۲۳سال پس از دوم خرداد ۷۶ / پروژه اصلاح‌طلبی در ایران شکست خورده است؟ / سال ۱۴۰۰ می‌تواند سال بازگشت اصلاحات باشد، اگر...

۲۳ سال از روزی که سید محمد خاتمی در کمال شگفتی رقیب قدرتمندش را شکست داد، می‌گذرد. حالا به‌ظاهر اصلاح‌طلبان به پایان خط رسیده‌اند اما شاید انتخابات ۱۴۰۰ برای آنها روزنه امید باشد.

۲۳سال پس از دوم خرداد ۷۶ / پروژه اصلاح‌طلبی در ایران شکست خورده است؟ / سال ۱۴۰۰ می‌تواند سال بازگشت اصلاحات باشد، اگر...

۲۳ سال پیش در چنین روزی، سید محمد خاتمی با رای بی سابقه ۲۰میلیونی، رقیب قدرتمند خود، علی اکبر ناطق نوری را شکست داد و بر کرسی ریاست جمهوری نشست تا عصر اصلاحات در ایران آغاز شود.

دولت اصلاحات در ایران برخاسته از عصر سازندگی بود. به گمان بسیاری از صاحبنظران، توسعه اقتصادی در سالهای پس از جنگ باعث شده بود فضا برای مطالبه توسعه سیاسی و فرهنگی فراهم شود. مطالبه‌ای که زمینه‌ای برای پیروزی سید محمد خاتمی شد.

خاتمی، خود از وزرای دولت هاشمی بود که وقتی شرایط را مناسب ندید، استعفا داد تا علی لاریجانی که چهره جدید اصلاح‌طلب این روزهاست به جای او بر کرسی وزارت تکیه بزند.

هاشمی چطور رقبا را مهار کرد؟

با پایان دوره ریاست‌جمهوری هاشمی، گزینه‌هایی که برای جانشینی او مطرح شده بودند، مواضعی منفی نسبت به سیاست‌های دولت سازندگی داشتند.

در جریان راست یا اصولگرا، محمدعلی ری‌شهری کاندیدا بود و در جناح اصلاح‌طلب یا چپ، میرحسین موسوی کاندیدای پیشنهادی بود.

این دو، هردو مخالف سیاست‌های توسعه‌گرایانه هاشمی رفسنجانی بودند. در چنین شرایطی، حامیان هاشمی که شکست در انتخابات دوم خرداد ۷۶ را قطعی می‌دیدند، اصلاح قانون اساسی و امکان نامزدی دوباره هاشمی را مطرح کردند.

عطاالله مهاجرانی که بعدها وزیر جنجالی ارشاد خاتمی شد، این پیشنهاد را ارائه داد. پیشنهادی که باعث شد دو جریان چپ و راست در نامزدهای رادیکال اولیه تجدیدنظر کنند.

جناح چپ که تندترین نقدها را به هاشمی داشت، از میرحسین موسوی به سیدمحمدخاتمی رسید و جناح راست در کنار ری‌شهری، ناطق نوری رییس مجلس وقت را برجسته کرد. چهره ای که افکارعمومی او را ادامه هاشمی می‌دانست.

نه قاطع به وضع موجود؛ اصلاحات علیه سازندگی

در این میان دوم خرداد با مشارکت بالای مردم، فضای سیاسی کشور را تغییر داد. خاتمی که چهره ای کمتر شناخته شده بود، پیروز شد و ناطق نوری به پارلمان بازگشت.

فضای اولیه اصلاحات چنان علیه دولت سازندگی بود که در انتخابات مجلس ششم، هاشمی سی‌ام شد و در نهایت از حضور در مجلس اصلاح‌طلب انصراف داد.

اصلاح‌طلبان بعد از ماجرای موسوم به قتل‌های زنجیره‌ای، هاشمی را "عالیجناب سرخ‌پوش" می‌خواندند و مواضع وی را نقد می‌کردند، با این حال رفته رفته، فشار جناح راست، هاشمی و اصلاح‌طلبان را به هم نزدیک کرد.

