هشدار جدی طرف های برجام به ترامپ

به گزارش خبر فوری به نقل از ایرنا، تاکید سران کشورهای جهان به حفظ برجام، ادامه بحث های موافقان و مخالفان دولت پیرامون اقدامات دولت در زمینه برجام و رویدادهای چند روز گشته در منطقه کردستان عراق، مهم ترین محورهای خبری و تحلیلی در روزنامه های امروز شنبه 29 مهرماه 1396، بود.

** ادامه حمایت های جهانی از برجام
بیانیه تازه سران 28 کشور عضو اتحادیه اروپا که بر لزوم پایبندی همه طرف ‌ها به برجام تاکید دارد و نامه 25 وزیر خارجه پیشین جهان به کنگره آمریکا برای حفظ توافق هسته ای، که نشان از ادامه حمایت های جهانی از برجام دارد، یکی از مهم ترین محورهای خبری و تحلیلی در روزنامه های امروز بود.
روزنامه «ایران» در گزارشی با عنوان «در بیانیه پایانی نشست اتحادیه اروپا اعلام شد/ هشدار برجامی سران 28 کشور اروپایی به ترامپ»، نوشت: حمایت‌های جهانی از توافق هسته ‌ای با صدور بیانیه‌ای از سوی سران 28 کشور اتحادیه اروپا ادامه یافت. یک هفته پس از آنکه رئیس جمهوری امریکا از صدور تأییدیه توافق هسته‌ای ایران برای کنگره خودداری کرد و سکان اجرای توافق هسته‌ای را به کنگره امریکا سپرد که اگر تصمیم گرفت، تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران را برگرداند، شرکای سنتی امریکا در تکاپوی حفظ برجام موج فشرده‌ای از رایزنی‌های دیپلماتیک را به راه انداخته‌ اند. چنانکه سران کشورهای عضو اتحادیه اروپا پس از نشستی که روز پنجشنبه گذشته در بروکسل برگزار کردند در بیانیه پایانی خود بر حمایت کشورهای عضو از توافق هسته‌ای ایران و لزوم پایبندی همه طرف‌ها به برجام، تأکید کردند.
این روزنامه افزود: حمایت مقام‌های رسمی اروپا از برجام در حالی است که 25 وزیر خارجه اسبق چندین کشور جهان نیز با نگارش نامه‌ای به کنگره امریکا خواستار حفظ توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 شدند.
ایران اضافه کرد: هشدارهای پی در پی طرف‌های توافق هسته‌ای با رویکرد ضد برجامی ترامپ در حالی است که وزیر امور خارجه امریکا در جدیدترین اظهاراتش در تشریح سیاست واشگتن نسبت به برجام اعلام کرده که امریکا در تعاملات اقتصادی ایران و اروپا مداخله نمی‌کند. رکس تیلرسون که در دولت امریکا جزو مقام‌هایی به شمار می‌آید که می‌کوشد مواضع کج دار و مریز و نسبتاً معتدلی را نسبت به توافق هسته‌ای با ایران در پیش گیرد، پس از بالا گرفتن واکنش‌ها به مواضع ضد برجامی ترامپ بر این نکته تأکید کرد که رئیس جمهوری امریکا خواهان مداخله و اختلال در تعاملات و تبادلات تجاری اروپایی‌ها با ایران نیست.
روزنامه «شرق» هم در گزارشی با عنوان «تلاش سران اروپا برای حفظ برجام/ هر کاری برای حفظ برجام می‌ کنیم»، نوشت: هر روز روایت آمریکا و اروپا در مورد ایران و برجام از هم بیشتر فاصله می ‌گیرد. این را در خوانشی که هر کدامشان از ماجرا می‌دهند، می ‌توان دید. درحالی‌ که پنجشنبه و جمعه سران عضو اتحادیه اروپا در نشستی در بروکسل، پیام حمایت قاطع از برجام را صادر کردند، نشستی در واشنگتن پیام سخت ‌ترکردن فضا برای ایران و سپاه پاسداران را صادر کرد.
شرق افزود: در حالی‌که این نگرانی وجود دارد که کنگره بخواهد برجام را تغییر دهد یا اینکه بندی به آن اضافه کند یا در بدترین حالت تحریم‌های ایران را بازگرداند، اروپایی‌ها نگران برجام و همکاری با ایران هستند. ازهمین‌رو از هفته گذشته، موجی از حمایت‌های چندباره اعضای اروپایی برجام و دیگر اعضای اتحادیه اروپا و همچنین روسیه ایجاد شده‌ است.
