چرا لاشه هواپیمای سقوط کرده زودتر پیدا نشد؟

به گزارش خبر فوری به نقل از ایسنا، پرواز تهران به یاسوج شرک هواپیمایی آسمان که صبح روز ۲۹ بهمن در حوالی شهر سمیرم استان اصفهان از رادار محو شد، جدیدترین حادثه‌ای بود که در آن بیش از ۶۰ نفر از سرنشینان یک هواپیمای ایرانی جان خود را از دست دادند. هواپیمایی که پس از چند روز تجسس سرانجام لاشه‌اش پیش از ظهر امروز پیدا شد.

از دقایقی پس از وقوع حادثه گمانه‌زنی‌ها به این سمت رفت که احتمالا هواپیمای ATR شرکت آسمان در رشته‌کوه‌های دنا به کوه برخورد کرده و لاشه آن باید در ارتفاعات این رشته‌کوه پیدا شود.

با وجود موقعیت تقریبی هواپیما شرایط خاص جوی و سقوط هواپیما در ارتفاع باعث شد که چند روز زمان نیاز باشد تا با حضور بسیاری از نهادهای کشور امکان دسترسی به موقعیت هوایی این هواپیما به وجود بیاید.

در شرایطی که با توجه به پیش‌بینی اوضاع این‌چنینی صنعت هوایی جهان از سال‌ها قبل برای موقعیت‌هایی شبیه به حادثه اخیر پیش‌بینی‌هایی انجام داده است، ‌ در کنار موقعیت دقیق هواپیما در رادار که البته در حادثه اخیر با توجه به قطع ارتباط امکان موقعیت‌یابی دقیق را از بین برده بود، کلیه هواپیماهای مسافربری مجهز به یک سیستم سینگال دهنده به نام ELT هستند که در زمان حادثه و اتفاق‌های ناگوار برای هواپیما فعال می‌شوند. این سیستم که با هدف ارسال موقعیت دقیق سانحه به وجود آمده برای هواپیما پس از حادثه فعال می‌شود، در رابطه با هواپیمای آسمان کاری از پیش نبرده تا جایی که بسیاری از ابهام‌ها به این سمت رفت که شاید هواپیمای سقوط کرده فاقد این سیستم بوده است. موضوعی که مسئولان سازمان هواپیمایی کشوری آن را رد کرده‌اند. طبق اعلام این سازمان نه تنها هواپیمای سقوط کرده به این سیستم مجهز بوده که حتی پیش از پرواز نیز وضعیت آن چک شده و هواپیما مشکلی برای پرواز نداشته است.

معاون سازمان هواپیمایی با بیان اینکه ELT هواپیمای ATR در حین سانحه عمل نکرده است، گفته است که این عدم کارایی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. معمولاً در دنیا ELT‌ها در ۴۰ تا ۶۰ درصد سوانح هوایی عمل نمی‌کنند که دلایل متفاوت فنی دارد که در این باره می‌توان به نوع حادثه، محل وقوع حادثه، شدت ضربه وارد شده به هواپیما و غیره اشاره کرد. ضمن آنکه ممکن است خود سیستم ELT عیب فنی داشته باشد و یا اینکه ماهواره تجسس و نجات سیگنال‌های ELT را دریافت نکرده باشد.

به دنبال تایید وجود این سیستم در هواپیمای مذکور به نظر می‌رسد باید دلایل این موضوع را به طور دقیق بررسی کرد.

علیرضا منظری معاون سابق سازمان هواپیمایی کشوری در گفت‌وگو با ایسنا درباره این سیستم گفت که انتشار سیگنال و ارسال آن به ماهواره‌های موجود در محل اصلی‌ترین کارایی سیستم ELT است. از این رو در وهله اول باید اعلام کرد که این مسئله هیچ ارتباطی با فرودگاه ندارد و تنها در رابطه با فرستنده‌ای است که در هواپیماهای مسافربری فعال می‌شوند.

به گفته وی در مورد هواپیمایی که اخیرا سانحه دیده نیز نصب این سیستم قطعی به نظر می‌رسد اما اینکه چرا این سیستم راداری فعال نشده و پس از چند روز امکان ارسال اطلاعات دقیق را پیدا نکرده است، مربوط به بررسی لاشه هواپیما و ارزیابی دقیق از موقعیت آن است.

در طول روزهای گذشته گمانه‌زنی‌هایی نیز در این رابطه مطرح شده بود که شاید این هواپیمای شرکت آسمان از سیستم ELT بی‌بهره بوده که اظهارات مقامات سازمان هواپیمایی کشوری این موضوع را رد می‌کند. در کنار آن بحث‌هایی نیز در این رابطه مطرح بود که شاید در زمان ارسال اطلاعات ماهواره‌ای برای دریافت این سینگال فعال نبوده که به نظر می‌رسد سه روز پس از این حادثه این فرضیه نیز چندان با واقعیت سازگار نیست. عدم اطلاع‌رسانی از سوی خلبان در رابطه با شرایط بحرانی هواپیما پیش از سقوط نیز یکی دیگر از فرضیه‌هایی است که به این نتیجه می‌رسد که شاید سیستم ELT هواپیما فعال نشده است که البته با توجه به توضیحات کارشناسان این صنعت این رادار پس از ضربه یا حادثه‌ای که برای هواپیما به وجود می‌آید، به طور خودکار فعال می‌شود.

با رد تمام فرضیه‌های ابتدایی مطرح شده در رابطه با دلیل فعال نشدن سیستمی که وظیفه‌اش مشخص کردن موقعیت دقیق هواپیمای حادثه دیده است، به نظر می‌رسد همچنان پاسخ‌های اصلی در کوه‌های دنا و پس از پیدا شدن قطعات مختلف هواپیما از جمله جعبه سیاه خواهد بود. موضوعی که یافتن آن چند روز زمان برده و شاید ارزیابی دقیق از اطلاعاتش لااقل به چند ماه زمان احتیاج داشته باشد.

15