احمدی نژاد و پایان عصر دوم خردادی ها

با پیروزی محمود احمدی‌نژاد، عصر اصلاح‌طلبان دوم خردادی به پایان رسید. آنها تا سال ۸۸ منزوی شدند و در جریان آشوب‌های آن سال اندک اندک به طیفی از اصولگرایان نزدیک شدند که ناطق نوری، حبیب الله عسگراولادی و علی لاریجانی از چهره های شاخص آن بودند.

سال ۹۲، با جنجال نامزدی دوباره هاشمی و ردصلاحیت او، فضا برای پیروزی حسن روحانی در انتخابات فراهم شد و اصلاحات دیگربار جان گرفت.

پیروزی چشم‌گیر لیست امید در انتخابات مجلس دهم، اصلاح‌طلبان را امیدوار به تکرار دوره طلایی اصلاحات کرد.

محمد خاتمی که ممنوع‌التصویر شده بود، کم‌کم متحد تراز اول روحانی شد و با "تَکرار"های او، چیدمان سیاسی کشور تغییر می‌کرد.

با این حال پیروزی ترامپ در آمریکا، بازگشت تحریم‌ها، شکست پروژه برجام، فساد اقتصادی و فشارهای معیشتی باعث شد در دی ۹۶ و آبان ۹۸ اعتراضاتی در کشور فراگیر شود که یک محور واحد داشت: "اصلاح‌طلب، اصولگرا، دیگه تمومه ماجرا"...

اصلاحات دوباره در کنج عزلت

با برگزاری انتخابات مجلس یازدهم و مشارکت پایین مردم، بار دیگر اصلاحات به حاشیه رانده شد.

پیام ویدئویی اخیر رهبر اصلاحات که ۲۳ سال پیش با پیروزی او اصلاحات در کشور معنا پیدا کرده بود، نشانی از "امید" نداشت.

جریان اصلاحات حالا به دو جناح راست و چپ تقسیم شده و اتحاد اولیه سال‌های مخست اصلاحات فروپاشیده است. جریان راست به رهبری حزب کارگزاران، اصلاحات را پریژه‌ای عمل‌گرایانه می‌داند و جناح چپ، به آرمان‌های اصلاح‌طلبی وفادار است.

در میان اختلافات داخلی، اصلاح‌طلبان هنوز از سوی رقبای سیاسی در داخل، متهم به همسویی با بیگانگان می‌شوند و این درحالیست که اپوزسیون خارجی هم اصلاح‌طلبان را سوپاپ اطمینان نظام خوانده و اصلاح‌طلبان را تخریب می‌کنند.

آیا به این ترتیب کار اصلاح‌طلبان به پایان رسیده؟ هنوز معلوم نیست. شاید در آستانه انتخابات ۱۴۰۰ فرصتی برای احیای اصلاح‌طلبی پدید آید، البته اگر مردم تمایلی به اصلاح برایشان باقی مانده باشد.

سال ۷۶ که خاتمی در انتخابات ریاست جمهوری به پیروزی رسید، همه اصلاح‌طلبان منتظر یک شکست آبرومندانه بودند اما آنچه رخ داد، فراتر از انتظار بود.

انتخاب یک کاندیدای کمتر شناخته شده، بازگشت به ادبیات فاخر سیاسی، کنار گذاشتن چهره‌های فرصت طلب و ائتلاف هوشمندانه با طیفی از رقبا، می‌تواند اصلاح‌طلبان را له قدرت بازگرداند.

با این وجود، پیش‌شرط اصلاحات، مشارکت سیاسی مردم است که فعلا چشم‌اندازی برای آن نیست. مگر در انتخابات آمریکا تحولاتی به سود ایران ایجاد شود.

