جرات نکردم به سمت بیدل بروم

افتخار حسین عارف در چهارمین کنگره عُرس بیدل دهلوی گفت: در کتاب‌های درسی‌مان آمده بود بیدل یک شاعر پیچیده است به همین خاطر هیچ وقت جرأت نکردم به سمت او بروم.

به گزارش ایسنا، در ابتدای چهارمین کنگره بین‌المللی عُرس بیدل دهلوی که روز چهارشنبه ۲۹ دی‌ماه با حضور بیدل‌شناسان و فارسی‌پژوهان کشورهای مختلف در تالار همایش‌های وزارت کشور برگزار شد، هادی سعیدی کیاسری دبیر این کنگره با ارائه توضیحاتی درباره اهمیت و جایگاه بیدل دهلوی در شعر و ادبیات فارسی گفت: شاید بیدل بزرگ‌ترین شاعری باشد که در اشعارش انسان را شرح داده و برای پرسش‌های بزرگ انسان پاسخ‌های درخوری ارائه کرده است.

او با اشاره به میهمانان این برنامه گفت: در این کنگره از ۲۰ کشور دنیا میهمان داریم؛ شخصیت‌هایی که یا مستقیم درباره بیدل دهلوی کار کرده‌اند یا به نوعی به زبان فارسی خدمت کرده‌اند.

دبیر چهارمین کنگره عرس بیدل دهلوی سپس گفت: زبان فارسی میراث نیاکان ماست و دربردارنده فرهنگ و میراثی است که از گذشته برای ما به جا مانده است. هرچقدر مجالسی شبیه این کنگره داشته باشیم که در آن‌ها همدیگر را بیابیم و هم‌افزایی و دانش‌افزایی کنیم کمک کرده‌ایم معارف و حکمت‌هایی که در این زبان تجلی یافته پربارتر شود.

کیاسری سپس به ارزش و اهمیت زبان فارسی اشاره کرد و گفت: تحقیقا هیچ زبانی این ظرفیت و تقدیر را نداشته که این حجم از حکمت و معرفت در آن تجلی کند، اما دریغ که در سرزمین‌های دیگر کمتر به آن توجه می‌شود.

او همچنین درباره اهمیت برگزاری کنگره بیدل دهلوی گفت: هدف ما کنار هم قرار دادن استادان زبان فارسی است. ما در این دو روز کارگاه‌های نسخه‌پژوهی داریم و شخصیت‌های برجسته‌ای از کشورهای مختلف در این کارگاه‌ها شرکت می‌کنند و سعی می‌کنیم این کمربند همبستگی فرهنگی بین آن‌ها گسترده‌تر شود.

در ادامه مراسم علی معلم دامغانی با اظهار خرسندی از برگزاری چنین کنگره‌ای به تعریف و توضیح واژه «عرس» پرداخت و گفت: کلمه «عرس» به معنی جشن و مهرگان بیشتر در هند مطرح است و ممکن است این مسئله به ذهن برسد که با توجه به هندی بودن بیدل چرا عرس در ایران برگزار می‌شود. اما این اتفاق با رویکرد بیدل که گفت «در هر جا سری به سجده رسد آستانه‌ای‌ست» پس عرس هر جا می‌تواند باشد. مهرگان به معنی یادبود کسی است که خداوند به او عنایت داشته است.

این شاعر و رئیس فرهنگستان هنر ادامه داد: امیدوارم این عرس مقدمه احیای بیدل در همه سرزمین‌های فارسی‌زبان باشد.

معلم دامغانی با اشاره به یکی از شعرهای بیدل دهلوی گفت: قصه شعر و شعور قصه روشنایی است. بیدل یکی از بزرگ‌ترین پدیده‌هایی است که در خدمت انسان قرار گرفته است و زبان فارسی، هندی و سانسکریت پشتوانه شعر اوست.

در ادامه افتخار حسین عارف رئیس پیشین موسسه اکو با تمجید از سعیدی کیاسری برای برگزاری چنین مراسمی گفت: آقای کیاسری یک مجنون بیدل است. من هیچ‌کس را به اندازه او علاقه‌مند به بیدل نیافتم.

او سپس با اشاره به گفته‌های علی معلم اظهار کرد: من شاعر هستم و از نقادان می‌ترسم. بیشتر از کسانی که هم معلم هستند و هم پژوهشگر. ما باید از آقای معلم یاد بگیریم.

افتخار عارف به آشنایی خود با شعرهای بیدل دهلوی در زمان دانشجویی اشاره کرد و گفت: در دوران دانشجویی علاقه خاصی به بیدل نداشتم چون در کتاب‌های درسی‌مان آمده بود که بیدل یک شاعر پیچیده و شعرش پر از اصطلاحات و ترکیبات است؛ به همین خاطر هیچ وقت جرأت نکردم به سمت بیدل بروم.

این ادیب پاکستانی در ادامه با اشاره به اتفاقاتی که برای زبان فارسی در شبه قاره هند رخ داده است گفت: زمانی که آغاز عروج زبان اردو در شبه قاره بود، زمان زوال زبان فارسی در شبه قاره بود.

افتخار حسین عارف به پژوهش‌هایی که در دهه‌های اخیر درباره بیدل دهلوی صورت گرفته است، اشاره کرد و گفت: یکی از مهمترین این پژوهش‌ها کار آقای شفیعی کدکنی است.

او اظهار کرد: اگرچه بیدل به فارسی شعر گفته اما بدون درک فرهنگ اسلامی شبه قاره، تفسیر و درک شعر او ممکن نیست. برای درک شعر بیدل باید میراث اسلامی شبه قاره را هم بررسی کنیم.

او همچنین بر لزوم ترجمه آثار بیدل به زبان انگلیسی تاکید کرد.

در ادامه این مراسم شریف قاسمی استاد زبان فارسی دانشگاه هند به حضور و بروز وضع سیاسی، اقتصادی و اجتماعی جامعه هند در شعر بیدل دهلوی اشاره کرد و گفت: از این شعرها می‌توان فهمید که بیدل چقدر دلش از این اوضاع رنجیده است و نشان می‌دهد که خودِ حضور بیدل در این دوره کمتر از معجزه نیست.

او همچنین بیان کرد: این روزها می‌شنویم که در ایران شاعرانی وجود دارند که بیدل را مطالعه می‌کنند. من نمی‌خواهم بگویم از سبک او استفاده می‌کنم ولی حتما از فکر او استفاده می‌کنم. خود بیدل هم در اشعارش پیش‌بینی کرده بود که زمانی فرامی‌رسد که افرادی از فکر من استفاده خواهند کرد.

به گزارش ایسنا، چهارمین کنگره عرس بیدل دهلوی امروز و فردا ادامه دارد و نشست‌ها و کارگاه‌های مختلفی از جمله در حوزه نسخه‌شناسی برگزار می‌کند.

منبع: ایسنا

10