مروری بر تاریخ ساخت حرم امام حسین(ع) در کربلا / از مختار تا ناصر الدین شاه قاجار
در طول حدود 1500 سال پس از حادثهی کربلا و شهادت امام حسین(ع) مقبرهی آن امام همام و یاران باوفایش دچار تحولات و تجدید بناهای بسیاری شده است. تخریب سراسری زمان متوکل و آتش سوزی در زمان آل بویه و تجدید بنا در زمان شاه اسماعیل صفوی همگی بخشی از این تحولات اند.
از زمان شهادت حضرت اباعبدالله الحسین(ع) حرم آن امام همام بارها و بارها تجدید بنا شده است. ساخت مرقد حضرت اباعبدالله (ع) در کربلا یک سیر تاریخی را گذرانده است. از قبیلهی بنی اسد در زمان بنی امیه و تنها چند روز پس از واقعهی کربلا تا پادشاهان قاجاریه هر یک نقشی در ساخت و توسعهی بارگاه ملکوتی آن حضرت داشته اند.
جدول زیر مروری کلی است بر سیر تحولات حرم امام حسین(ع) در طول تاریخ:
عمارت |
تاریخ ساخت |
سازنده |
توضیحات |
دوره اول |
سال 61 هجری |
بنی اسد |
توسط قبیله بنی اسد / بالای قبر ابا عبد الله(ع) یک درخت سدره کاشته شد تا قبر گم نشود/ مقبره هیچ عمارت و سایبانی نداشت |
دوره دوم |
سال 66 هجری |
مختار ثقفی |
یک گنبد آجری و گجی ساخته شد/ یک مسجد در کنار مقبره ساخته شد |
دوره سوم |
حدود 198 هجری |
مامون عباسی |
پس از تخریب عمارت قبلی توسط هارون الرشید |
دوره چهارم |
حدود 247 هجری |
منتصر عباسی |
پس از تخریب عمارت قبلی توسط متوکل عباسی |
دوره پنجم |
280 هجری |
داعی الصغیر طبری |
بازسازی توسط زیدی مذهبان صورت گرفت |
دوره ششم |
حدود 371 هجری |
عضد الدوله دیلمی |
آتش سوزی بزرگ در سال 407 رخ داد/ تجدید بنا پس از آتش سوزی سال 407 |
دوره هفتم |
740 هجری |
آل جلایر (شیخ حسین ایلکانی) |
شامل یک حرم بزرگ و گنبد ساخت یک بازار در بین الحرمین/ ساخت کاخ شاهی در کربلا |
دوره هشتم |
914 هجری |
شاه اسماعیل صفوی |
تجهیز مقبره به 12 قندیل طلایی جهت روشنایی/ تعمیر گنبد توسط سلطان مراد عثمانی |
دوره نهم |
1135 هجری |
نادر شاه افشار |
این تعمیرات توسط همسر نادر شاه صورت گرفت |
دوره دهم |
1207 هجری |
آقا محمد خان قاجار |
در این بازسازی گنبد بارگاه به طور کامل طلاکوب شد |
دوره یازدهم |
1216 هجری |
فتحعلی شاه |
پس از تخریب توسط وهابی ها(به زعامت سعود بن فیصل)/ در این بازسازی مجددا گنبدها طلاکوب شدند |
دوره یازدهم |
1273 هجری |
ناصر الدین شاه |
توسعه ی ارضی مقبره |
38