منبع: خبر فوری

17

شبکه‌های اجتماعی
دیدگاهتان را بنویسید

نظرات شما - 52
  • مجیدی
    0

    خدا خود فروشان وطن فروشی را که به آرمانهای آمام و رهبری و شهداء خیانت می کنند و هوای براندازی نظام مقدس شهداء و رضایت کدخدا را دارند به اندازه کهکشانها لعنت و خوار و رسوا بگرداند

  • ص
    0

    اصلاح طلبانی که از فقر شدید مادی و رنج از بی عدالتی قبل از دوم خرداد۷۶بشدت مخالف هاشمی رفسنجانی و ناطق نوری بودند بعداز بدست گرفتن دولت با آنان متحد و خود مسیر اشرافی گری و تعرض به حقوق ملت را چه بسا گستاخانه تر از گذشته مورد نقد دنبال کردند بطوریکه در دولت و مجلس اخیر بوضوع خود و آقازاده هایشان رانت خواری و فساد اقتصادی را امتیاز شهروندی و روشنفکری دانسته حداکثر خسارات را به ملت و کشور تحمیل نمود قطعا منبعد دوره پاسخگویی و مجازات است ..دوره بزن درو تمام شده است..

  • علی اصغر
    0

    هنوز چشمشون اونوره ابه تا ببینن آمریکا کی رئیس جمهور میشه. من موندم کی میخوان بفهمن؟!

  • حمید
    0

    باید همه بفهمند اصلاحات و اصول گرا به زباله دان سپرده شوند مردم ریس جمهور مرد می خواهند مانند سلیمانی شهید که وابسطه به کسی نبود خاتمی وناطق باید برای ان دنیا خودشونو اماده کنند پیرمرد ها

  • علی
    0

    خاتمی مردی بدون تکرار در تاریخ ایران بود . کسی بود با اینکه تمامی ارکان حکومت مخالفش هستند حتی نتونستن یک سرسوزن فساد در این مرد پیدا کنند که تا با این بهونه بتونن برخورد کنند با این مردبزرگ . هنوز هم که هنوزه نتونستن فساد اقتصادی بگیرن ازش ولی بعد از اون بود که همه چیز مد شد و انواع مفاسد رو شد . درود بر خاتمی .

    نظرات شما -
    • سعید
      0

      اره اون 6 میلیارد دلار که تو سال اخر دولت خاتمی گم شد هم من بردم پس

  • .......
    0

    درود بر خاتمی..... تنها دولتی که هیچگونه پرونده اقتصادی نداشت... خاتمی پاکدست

    نظرات شما -
    • ناشناس
      0

      پاکدست نبودن چرا چون هنوز کسی استارت دزدی واختلاس ورانت وتوکشور نزده بود تاترسشون بریزه

  • .
    0

    یعنی این قدر مردم ایران فراموش کار شده اند که باز هم گول این شیادان چپ و راست را می خورند با این نمایش های انتصاباتی؟

  • ایرانی
    0

    اصلاح طلبان جمع شوید تا یریم حمام تا بتراشیم ریش تمام

  • ابراهیم حامدی
    0

    بوی کباب 1400 خورده دماغش و مسعولین بدای شور در انتخابات این فتنه گر را میارن .بیسواد ترین رییس جمهور بود .تحصیلات حوزوی یادمان نرفته.خدا ش این اصلاح طلب و اصول گرا و....همه را به خودشان بر گرداند .خاتمی همان فردیست که انرژی هسته ای ازن مملکت را به تعلیی در اورد .خاتمی هاشمی روحانی وو.....همه یک کرباسند .درود خدا بر احمدی نژاد که پوزه همشان را به خاک مالید

    نظرات شما -
    • آریان
      0

      یادمه هاشمی جون میگفت ایران به ارتش نیازی نداره منحلش کنید خخ ما منکر زحمات این افراد برای انقلاب نیستیم ولی انقلا کردیم که ظلم و ستم بره نه اینکه اضافه شه اونم غیر مستقیم

  • مصطفی فتحی
    0

    سلام، فرقی نمی کند اصولگرایان یا اصلاح طلبان در راس باشند، تاالان هیچ کدام از آزمونها موفق نشده اند چون هریک از رئیس جمهور ها به نحوی با مقام عظمای ولایت زاویه پیدا کرده و نهایتا ذلیل شده اند.رمز موفقیت پیروی از رهبری است.