روزنامه «آرمان» هم در گزارشی با عنوان «حمایت سران اتحادیه اروپا از برجام»، نوشت: گرچه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشت ‌بار پایبندی ایران به برجام را تایید کرد، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا هفته گذشته پایبندی ایران به برجام را رد کرد. این درحالی است که همچنان حامیان برجام در ایالات متحده به ویژه دولت باراک اوباما بیم آن را دارند مبادا ترامپ به‌گونه غیرقابل پیش‌بینی برجام را لغو کند و با این اقدام اعتبار آمریکا را در سازمان ملل زیر سوال ببرد.
آرمان افزود: از سویی روز پنجشنبه سران 28 کشور عضو اتحادیه اروپا در نشست بروکسل به ‌رغم مخالفت ترامپ با این توافق بر حمایت خود از برجام تاکید کردند و طی صدور بیانیه‌ای گفتند خروج از توافق هسته‌ ای می ‌تواند شانس تشویق کره‌ شمالی به مذاکره در مورد برنامه هسته‌ای خود را از بین ببرد.
روزنامه «خراسان»هم در یادداشت روز خود با عنوان «زمزمه های اروپایی را جدی بگیریم»، نوشت: عصر پنج شنبه در اتحادیه اروپا، رهبران 28 کشور این قاره بیانیه ای را صادر کردند که حاوی دو نکته قابل توجه است؛ این 28 کشور در بیانیه رسمی 19 اکتبر (27 مهر) خود ضمن تاکید بر حفظ برجام، به برنامه موشکی و فعالیت های منطقه ای ایران که بهانه آمریکا برای برهم زدن برجام است اشاره ای نکرده اند. این درحالی است که در بیانیه 5 بندی وزیران خارجه اتحادیه اروپا که سه روز قبل از بیانیه سران، صادر شده، یک بند به برنامه موشکی و حضور منطقه ای ایران پرداخته و درباره این موضوعات ابراز نگرانی شده است.
خراسان افزود: وجه دوم اهمیت بیانیه روز پنج شنبه اتحادیه اروپا که در آن به برنامه موشکی ایران اشاره ای نشده، این است که براساس گزارش منابع خبری، سران 3 کشور فرانسه، آلمان و انگلیس در این نشست «خواستار حفظ فشار بر ایران در زمینه‌های موشکی و منطقه‌ای» شده اند. با این حال بیانیه رسمی اتحادیه اروپا نشان می دهد که این سه کشور نتوانسته اند خواسته خود را به دیگر کشورها بقبولانند.
روزنامه «کیهان» اما در گزارشی با عنوان «این هم از اروپا! تروئیکای اروپا با ترامپ همراه شد»، بر خلاف دیگر روزنامه ها، در انتقاد از موضع اروپا نوشت: در حالی که برخی شادمانه در مدح برجام سرودند و شکاف و تقابل آمریکا و اروپا را در این فقره هنر دیپلماسی برجامی نامیدند، خبرهای تازه منتشر شده می‌گوید که اروپا نیز با بهانه‌های واهی آمریکا در موضوع موشکی و منطقه‌ای همراه شده است. رهبران اتحادیه اروپا در نشستی که روز پنج‌شنبه (19 اکتبر) در بروکسل برگزار شد، در رابطه با مواضع آمریکا در قبال برجام و سیاست بحران‌ زای این کشور، مجددا بر تعهد کامل! خود بر توافق هسته‌ای با ایران تاکید کردند.

** ادامه بحث های مخالفان و موافقان اقدامات دولت در زمینه برجام
روزنامه های موافق و مخالف عملکرد دولت در زمینه توافق هسته ای، با توجه به بالا گرفتن بحث های برجامی، امروز یادداشت ها و تحلیل های متفاوتی را در این زمینه منتشر کردند.
روزنامه شرق در یادداشتی با عنوان «عیان و نهان مخالفان روحانی»، نوشت: شاید روحانی انتظار چنین روزهایی را نداشت؛ انتظار روزهایی که تنها دستاوردش، برجام، در آستانه انحلال قرار گیرد. روزهای مذاکرات هسته‌ ای با همه فرازونشیب‌هایش همچون ماه‌عسلی طولانی گذشت؛ ماه‌عسلی که به ‌واسطه آن، تحریم‌ها لغو و جایگاه دولت روحانی نزد مردم ایران و جهان ارتقا پیدا کرد؛ ارتقایی رشک‌برانگیز که مخالفان را برانگیخت تا بی‌محابا به او و دولتش حمله کنند و آنان را به باد انتقادات منصفانه و غیرمنصفانه بگیرند.
