نظر ابن خلدون درباره امام زمان(عج) چیست؟ / آیا این مورخ و دانشمند بزرگ، وجود امام زمان را انکار کرده است؟

به گزارش خبر فوری و به نقل از تبیان، ابوزید عبدالرحمن بن محمد بن خلدون حَضرَمی (۸۰۸-۷۳۲ ه‍. ق، تونس) تاریخ‌نگار، جامعه‌شناس، مردم‌شناس و سیاست‌مدار عرب مسلمان است. وی را از پیشگامان تاریخ‌نگاری به شیوهٔ علمی و از پیشگامان علم جامعه‌شناسی می‌دانند.

ابن خلدون در مقدمه‌ی کتاب تاریخ خودش در فصلی مستقل به طور مفصل به بررسی ادعای یکی از فاطمیون مصری درباره مهدویت پرداخته است و با عنوان «روشنگری درباره آن» به قول خودش به انحرافات این نظریه پرداخته است.

ادعای دروغین مهدی!

سلسله فاطمیون مصر که از سال ۲۹۶ تا ۵۶۷ هجری قمری بر مصر و شمال آفریقا فرمانروایی داشتند، پس از شکست «اغلبیان» که از اهل تسنن بودند در سال ۳۰۳، حکومت شیعی را تأسیس نمودند. ایشان شهری به نام «مهدیه» را بنیان گزاردند که معرف سرسلسله آنها شخصی به نام المهدی بالله بود. المهدی بالله از فرمانروایان مقتدر حکومت فاطمیون در مصر بود که از شیعیان اسماعیلی بودند.

او با ادعای دروغین مهدویت سعی در فریب عامه مردم کرد و به اسم حکومت شیعی سالیان متمادی قدرت را در مصر و شمال آفریقا بدست داشت. ابن خلدون پس از بررسی احوال مهدی فاطمی سرسلسله فاطمیون مصر به تخطئه احادیث مهدویت و اساساً اصالت مهدویت در

" ابن خلدون که تعصب و عناد او نسبت به شیعه در کتابش کاملاً پیداست، هر کجا که از مهدویت سخن رانده به طور مبهم از کنار آن رد شده است! او احادیث شیعیان را به طور کلی به جرم شیعه بودن رد می کند و می گوید این احادیث به جرم "فساد مذهب" کنار گذاشته می شوند و به این ترتیب شیعه را فاسد المذهب می نامد "

اسلام می پردازد و این موضوع را ساخته و پرداخته اذهان شیعیان می داند! (۱)

ابن خلدون ضد شیعه است!

ابن خلدون احادیث شیعیان را به طور کلی به جرم شیعه بودن رد می کند و می گوید این احادیث به جرم «فساد مذهب» کنار گذاشته می شوند و به این ترتیب شیعه را فاسد المذهب می نامد. عدم تتبع کافی و تنها کفایت به کتب مذهب خویش از جمله مواردی است که در این موضوع مورد اعتراض بسیاری از محققین قرار گرفته است.

از جمله: «ابن خلدون به طور کلی منکر روایات مربوط به مهدی نیست. او با اینکه همه ی مآخذ رویات را در اختیار نداشته بیشتر به کتب حدیث مذهب مالکی که مذهب خود اوست، رجوع کرده و اندکی از روایاتی را که علمای اهل سنت درباره ی ظهور مهدی (عج) از پیامبر اکرم (ص) نقل کرده اند آورده است.» (۲)

تناقضات در کلام ابن خلدون!

ابن خلدون خود در جایی می گوید: «مشهور میان کافه مسلمانان در همه عصور گذشته این است که در آخر الزمان به ناچار فردی از خاندان پیامبر اسلام ظهور می کند و دین را تأیید می نماید و عدالت را آشکار می سازد و همه ی مسلمانان پیرو او می گردند و بر همه ی کشورهای اسلامی مسلط می گردد و مهدی نامیده می شود.» (۳) اما در جای دیگر می گوید: «این احادیث مهدی است که ائمه حدیثی درباره ی خروج او در آخر الزمان نقل کرده اند و اینها همه مورد انتقادند جز اندک یا اندک از اندک آنها.» (۴)

ادعای بدون تحقیق!

ابن خلدون در اعتقادات شیعه به طور دقیق بررسی نکرده است و تنها اعتقادی را به آنها نسبت داده است. او در جایی می گوید: شیعه معتقد است امام زمان (عج) در سرداب حلّه غایب شده است." (۵) در حالی که ابداً چنین چیزی نیست و شیعه چنین اعتقادی ندارد. زیرا اصولاً در زمان تولد امام مهدی (عج) نه خبری از حلّه بوده و نه اثری از شهر حلّه! این شهر را سیف الدوله در سال ۴۵۹ق بنیان نهاد!

پی‌نوشت‌:

۱- ذهنیت مستشرقین و اصالت مهدویت- حسین منظر- صص ۶۶-۵۸

۲- فلسفه ی تاریخ ابن خلدون- محسن مهدی- ترجمه مجید مسعودی- بنگاه ترجمه و نشر کتاب- صص ۳۲۳-۳۲۲

۳- مقدمه ی ابن خلدون- ص ۳۱۱

۴- همان منبع سوم- ص ۳۲۲

۵- همان منبع سوم - ص ۱۹۹

38