.
فکر می کنم این مساله باید به طور سیستمی درست شود.

ایرنا: ژن خوب بیشتر درباره اصلاح طلبان مصداق دارد یا اصولگرایان؟
صادقی: اصلاح طلبان در مجالس هفتم، هشتم و نهم به شدت حذف شدند و جلوی ورود آنها به سیستم گرفته شد.
اما این پدیده به فرهنگ ایرانی برمی گردد. اصلاح طلب و اصولگرا هم ندارد. ریشه در نظام سلطنتی دارد که قرن ها بر این سرزمین حاکم بوده است و عامل وراثت در انتقال قدرت حرف اول را می زده است. تا قبل از انقلاب این نظام وراثتی حاکم بود. ولی متاسفانه این فرهنگ در ما رسوب کرده است
به نظرم ژن خوب یک بحث فرهنگی و تاریخی است که خوب است درباره آن مطالعات میدانی هم شود و انتساباتی که وجود دارد مشخص شود.

** مقاومت مدیران دستگاهها در برابر لایحه تعارض منافع

ایرنا: در مجلس می توان قانونی را در مقابله با این فامیل سالاری یا همان ژن خوب تصویب کرد؟

صادقی: بعضی از قوانین جسته و گریخته از گذشته وجود داشته است مثلا در قانون تجارت ماده ای است که معامله یک سازمان با بستگان مدیران آن تخلف محسوب می شود.
یا در بحث قضاوت اگر هر یک از طرفین دعوی نسبت درجه یک با قاضی داشته باشند قاضی حق قضاوت درباره آن پرونده را ندارد.
قوانینی در این رابطه کمابیش وجود دارد ولی اینکه بخواهد قانونی تصویب شود که کسی که نسبتی با مسوولین دارد مدیر نشود به نظرم موثر نیست.
بلکه باید شفافیت ایجاد شود و این شفافیت کارساز است. به خصوص بحث تعارض منافع که لایحه ای است که پیش نویس آن نیز توسط دولت تهیه شده است.
این نقطه خوبی است.

ایرنا: لایحه در چه مرحله ای است؟
صادقی: پیش نویس آنرا دولت نوشته است و من همان را گرفته ام و در فراکسیون هم داریم روی آن بحث می کنیم.
این لایحه به دستگاههای مختلف هم داده شده است اما در مقابل آن مقاومت می شود و از آن استقبال نمی کنند.

** حق مجلس برای تحقیق و تفحص از همه دستگاهها

ایرنا: رابطه مجلس با دیگر قوا چطور است؟ مثلا قوه قضاییه؟
صادقی: یک سری رابطه های ساختاری این قوا با یکدیگر دارند. من فکر می کنم از نگاه برخی مسوولین قوه قضاییه جایگاه مجلس درست درک نمی شود و این یکی از مصادیق تنزل جایگاه مجلس است که پیش از این به آن اشاره کردم.
مجلس در همه امور داخلی و خارجی کشور می تواند اظهار نظر کند. در همه امور می تواند قانونگذاری کند البته در چارچوب معین در قانون اساسی. یعنی قانون به تایید شورای نگهبان برسد.
در همه مسائل کشور می تواند تحقیق و تفحص کند از جمله قوه قضائیه. نه فقط قوه قضاییه بلکه همه قوای دیگر.
به نظر اصل تفکیک قوا که از مفاهیم بنیادی نظام سیاسی است باید برای مسوولین روشن تر شود و جا بیفتد.
وگرنه ارتباط بین قوا دچار مشکل می شود. هر قوه باید حد قانونی و جایگاه خود را بداند و حدود سایر قوا را ببنید و از طرفی تداخلی هم بین وظایف و مسوولیت های آنها صورت نگیرد.
اما به طور کلی ارتباط خیلی مناسبی بین مجلس و قوه قضاییه نمی بینم. بهرحال قوه قضاییه برای تصویب بودجه و قوانین به ما نیاز دارد و ما حق داریم بر دخل و خرج این قوه نظارت کنیم. اما به مرور زمان از این مساله تخطی شده است و در حال حاضر رابطه خوبی بین دو قوه وجود ندارد.

ایرنا: درباره ماهیت پرونده ها چه؟
صادقی: ما در ماهیت پرونده های قضایی نمی توانیم دخالت کنیم که چرا قاضی چنین حکمی را داده است.
اما بر طرز کار و نحوه عملکرد این قوه می توانیم نظارت و سوال کنیم.
عملکرد قوه قضاییه هم فقط دادگاهها نیست. سازمان زندان ها، سازمان ثبت، پزشکی قانونی جزو قوه قضاییه هستند.
ما نسبت به همه اینها و همین طور دستگاههای ذیربط در قوه مجریه حق سوال و نظارت داریم.
البته بعد از آن اتفاقی که بین من و قوه قضاییه پیش آمد تغییر رویه ای در این قوه داده شد. رییس قوه قضاییه شخص ذیصلاحی به نام آقای رحیمی را به عنوان مشاور عالی خود در امور مجلس منصوب کرد .
یک مقدار این رابطه بهتر شده و قوه قضاییه از عرش به فرش نزدیک تر شده است و این حق را برای نمایندگان مجلس قائل شده که بتوانند درباره عملکرد این قوه سوال کنند و آقای رحیمی هم به آن پاسخ دهد.
قبلا که مدیریت فعلی قوه قضاییه خود را فراتر از آن می دید که بخواهد توضیحی برای نمایندگان دهد.
خوشبختانه آقای رحیمی تعامل خوبی با مجلس برقرار کرده است. ایشان نامه خیلی خوبی هم به نمایندگان نوشت و برای پاسخگویی به سوالات نمایندگان اعلام آمادگی کرد.