شرق افزود: از‌این‌رو، در شرایط جدید برجام که هر لحظه امکان خروج آمریکا از آن وجود دارد، انتظار این است قند در دل مخالفان آب شود؛ اما این‌گونه نیست. این‌روزها مخالفان دولت روحانی در نهان بیش از هر زمان دیگری به ارزش قرارداد برجام پی برده‌اند؛ قراردادی که اگر بسته نمی‌شد، احتمال وقوع بحران در منطقه جدی بود.
روزنامه اعتماد هم در یادداشتی با عنوان «استقبال از گام‌ های مثبت و جلوگیری از افراطیون»، نوشت: تهدید‌ها و فشارهای خارجی برای هر کشوری آسیب‌رسان است، اما کمتر دیده شده است که جامعه‌ای بر اثر فشارهای برون‌ مرزی فرو بپاشد یا آسیب‌های عمیق وجبران ناشدنی ببیند. ولی مقابله با فشارهای خارجی در درجه اول از بستر داخلی سرچشمه می‌گیرد و موثر می‌افتد. کشوری که از درون دچار ضعف و چنددستگی و خودمحوری و آسیب و چالش و افراطی‌گرایی باشد .در مقابل فشار خارجی توان خود را از دست می‌دهد و گاهی تا اضمحلال هم پیش می‌رود.
اعتماد افزود: اصلاح‌طلبان که حداقل در شرایط فعلی آرای مردم را در سطوح مختلف از آن خود کرده‌اند آماده به حداقل رساندن اختلافات جناحی هستند، منتها کاملا روشن است که با تداوم محدودیت‌ها و فشارها یا افزایش آنها وحدت موجود هم دچار آسیب می‌شود. جناح اصولگرا در قبال اقدامات بی‌مبنا و بعضا غیرقانونی و فعالیت افراطیون هم جناحی مسوول است و حداقل می‌تواند اعلام موضع کرده خواستار بازگشت همگان به قانون بشود.
روزنامه «ابتکار» هم در یادداشتی با عنوان «کاسبان تحریم سرمست نباشند، خرداغ کرده اند»، با اشاره به اینکه ترامپ برای دستیابی به اهدافش در زمینه برجام به دنبال یک شکاف در مواضع داخل ایران می‌گردد تا از همان راه نفوذ کند، نوشت: لذا امروز ضرورت دارد که پیام همه گروه ها صریحاً و بدون قلق در دفاع از منافع ملی و مقابله با تهدید های خارجی به جهان مخابره شود. جهان باید این را بفهمد که با وجود همه اختلافات داخلی، در مقابل تهدید های خارجی و در دفاع از توان دفاعی و نهادهای انقلابی، با کسی شوخی نداریم. و با هم‌صدایی، محاسبات آنان را در امکانِ ایجاد شکاف در داخل را بر هم بزنیم. کاسبان تحریم هم شکم خودراصابون نزنند وسرمست برگشت تحریم هانباشند.
در حالی که که بسیاری از روزنامه ها بر وحدت گروه های داخلی در زمینه برجام تاکید دارند، روزنامه جوان، در گزارشی با عنوان «برجام به مرحله کی بود کی بود من نبودم رسید!»، باز هم به دولت تاخت و نوشت: رسانه‌ هایی که تا دیروز برجام را یک فتح الفتوح می‌دانستند و به واسطه این فتح عظیم برای دولت رأی جمع می‌کردند، حالا می‌گویند برجام تصمیم کل نظام بود و دولت تنها مجری بوده است. اگر دولت فقط مجری بوده، پس از لحاظ آنچه به ثمر نشستن برجام می ‌نامند، فرقی با دولت‌ های دیگر ندارد و اگر برجام یک دستاورد است، این دستاورد نباید موجب تبلیغ مثبت برای دولت یازدهم و تحسین دستگاه دیپلماسی آن شود؛ چه آنکه به نوشته روزنامه اعتماد، این دولت فقط مجری بوده است.
جوان افزود: بنابراین هر دولت دیگری هم بود، همین مسیر اجرا را موظف بود طی کند. اما واقعیت این است که این دستاورد خواندن برجام اگر صادق بود، دولت و رسانه هایش حاضر نبودند آن را با هیچ‌ کس قسمت کنند. حالا که بخش‌های منفی برجام دارد مثل یک زخم چرکین که صاحبش می‌خواسته آن را فراموش کند، سر باز می‌کند، اندک اندک از زیر بار مسئولیت آن شانه خالی می ‌کنند.

