خاتمی در موقعیتی قرار گرفته که اصولگرایان باید به وی مراجعه کنند

در بحبوحه بحران کرونا و مقابله کشور با این میهمان ناخوانده، سخنان سیدمحمدخاتمی، رئیس‌جمهور اصلاحات درخصوص مسائل و موضوعات مهم کشور از جمله لزوم توجه به همبستگی ملی، لزوم آزادی زندانیان سیاسی، توجه به ترمیم سرمایه آسیب‌دیده اجتماعی و موارد دیگری از این دست، بازتاب گسترده‌ای در میان فعالین سیاسی و رسانه‌ای کشور به دنبال داشت.

در همین رابطه احمد زیدآبادی، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی اصلاح‌طلب با اشاره به این سخنان اظهار داشت:

اگر نگاهی به سخنان اخیر رئیس دولت اصلاحات داشته باشیم، باید گفت که این اصولگرایان هستند که به این سخنان نیاز دارند و اگر هم خود را به بی‌نیازی و بی‌اعتنایی نسبت به آن بزنند، صورت مسئله را اصلا تغییر نخواهد داد.

از این جهت، سیدمحمدخاتمی در موقعیتی است که اصولگرایان باید به وی مراجعه کرده و از ایشان درخواست کنند که راهکارها و سخنانی را که در واقع مورد نیاز آن‌ها بوده را مطرح کند. شرایط ایران، دیگر به مانند شرایط سال‌هایی نیست که می‌شد، نفت را به وفور صادر کرده و از رانت آن در راستای هر نوع حکومت‌داری استفاده کرد.

برخی از متفکران سیاسی نظیر، همایون کاتوزیان یا بعضی از فعالان سیاسی مانند تاجزاده، همواره به این نکته اصرار داشته‌اند که در ایران، قدرت اساسا در دولت متمرکز بوده و از همین رو، دولت یک ماهیت رانتی دارد. به تعبیر کاتوزیان نیز تا این رانت وجود داشته باشد، کشور دموکراتیزه نشده و قدرت نیز، پاسخگو نخواهد شد.

این رانت در شرایط فعلی در حال حذف شدن بوده و دولت، نهادی با دست باز از نظر اقتصادی نیست. ما با دولتی مواجهیم که باید دست نیاز خود را به سوی مردم دراز کرده و امور خود را از طرقی، نظیر اخذ مالیات اداره کند.

بر این اساس، ما در یک دوره ویژه تاریخی قرار داریم که ماهیت دولت در آن در حال دگرگونی است. امری که طبعا تبعات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بسیار گسترده‌ای نیز داشته و هرکسی که دولت را قبضه کند، دیگر اینگونه نیست که به میراث بادآورده‌ای دسترسی پیدا کرده باشد.

حاکمیت برای اداره کشور، نیازمند کمک همه نیروهای جامعه بوده و باید در شیوه کشورداری و سیاست‌های خود، تغییراتی را ایجاد کند. بنابراین، این تغییر، نیاز آن جناحی است که در سودای قبضه قدرت قرار دارد و این جناح خواهد بود که باید به دنبال سیدمحمدخاتمی و امثال خاتمی برود.

باید اجازه دهیم که نیازهای عینی، جناح قدرت را وادار به تصمیم‌گیری‌هایی کند که به دنبال خاتمی بیایند. اداره کشور به شیوه‌های سابق امکان‌پذیر نبوده و نباید از قبضه شدن قدرت از سوی یک جناح نگران بود. هرکس روی کار بیاید در باتلاقی از مشکلات گرفتار شده و به اجبار، دست نیاز خود را به سمت همه دراز می‌کند.

مشکل جریان حاکم با حرف زدن حل نشده و باید به این نیاز برسند تا برای حل مسائل به سیدمحمدخاتمی مراجعه کنند. آن گاه است که رئیس دولت اصلاحات از موضعی کاملا عزتمندانه، می‌تواند، شرط و شروط روشنی برای هرنوع همدلی بگذارد.

در طول دو سال گذشته و طی سه مرحله، کشور ما دستخوش نوعی ناآرامی قرار گرفته که این ناآرامی‌ها سرکوب شده است. در عین حال، زمینه به وجود آمدن این ناآرامی‌ها، نه تنها برطرف نشده که ما با تشدید آن نیز مواجه هستیم.

بنابراین، هرآنکس که بنای نادیده انگاشتن واقعیات عینی را نداشته باشد، تکرار این ناآرامی‌ها را محتمل می‌داند. تکرار این ناآرامی‌ها، هم هزینه‌های سنگینی بر دوش جامعه گذاشته و نیز، حکومت را بیش از پیش مستاصل و در آستانه بر بادرفتن مشروعیت قرار خواهد داد.

سخنان اخیر خاتمی، چه از حیث خطاب قراردادن اصلاح‌طلبان و موضوعات مربوط به آن و چه از نظر اشاره به کارهای مدنی و اجتماعی در برگیرنده مسائل مهم و لازمی است.

سید محمدخاتمی به درستی، به دنبال قدرت نبودن خود را مورد اشاره قرار داده و این مسئله، احتمالا طمع‌ورزی برخی را خنثی کرده و یا نگرانی‌های جریان دیگر را مرتفع خواهد کرد. با این همه، من معتقدم که این مسائل باید از جانب جناح حاکم دنبال شده و این، اصولگرایان هستند که باید به دنبال او بیایند.

منبع: امتداد

66