آیا حذف مدارس سمپاد شتابزده است؟

به گزارش خبر فوری و به نقل از تسنیم، در روزهای اخیر وزیر آموزش و پرورش در پیام توییتری خود اعلام کرد «دانش‌آموزان اسیر آزمون‌های مداوم هستند؛ از آزمون‌های ورودی مدارس تا کنکور. ما اضطراب را در روح آنها نهادینه کرده‌ایم. گام نخست حذف آزمون‌های بی‌ثمر در دوره ابتدایی است» و همین موضوع مقدمه‌ای شد برای اعلام رسمی خبر حذف تمام آزمون‌ها در مدارس ابتدایی.

شورای عالی آموزش و پرورش نیز در مصوبه اخیر خود به منظور حمایت از این تصمیم جدید بر حذف آزمون ورودی پایه هفتم مدارس استعدادهای درخشان و نمونه دولتی تاکید کرد. در همین رابطه یحیی کاویان کارشناس آموزشی در یادداشتی به موضوع حذف آزمون ورودی مدارس سمپاد و حذف تدریجی این مدارس در 3 سال آینده پرداخت.

مشروح این یادداشت بدین شرح است:

در روزهای اخیر مسئولین آموزش و پرورش از مصوبه ای در شورای عالی آموزش و پرورش خبر دادند که به موجب آن آزمون ورودی مدارس استعدادهای درخشان در پایه ششم حذف شده و در ادامه، این مدارس به صورت کامل از مقطع متوسطه اول حذف خواهند شد.

مسئولین هدف اصلی از حذف این آزمون را «کاهش استرس دانش آموزان» عنوان کرده‌‌اند. در این خصوص می‌توان به چند پرسش و چند نکته اساسی اشاره نمود؛

الف) هر گونه ارزیابی و سنجشی با استرس همراه است و هر چه این سنجش مهم‌تر و اثرگذارتر باشد، استرس آن هم بیشتر خواهد شد. اگر بپذیریم که حذف استرس هدف مطلوبی است، در آن صورت باید هر گونه ارزیابی و سنجش را، حتی ارزیابی کیفی و توصیفی از مقطع ابتدایی حذف شود این در نهایت به معنای حذف امکان سنجش یادگیری دانش آموزان خواهد بود که قطعا مطلوب نیست.

ب) کاهش بیش از حد استرس عملا به رخوت و سستی منجر میشود و دانش‌آموزان انگیزه‌ای برای یادگیری نخواهند داشت. در واقع آنچه آسیب‌زاست سطوح بسیار بالای استرس است و نه هر میزانی از استرس. بر این اساس این سوال مطرح می‌شود که به استناد کدام مطالعه و تحقیق میدانی ادعا می‌شود دانش‌آموزان ایرانی استرس مفرط دارند؟ در واقع برای سیاستگذاری ملی لازم است از تجربه زیسته تصمیم گیرندگان و اطرافیان آنها فراتر رویم و این امر بدون اتکا به مطالعه میدانی ممکن نیست.

ج) عوامل متعددی از جمله رفتار معلمان و کادر مدرسه، فضای مدرسه، حجم کتب درسی و نوع تکالیف محوله در ایجاد استرس دانش‌آموزان موثر است. حال این سوال قابل طرح است که کدام مطالعه و پژوهش علمی، آزمون ورودی مدارس سمپاد را مهمترین عامل استرس‌زا معرفی کرده است که مسئولین از عوامل متعدد استرس‌زا، این آزمون را انتخاب کرده‌اند و حذف استرس را از این طریق ممکن می‌دانند؟

د) شرط ثبت نام در آزمون سمپاد کسب نمره خیلی خوب در تمام دروس است و بر این اساس حداکثر 20 درصد دانش‌آموزان پایه ششم ابتدایی مخاطب این آزمون هستند. بر این اساس اگر این آزمون استرسی هم داشته باشد، تنها متوجه این 20 درصد است و نه کل دانش‌آموزان.

ه) اگر فرض کنیم که دانش‌آموزان ایرانی استرس بالایی دارند و آزمون سمپاد هم نقش به سزایی در ایجاد این اضطراب دارد در این صورت این سوال مطرح می‌شود که آیا این استرس و اضطراب ارزشش را دارد یا نه؟ اساسا علم مدیریت انتخاب گزینه بهینه بر اساس مقایسه هزینه‌ها و فرصت‌هاست و هیچ‌گاه گزینه بدون هزینه وجود ندارد. مدارس سمپاد و نمونه دولتی معدود مدارس دولتی باکیفیتی هستند که میتوانند خدمات آموزشی با کیفیتی را در اختیار دانش آموزان مستعد طبقات متوسط و پایین قرار دهند و حذف این مدارس به معنای ممانعت از این دسترسی خواهد بود. این سیاست به وضوح اعلام میکند که دانش‌آموزان مستعد متمکن به مدارس غیردولتی با کیفیت بروند و دانش‌آموزان مستعد غیربرخوردار در مدارس بی‌کیفیت بمانند.

با توجه به توضیحات فوق به نظر میرسد این مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش با عجله و شتاب بیش از حد و بدون بررسی جوانب کارشناسی موضوع اتخاذ شده است. با توجه به اینکه ابلاغ این مصوبه منوط به تایید نهایی رئیس جمهور محترم است، از ایشان تقاضا میشود برای بررسی بیشتر این مصوبه آن را به شورای عالی آموزش و پرورش ارجاع دهند.

33