با پیرترین موجودات زنده جهان آشنا شوید
تعیین دقیق پیرترین موجود زنده زمین تا اندازه‌ای چالش برانگیز است چرا که «زنده بودن» تعریف‌های علمی متفاوتی دارد.
به گزارش ایسنا و به نقل از لایوساینس، برای شناختن پیرترین موجود جهان باید تعیین کنیم که منظور از زنده بودن چیست؟ آیا صرفا دنبال موجوداتی هستیم که زنده‌اند و در کل دوره زندگی‌شان فعالیت زیستی دارند و به طور مداوم متابولیسم(سوخت و ساز) دارند یا می‌توانیم کمتر سختگیری کنیم و دانه‌ها یا باکتری‌هایی که سال‌های طولانی در دوره کمون یا خواب به سر می‌برند را هم به حساب آوریم. چرا که این موجودات می‌توانند دوباره زنده شوند.
در این مطلب قصد داریم برخی از موجودات زنده‌ای که می‌توانند پیرترین موجودات زمین به حساب آیند را با هم مرور کنیم.
حتی افرادی که در استفاده از کلمات خیلی سخت گیرند و به دقت به دنبال پیرترین موجود جهان می‌گردند، کاج زبره(Pinus longaeva) را تحسین می‌کنند. این کاج‌ها موجودات تکی(و نه کلنی) هستند که از طول عمر بسیار طولانی برخوردارند. براساس OLDLIST(پایگاه اطلاعاتی درختان کهنسال)، پیرترین نمونه کاج زبره که تاکنون شناخته شده درختی است با قدمت 5062 سال که در کوه‌های سفید کالیفرنیا رشد می‌کند. موقعیت دقیق این کاج منتشر نشده تا مانع از آسیب درخت توسط افراد سودجو شود. زمانی که این درخت در 3050 سال قبل از میلاد جوانه زد، انسانها در دوره پیش از تاریخ به سر می‌بردند و تازه شروع به ساخت سازه‌های سنگی "استون هنج" کرده بودند.
اگر موجودات زنده کلونال را هم به حساب آوریم، باید دالارنا در سوئد را هم به فهرست پیرترین موجودات زنده زمین اضافه کنیم. این ناحیه زیستگاه صنوبرهای مخروطی است که 9550 سال است که در این منطقه تشکیل کلنی داده‌اند. جوانه‌های تازه این درختان سن کمی دارند اما منشا ژنتیکی این جوانه‌ها و قدمت چوب درختان قدیمی به 9550 سال پیش باز می‌گردد.
پاندو مجموعه‌ای از درختان صنوبر لرزان (Populus tremuloides) است که همگی از یک درخت منفرد که قدمت آن به 80000 سال پیش می‌رسد منشا گرفته‌اند و از طریق ریشه زدن پراکنده شده‌اند. این کلنی شگفت انگیز در ایالت یوتای آمریکا واقع شده و همه درختان آن منشا ژنتیکی یکسانی دارند. پاندو 43.6 هکتار از اراضی منطقه را در بر گرفته و تخمین زده می‌شود که وزن این توده زنده و قدیمی به بیش از 13 میلیون پوند (6 میلیون کیلوگرم) برسد. متاسفانه سرویس جنگل ایالات متحده گزارش کرده که پاندو در حال نابودی است چرا که به دلیل تغییرات اقلیمی، خشکسالی و هجوم حشرات، ریشه‌های جدید نتوانسته‌اند جایگزین ریشه‌های قدیمی شوند.
گیاهان مدعیان اصلی قدیمی‌ترین موجودات زمین هستند اما برخی باکتری‌ها نیز این میان حرفی برای گفتن دارند. در سال 2007 محققان گزارش کردند باکتری‌هایی به قدمت 500000 سال کشف کرده‌اند که در پرمافرسات مناطق قطبی به صورت یخ زده باقی مانده و به حیات خود ادامه داده‌اند. طی این مدت باکتری‌ها به طور خاموش به اصلاح DNA خود پرداخته‌اند یعنی در دوره خواب و کمون نبوده‌اند بلکه فعال بوده و در انتظار بهبود شرایط به سر می‌بردند تا بتوانند تولید مثل را مجددا آغاز کنند.
در سال 2013 محققان گزارش کردند در رسوبات 100 میلیون ساله کف دریاهای عمیق میکروب‌هایی پیدا کرده‌اند که هر 10000 سال یک بار تولید مثل می‌کنند. این سرعت تولید مثل آنقدر آهسته و کند است که محققان با تردید این میکروب‌ها را در زمره موجودات زنده به حساب آوردند.
یک دانه یا باکتری به خواب رفته که در دوره کمون به سر می‌برد شاخص‌های موجود زنده را ندارد اما مثال‌های باورنکردنی و شگفت انگیزی از این گونه موجودات وجود دارد که بعد از دوره‌های بسیار طولانی سکون به حیات برمی‌گردند و جا دارد که در فهرست پیرترین موجودات زمین به آن‌ها اشاره شود. در سال 1960 محققان گزارش کردند که در کریستال‌های نمکی معدن نمکی در هاچینسون، کانزاس باکتری‌هایی با قدمت 200 میلیون سال پیدا کرده‌اند. تعداد بسیار کمی از این باکتری‌ها توانستند دوباره به حیات بازگردند.
در سال 2011 محققان دانشگاه بینگهامتون در نیویورک اعلام کردند که در بهشت‌های نمکی دره مرگ در کالیفرنیا، باکتری‌هایی با قدمت 34000 سال پیدا کرده‌اند که قابلیت بازیابی و ادامه حیات داشتند.
گیاهان نیز می‌توانند بعد از یک دوره خواب مجددا به زندگی خود ادامه دهند. در سال 2008 محققان گزارش کردند که نوعی خرمای فلسطینی(Phoenix dactylifera L) را از دانه‌ای به قدمت 2000 سال که از منطقه ای باستانی در فلسطین پیدا کرده بودند رشد داده‌اند. بعد از 26 ماه رشد، ارتفاع این درخت به 1.2 متر رسید. در واقع این درخت از پیرترین دانه‌ای که تاکنون شناخته شده بود، جوانه زد.
منبع: ایسنا
10