    نظرات شما -
    • کوروش
      0

      هرچه می کشیم از همین زاویه هاست

  • داود
    0

    درود خدا بر خاتمی ...مرد بزرگ دیگر نمی گذارند مرد پاک.دستی مثل خاتمی بیاید ..چون خودشان دزد هستند تورا بر نمی تابند ...پس رئیس بد میخواهند .که گوش به فرمان باشند

    نظرات شما -
    • محمد
      0

      خدا لعنتش کنه که عامل بدبختی مردم ایران فقط خودشه

  • علی
    0

    چه اصولگرا بیاد یا اصلاح طلب هیچی تغییر نمیکنه باید یه جراحی تو کشور صورت بگیره ونظر مردم اولویت باشه نه شورای نگهبان

  • ایمان
    0

    متن بسیار‌ضعیفی از نظر تحلیل و استنتاج بود. حتی اگر بازگویی تاریخ بود باز هم خیلی ضعیف و ناقص بود.

  • شیمون پرز
    0

    اصلاحات از سرمایه ها ما در ایران است

    نظرات شما -
    • سینا مهدوی
      0

      درست می فرمایید جناب شیمون پرز!!!!

    • کاربر ناشناس
      0

      اصلاحات دیگه دستش روشده یه مشت اجنبیان. باید برن یه مشت بی سواد دزد .فقط احمدی نژاد

  • محمدی
    0

    خدمتگزارفقط احمدی نژاد بقیه تمام منت گذارن

  • بایرام
    0

    افساد طلبان برای همیشه به زباله دان تاریخ ایران خواهند رفت سابقه شان را نگاه کنید از خیانت به ملت در مجلس و دولت...وطن فروشی...و اخیرا هم حمایت از همجنسگرایان این نجس ها باید اعدام شوند

  • ایرج محمدی
    0

    سلام.اصلاح طلبا چه در دولت و چه در مجلس آزمون خود را به بدترین وجه به مردم پاسخ دادند. و تنهاترین دولت و حزبی که بتونه عدالت محور باشه و بمردم خدمت واقعی کنه فقط دولت بهار به فرماندهی دکتر احمدی نژاد است و بس

  • سبزعلی وزواری
    0

    خاتمی همچنان بهترگزینه هست برای حل مشکلات کشور خاتمی الگوی تمام عیاربودوهست زنده بادخاتمی عزیز

    نظرات شما -
    • یه نفر
      0

      بدترین گزینه

  • امیر
    0

    کسی که برای خدا کار نکنه و فقط به فکر منفعت جیب خودش و خانوادش باشه چه اصلاحات باشه چه اصولگرا بدرد مسئولیتی نمیخوره مشکل اساسی کشور ما "ساختار"هستش یعنی قوانین کشور طوری نوشته شدند که سلطان سازی میکنن سلطان سکه،ماشین و... اگه قوانین طوری نوشته شند که کسی جرعت دزدی و خیانت نتونه بکنه حتی ترامپم بکنیم رئیس جمهور جرعت نمیکنه خطایی کنه با گرفتن دزدا چیزی تغییر نمیکنه باید این دستگاه تولید دزد از بین بره باتشکر

  • فلانی
    0

    اصلاحات از اولش نیت کردن که تیشه به ریشه این مملکت بزنن.هرجور کثیفی توی مملکت هست از اینا نشات میگیره.دولت دوزادهم که مصداق بارز اصلاح طلبیه،توی گند زدن به مملکت توی این چهل سال رکورد زده!اینارو بگیرن بفرستن مریخ،مریخ از دستشون فرار میکنه یه منظومه ی دیگه.واسه مردمی متاسفم که خادم واقعی ملت(دکتر احمدی نژاد)رو فحش میدن و میرن به امثال کلیدساز ها(که الان کلید رو ول کردن و حباب ساز شدن)رای میدن.

  • کوروش
    0

    رئیس جمهور در ایران پستی نمادین است و هیچ نقشی در سیاست کلان کشور ندارد.همانطور که می بینید چه اصلاح طلب چه محافظه کار تغییر اساسی در امورات نداده اند و هرچه می گذرد مردم بیچاره تر می شوند.