** تحلیل رویدادهای اقلیم کردستان عراق
عملیات نظامی نیروهای عراقی و نیروهای حشدالشعبی برای بازپس ‌گیری مناطق مناقشه‌ برانگیز بغداد و اربیل که در روزهای گذشته با عقب ‌نشینی بحث‌ برانگیز نیروهای نظامی کُرد به ‌آرامی پیش رفته بود، در نهایت به درگیری میان دو طرف منجر شد و روز گذشته درگیری‌ های سنگینی میان نیروهای کرد و عراقی رقم خورد. این موضوع یکی از محورهای تحلیلی در روزنامه های امروزبود.
روزنامه ایران در یادداشتی با عنوان «پیروزی مذاکره درس کرکوک برای منطقه»، نوشت: در حالی که طی یکی دو دهه اخیر روشنفکران و فعالان هویت طلب کرد در ترکیه دستاوردهای بزرگی در برقراری مناسبات با آزادیخواهان ترکیه داشته ‌اند، اولویت «نگاه به بیرون» در رهبری اقلیم کردستان عراق، آنان را از چنین کوشش هایی درکشور خود معاف ساخته است. همین وابسته‌ گرایی باعث شد بارزانی دستاورد قانون اساسی دموکراتیک عراق را که خود نیز در تدوین آن نقش داشت به کناری نهاده و چشم یاری به رژیمی اشغالگر بدوزد که او را «تنها متحد اسرائیل در دریایی از خلق ‌های مسلمان منطقه» محسوب می‌ کند.
روزنامه شرق هم در گزارشی با عنوان «انجام مأموریت العبادی/ نیروهای عراقی به ٤٠‌کیلومتری اربیل رسیدند»، نوشت: روز گذشته و با پیشروی نیروهای عراقی برای کنترل بر مناطق باقی‌مانده استان کرکوک، درگیری‌های سنگینی میان نیروهای کرد و عراقی رقم خورد. درگیری‌ ها در شهر التون‌ کوپری که هم‌ مرز با اقلیم کردستان عراق است، چند روز پس از آن صورت گرفت که کردها در هفته‌ای پرتلاطم بسیاری از قلمروهای خود را در شمال و شرق این کشور از ‌دست دادند و پرچم عراق بر مراکز اداری این شهرها برافراشته شد.
شرق افزود: اقدامات یک‌جانبه رهبران کردستان عراق و اجرای همه‌پرسی جدایی از بغداد هرچند در ابتدا اعتبار زیادی برای آنها به همراه داشت، اما با مخاطراتی پیش‌بینی‌نشدنی توأم بود که درنهایت به ضررشان تمام شد. رهبران کرد انتظار این‌همه واکنش منفی را چه در داخل و چه در خارج نداشتند. دولت حیدر العبادی بر مبنای قانون اساسی عراق با این طرح مقابله و یک‌سری تحریم‌های اقتصادی و سیاسی را بر اقلیم تحمیل کرد. بغداد همچنین هرگونه گفت‌وگو را پیش از لغو نتایج همه‌پرسی رد کرد و برعکس اقدام به گسترش فعالیت‌های نظامی خود کرد.
روزنامه «فرهیختگان» نیز در گزارشی با عنوان «در کرکوک چه می ‌گذرد؟»، آورد: از یکشنبه هفته گذشته به دستور حیدرالعبادی، نخست وزیر عراق نیروهای ارتش این کشور همراه نهاد مبارزه با تروریسم و بخشی از نیروهای حشدالشعبی از چند محور وارد استان کرکوک شدند تا نیروهای کرد تجزیه‌طلب باقیمانده در این منطقه را به عقب برانند. ورود نیروهای عراقی به استان نفت‌خیز کرکوک در حالی صورت گرفت که نیروهای پیشمرگه کرد در بسیاری ازمناطق مقاومتی نکردند و در کرکوک نیز کردها خود پیش‌قدم بالا بردن پرچم عراق بر ساختمان‌های دولتی این شهر بودند.
فرهیختگان افزود: نیروهای مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق که هیچ‌گاه تصور نمی‌کردند کرکوک را به‌راحتی از دست بدهند، این روزها تلاش گسترده‌ای را به کار گرفته‌اند که بگویند عراق با استفاده از نیروهای حشدالشعبی و خشونت فراوان علیه کردها می‌خواهد کرکوک را به دست آورد. اما شواهد میدانی خلاف این امر را نشان می‌دهد و عراق به دنبال این است که با کردها مذاکره کند.

15