** اختیارات وزیر دادگستری بسیار کم است

ایرنا: وزرای دادگستری دولت آقای روحانی را چطور می بینید؟ تعاملشان با مجلس چطور بود؟
صادقی: وزرای دادگستری دولت یازدهم و دوازدهم در چارچوب اختیارات قانونی بسیار محدودی که دارد تعامل خوبی با مجلس داشته اند. آقای پورمحمدی که ارتباط خوبی با مجلس داشت پیش بینی می شود آقای آوایی هم تعامل خوبی داشته باشد.
ولی بنده خدا اختیاراتی ندارد که بخواهد به مجلس پاسخگو باشد.
آقای آوایی سابقه قضاوت طولانی تری دارد و بیشتر خاک دادگاهها را خورده است. انتظار می رود ایشان بهترعمل کنند البته این فقط انتظار است و باید کار ایشان را دید. ولی پیشینه اش در دادگستری خوب بوده است.
آقای پورمحمدی هم خوب بود ولی ایده آل نبود.

** فراکسیون امید حزب سیاسی نیست

ایرنا: در مورد فراکسیون امید بحث های زیادی درگرفته است. موجی که درباره آقای عارف و وکیلی و برخی اعضای دیگر ایجاد شد؟ آیا این موضوع به دلسردی حامیان مردمی اصلاحات در انتخابات بعدی نمی انجامد؟

صادقی: عملکرد فراکسیون امید را باید نسبی و نسبت به سایر فراکسیون ها سنجید.
فراکسیون امید در مقایسه با دو فراکسیون ولایت و مستقلین، منسجم تر بوده و وقت بیشتری روی آن گذاشته شده است. ساختارهایش خوب شکل گرفته و در موارد مختلف عملکرد خوبی داشته است.
البته عملکردش ایده آل نبوده و ظرفیت های بیشتری داشته است.
اما نباید انتظاری را که از یک حزب سیاسی می توان داشت از یک فراکسیون هم داشت. یعنی انسجام در اهداف و برنامه ها و عمل.
یک نماینده تحت تاثیر مناسبات مختلفی عمل می کند که یکی از آنها عضویت در فراکسیون است. نماینده از مطالبات منطقه ای مردم هم باید تبعیت کند و خودش هم از قبل برنامه ها و تفکراتی داشته است.
بنابراین نباید انتظاری که از اعضای یک حزب درباره وفاداری به آن حزب داریم را از اعضای یک فراکسیون مجلس هم داشت.
شاهد بودیم که برخی نماینده ها تعهد لازم را به این فراکسیون نداشتند و به آن پایبند نماندند.
اما نکته آخر اینکه ما ضعف فرهنگی در جامعه مان داریم که دوست داریم آدم ها مطلق و بی عیب باشند.
ما نمایندگان مجلس هم افرادی عادی هستیم. آقای عارف معصوم نیست. من هم همین طور و سایر نمایندگان.
ما هم یکی از همین مردم هستیم و ممکن است خطاهایی هم داشته باشیم.
اما اینکه عیبی از یک فرد دیده و آن بزرگنمایی شود و آن شخص هم به گونه ای از خود دفاع کند که انگار مصون از خطاست درست نیست.
بلکه می توان به خطای خود اقرار و بابت آن از مردم عذرخواهی کرد.

** مجلس دهم کاری برای احزاب و رسانه ها نکرد

ایرنا: مکانیسمی در خود فراکسیون امید برای مواجهه با اعضای خطاکار وجود دارد؟
صادقی: یک کمیته داوری وجود دارد که چندان که باید فعال نبوده است.

ایرنا: سوال آخر به عملکرد مجلس دهم درباره احزاب و رسانه ها اختصاص دارد. آنرا چگونه ارزیابی می کنید. صحبت دیگری هم اگر دارید بفرمایید؟
صادقی: کار خاصی به آن شکل نکرده و تنها اصلاح قانون احزاب بود که آن هم از مجالس قبلی مانده بود. همین طور لایحه ای که برای نظام صنفی رسانه وجود دارد و هنوز به جایی نرسیده است. ولی این مجلس تا الان کار خاصی برای رسانه ها و احزاب نکرده است چه در بعد قانونگذاری و چه در بعد نظارتی.
اما صحبت آخر، اخیرا برنامه ای را باعنوان راهکارهای ارتقای اثربخشی مجلس شورای اسلامی تهیه کرده ام، که براساس آن با اصلاحاتی در آیین نامه داخلی مجلس و قانون انتخابات و احیانا قوانین مرتبط دیگر و نیز با اصلاح ساختار مدیریتی و سازمانی مجلس اثرگذاری مجلس ارتقا پیدا کند.

28