  • کاربر ناشناس
    0

    از خاتمی انحراف شروع شد اصلاح طلبان نه تنها شکست خوردن بلکه گند زدن به امور کشور از اقتصاد گرفته تابه مذهب اسلام فقط به دنبال پیاده کردن قانون غرب بودن اگر از این سید بزرگ وار پیروی کرده بودید کشور به انحراف کشیده نمی شد

  • کاربر ناشناس
    0

    خدا کند که نطفه اصلاح طلب گم شود و نامی از این گروه نباشد نحس ترین ناخوش ترین ونادان ترین جریان همین اصلاح طلب است گم شوید

  • کاربر ناشناس
    0

    هرچه اصلاح طلبان کارهای منفی انجام دادن اما احمدی نژاد آمد کشور نفسی تازه ای گرفت و کارهای مثبتی انجام داد سهام عدالت مسکن مهر یارانه وخیلی کارهای دیگر

  • کاربر ناشناس
    0

    خدا ریشه اصلاح طلبان را از این کشور بکند خرابی از خواتمی شروع شد از منکرات بگیر تا اقتصاد گرانی فحشا بی حجابی و بدحجابی اختلاس قاچاق ثمره اصلاح طلبان است

  • انسانم آرزوست
    0

    تا زمانی که عدالت رو فدای مصلحت اندیشی میکنیم امیدی به اصلاح امور نیست. اصلاح طلب و اصول گرا هم نداریم.

  • شفیعی
    0

    فرقی نمی کرد چون هردو نوکر هاشمی بودندجامعه روحانیت وروحانیون مثل دو تیغه یک قیچی می مانند که برخلاف هم حرکت می کنند ولی یک هدف دارند بیچاره افرادی هستند که فکر کنند این هاباهم مخالف هستند

  • ناشناس
    0

    هیچ فرقی نمی کرد رییس جمهور مجلس قوه قضاییه همش تو ایران کشکه تصمیما جای دیگه اتخاذ میشه که اصل نظام ضربه نخوره

  • غلام حسن
    0

    درمغازه ای بودم دودخترنوجوان ازجلوی مغازه عبور کردندکه مانتوشان مناسب نبودمغازه دارمیگفت رضاشاه نتوانست چادر ازسرزن ایرانی بردارداین سیدمنظورش خاتمی بود برداشت حالا صدتا رضاشاه هم نمی تواند چادر سر زن ایرانی کنداین یکی ازخدمات خاتمی بودیکی هم حمابت ازروحانی

  • طاها
    0

    اصلاح طلبان زیر فشار نظام به این بن بست رسیدن.چطوره که موقع نظر دادن رد صلاحیت گسترده اصلاح طلبان رو فراموش میکنید.یه سری آدم معلوم الحال رو به اسم اصلاح طلب فرستادن مجلس که این سناریو رو برای مردم پیاده کنند.توی این کشور فقط اصلاح طلبان فساد اقتصادی داشتن؟؟! مثل اینکه نظام دوباره هوس دولت پاک دستان کرده؟ اگه توی این گنداب اقتصادی راه نجاتی باشه اون راه " بازگشت خاتمی به قدرت "خواهد بود. که البته تنگ نظران و کاسه های داغتر از آش نخواهند گذاشت ایشان نفس راحتی بکشن

  • حسام
    0

    این دولت هم مثل. دولت خاتمی. مياد کلنگ افتتاحیه هارو میزنی پولا هاشو ميزدن ميرن بعدی برای همین اختلاس تو دوران طلایی کثیف درخرداد راهی به هیچ نميره

  • منصور
    0

    اشتباهات احمدینژاد مسکن مهر بود و سهام عدالت و یارانه نقدی ووو که همه توی جیب ملت رفت. اشتباهات روحانی جیب کی رفت؟ برادران خودش و معاون اولش یا برادران دالتون؟!!

