سیل، تهران را تهدید می‌کند
سیلاب‌های ناشی از ۱۰ حوزه آبخیز مشرف به شهر تهران با سطحی بالغ بر ۶۰هزار هکتار، پایتخت را تهدید می‌کنند.
به گزارش خبر فوری به نقل از همشهری آنلاین، معاون آبخيزداري اداره كل منابع طبيعي و آبخيزداري استان تهران با اعلام اين خبر گفت: با توجه به از بين رفتن مسيرهاي طبيعي خروج رواناب‌ها هنگام بارندگي‌هاي فصلي، سيلاب تهديدي جدي براي شهر تهران محسوب مي‌شود.
به گزارش پايگاه اطلاع‌رساني اداره كل منابع طبيعي و آبخيزداري استان تهران، حميدرضا زكي‌زاده با بيان اينكه براي مقابله با اين تهديد، طرح جامع كاهش خطرات سيلاب حوزه‌هاي آبخيز مشرف به شهر تهران تهيه شده است، افزود: اجراي اين طرح به اعتباري حدود 100ميليارد تومان نياز دارد تا بتوان مانع از سيلاب‌هاي ناشي از بارش‌هاي شديد و خسارات آن شد.
اين مقام مسئول ساختوسازهاي بي‌رويه و غيرمجاز و از بين بردن پوشش‌هاي گياهي را از عوامل انساني مهم و تأثير‌گذار بروقوع سيلاب نام برد و خاطر نشان كرد: ساخت‌و‌سازهايي كه در حريم و حتي بستر رودخانه‌ها و مسيل‌ها در سال‌هاي اخير انجام شده است موجب از بين رفتن مسيرهاي طبيعي خروج رواناب‌ها شده و افزايش شدت و قدرت تخريبي سيلاب‌ها را در پي داشته است.
معاون آبخيزداري اداره كل منابع طبيعي و آبخيزداري استان تهران يادآور شد: سيلاب‌هايي كه در سال‌هاي اخير در شهر تهران جاري شده خسارت‌هاي فراواني به‌بار آورده است كه براي نمونه به خسارت‌هاي ناشي از سيلاب سال 1394 مي‌توان اشاره كرد؛ اين حادثه باعث مرگ 14شهروند و بيش از 37ميليارد تومان خسارت‌هاي مالي شد.
زكي‌زاده عمليات آبخيزداري را راهكار علمي مؤثر براي كاهش و كنترل سيلاب در ارتفاعات مشرف به شهر تهران دانست و گفت: عمليات آبخيزداري كه شامل اقدامات مكانيكي (سازه‌اي)، بيولوژيكي و بيومكانيكي است علاوه بر كاهش قدرت تخريبي سيلاب و خسارت‌هاي جاني و مالي، موجب تغذيه سفره‌هاي آب زيرزميني شده و از خشكسالي و فرونشست زمين جلوگيري مي‌كند. براين اساس ضروري است اين اقدامات به سرعت در حوزه‌هاي آبخيز مشرف به شهر تهران به مرحله مطالعه و اجرا درآيد.
وي با تأكيد بر جدي بودن خطر سيلاب براي تهران، از تمامي دستگاه‌ها و نهادها براي جلوگيري از وقوع سيلاب و كاهش خسارت‌هاي ناشي از آن خواست با مجموعه منابع طبيعي درخصوص اجراي طرح‌هاي آبخيزداري همكاري و اعتبارهاي مورد نياز را تأمين كنند.
نبود مديريت سرزمين به معضلات دامن زده است
دكتر احمد رحماني، رئيس هيأت مديره انجمن اعضاي هيأت علمي مؤسسه تحقيقات جنگل‌ها و مراتع با اشاره به اينكه تهران در معرض خطر سيلاب قرار دارد به همشهري گفت: همه اين معضلات ناشي از نبود مديريت سرزمين است. در خلأ مديريت سرزمين و نبود طرح آمايش سرزمين كشور با مشكلاتي از اين دست مواجه مي‌شود درحالي‌كه اگر طرح آمايش سرزمين تدوين و اجرا شود، اين طرح مشخص مي‌كند كه دركدام عرصه بايد كشاورزي و در كدام عرصه ساخت‌وساز يا جنگل‌كاري شود.
رحماني كه رياست بخش تحقيقات جنگل مؤسسه تحقيقات جنگل‌ها و مراتع كشور را نيز برعهده دارد، افزود: وقتي بدون مطالعه و با بخشي‌نگري و با درنظرگرفتن منافع زودگذر، پوشش گياهي را نابود مي‌كنيم و با تغيير كاربري، عرصه‌اي را كه تحت پوشش گياهي قرار دارد تخريب و آن را تبديل به ساخت‌وساز يا كشت و زرع مي‌كنيم آن عرصه قابليت خود را از دست مي‌دهد و مستعد ايجاد سيلاب مي‌شود. اين درحالي است كه خاك اراضي پوشيده از گياه، حالت اسفنجي دارد كه باعث نفوذپذيري آب ناشي از بارندگي به داخل زمين مي‌شود و علاوه برآنكه سفره‌هاي زيرزميني آب را تقويت مي‌كند، مانع از بروز رواناب و سيلاب مي‌شود.
تغييراقليم، تغيير كاربري و تخريب پوشش گياهي عامل بروز سيلاب
رئيس هيأت مديره انجمن اعضاي هيأت علمي مؤسسه تحقيقات جنگل‌ها و مراتع با اشاره به پديده تغيير اقليم و اثرات ناشي از آن به همشهري، گفت: در گذشته و تا پيش از تغيير اقليم، بخش عمده‌اي از بارش‌ها به‌صورت برف بود اما اكنون نوع بارش‌ها از برف به باران تغيير كرده و شدت آن هم بيشتر و به باران‌هاي سيل‌خيز تبديل شده است. در چنين شرايطي بايد پوشش گياهي تقويت شود اما ما با تغيير كاربري‌هاي گسترده، بخش‌هاي قابل‌توجهي از پوشش گياهي را نابود كرديم. اين شيوه عملكرد از يك سو باعث كاهش شديد نفوذپذيري آب شده و از سوي ديگر فرسايش خاك را تشديد كرده است. خسارت فرسايش خاك هم كمتر از خسارت سيل نيست. به گفته احمد رحماني، ما در تهران مثل بسياري از نقاط ديگر كشور نه‌تنها پوشش گياهي را نابود كرده‌ايم كه رودخانه‌ها و مسيل‌ها را هم تخريب و قرباني ساختوسازهاي غيرمجاز كرده‌ايم؛ براي نمونه در اطراف و حاشيه و حتي وسط رودخانه جاجرود برج ساختيم كه اين دست‌اندازي به طبيعت است. همين ساخت وسازها هنگام بارندگي‌هاي شديد سبب تجميع آب در رودخانه و بروز سيل مي‌شود و به خسارات ناشي از آن دامن مي‌زند.
35