  • مردم
    0

    خاتمی و کابینه اش خوب و پاک دست و باسواد و دیپلماسی خوبی داشتند احمدی نژاد گرانی رابا یارانه45 هزاری حذف شده شروع و روحانی با بردن آبروی خاتمی گرانی را زیاد کرد اما حرف مهم اینکه در حال حاضر به دلیل مریض بودن اقتصاد و نبودن دیپلماسی خوب هیچکدام از اینها مناسب نیستند و کشور به جراحی اساسی نیاز دارد که با این فساد سیستمی امکان ندارد

  • علی
    0

    دوره اصلاح طلبان را می توان دورا ن طلای جاسوسان در ایران دانست و دوره اقازادگی خارج و دوران بیشترین دزدی واختلاسدانست

  • ایران ویران
    0

    اصلاح طلب یا اصولگرا هیچ فرقی نمیکنه مردم ایران از زندگی خود رضایت ندارن ما مردم ایران حتی یه زندگی معمولی نداریم واقعا جای تاسف داره

  • منیر
    0

    مایه ننگ ایران و ایرانی هستند بجز خیانت کاری نکردند و فقط شکم خود و خانواده شأن را با مال حرام بزرگ کردند

  • حمیدرضا
    0

    واقعا چقدر جمله آخرتون وقیحانه هست. ننگ بر شما.اما در کل اصولگرایان مثل جانی و اصلاح طلبان خائن هستن .بزرگترین مشکل اصلاح طلبان غرب گدایی و مشکل اصولی ها خشک مقدس بودن و عدم ارتباط مناسب با مردمه

  • علیرضا نیکرو
    0

    پیروزی دکتر عارف در انتخابات ۱۴۰۰ باعث زنده شدن دوباره اصلاحات در ایران میشود

  • کاربر ناشناس
    0

    بابا باهم دعوا نکنید هرکس گفت من اصلاح طلب هستم زنده بگور کنید تا ریشه کن شوند و گورشان گم کنند

  • علی
    0

    سلام ب نظر من طرفداران هاشمی رفسنجانی و اصلاح طلبان منافقین دوم نظام جمهوری اسلامی هستن... بیشتر مشکلات و بدبختی‌های این نظام و مردم ایران از گور این دو جناح بلند میشه... خدا لعنتشون کنه... خداروشکر اگه مردم ب آگاهی رسیده باشن قرن اصلاح طلبان سر شده...

  • بنده خدا
    0

    بجز هشت سال دوره دکتر احمدی نژاد از اول انقلاب تا حالا همیشه حکومت دست اصلاح طلبان بوده که قشر متوسط فقیر شدند فقیرها از رده خارج شدند و 4%پولدارها پولدارتر شدندو کارگران و مستمری بگیران 4برابر زیر خط فقر زندگی میکنن سوره بقره آیه10 وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ لَا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ قَالُوا إِنَّمَا نَحْنُ مُصْلِحُونَ چون به آنان گویند: در زمین فساد نکنید، می گویند: ما اصلاح طلبانیم

  • مردم. پابرهنه فقیر
    0

    اقای خاتمی. موسوی خوینیها.خاندان لاریجانی. خاندان هاشمی. کروبی ها و........ مردم پابرهنه فقیر که زورشان به شما نمی رسه. اما بدانید ان دنیایی دیگر هست. پس وعده ما مردم ستمدیده با شمای مرفهان بیدرد از خدا بی خبر فردای قیامت سرپل سراط جلوی دادگاه عدل اللهی.

  • یک دوست
    0

    قنوت این قماش را دارید!!!؟؟؟

  • علی حشمت زاده
    0

    امروز عدم مشارکت فعال وگسترده مردم در انتخابات تهدیدی علیه کلیت نظام واهداف آن بوده نه تهدیدی علیه جناح راست یا چپ واین مطلبیست که باید به صورت اساسی وبنیادی راهی معقول ومنطقی ازطرف مسئولان درجه اول نظام برای برون رفت از آن اندیشید

اخبار مرتبط سایر رسانه ها

    اخبار سایر رسانه ها

      نظرسنجی
      به نظر شما "مهمترین افشاگری سال" کدام افشاگری بود؟