برجام؛ تولد 1394- مرگ 1404/ مروری بر تلخ و شیرین توافق هسته ای/ برجام چگونه به فرجام رسید؟

مکانیسم ماشه فعال شد و مرگ برجام رسما اعلام گردید. این سند 10سال فضای سیاسی ایران را به تصرف خود درآورد اما برجام چه تاریخی دارد و چه فراز و نشیبی داشته است؟

برجام؛ تولد 1394- مرگ 1404/ مروری بر تلخ و شیرین توافق هسته ای/ برجام چگونه به فرجام رسید؟

به گزارش خبر فوری، مکانیسم ماشه رسما فعال شد و حالا می توان گفت که برجام به تاریخ پیوسته و رسما مرده است. برجام سندی بود که از سال 1394 به وجود آمد و تا سال 1404 با فراز و نشیب فراوان به حیات خود ادامه داد اما در نهایت، پس از 10سال بالا و پایین مرد و به تاریخ پیوست.

روزی که برجام متولد شد بسیاری از سیاسیون، فعالان اقتصادی و مردم عادی امیدوار بودند که گشایشی اقتصادی در کشور به وجود بیاید. روز تصویب برجام بسیاری به خیابان ها ریخته و خوشحالی کردند. برخی جواد ظریف را «امیرکبیر» نامیده و گروهی روحانی را منجی ایران می دانستند. با این حال، خوشحالی آنان دوامی نیاورد و آنها خیلی زود فهمیدند که بر سر راه برجام خارها و سنگ های ریز و درشت فراوانی ریخته شده است.

اما چه شد که برجام به تاریخ پیوست و بعد از 10سال فراز و نشیب از بین رفت؟ به نظر می رسد دوران عمر برجام را می توان به بخش های مختلف تقسیم کرد. این تقسیم بندی می تواند فراز و نشیب برجام و علت ختم شدنش به مکانیسم ماشه را نشان دهد:

الف. دوران تولد؛ شادی زودگذر

تولد برجام نوعی شادی زودگذر و موقت در ایران به وجود آورد. این شادی که بیش از اینکه حاصل رفع تحریم ها باشد، محصول نوعی امید و جو روانی بود بسیار کوتاه مدت بود و جامعه و دولت، خیلی زود وارد زمین سخت واقعیت شده و با حقایق سیاسی مواجه گردیدند.

ب. دوران جهش؛ برجام 2 و 3 و ...

برجام در روزهای نخست عمر خود با سیاست حسن روحانی درآمیخت (درباره این سیاست اینجا بخوانید). این سیاست بر این اصل استوار بود که برجام (یعنی حل مساله هسته ای) پلی باشد برای توافقات بعدی که احتمالا بر سر مسائل موشکی، منطقه ای و ... انعقاد خواهند شد. با این حال، این سیاست به سرعت شکست خورد. مقامات کشور مخالف برجام 2 و 3 و ... بودند و تاکید داشتند که برجام باید در چهارچوب مساله هسته ای بماند.

ج. دوران یاس؛ ولی افتاد مشکل ها ...

همزمان، عدم اطمینان طرفین به هم نیز زمینه ساز مشکلات فراوانی در زمینه رفع تحریم ها گردید. با وجود اجرای تعهدات هسته ای ایران، طرف غربی به صورت بسیار کند تحریم ها را بر می داشت. بسیاری از کارخانه ها در مورد ورود به ایران مردد بودند و بانک ها نیز در زمینه تسهیل معاملات ایران، کم کاری می کردند. این مساله باعث شد در برخی سیاستمداران نوعی یاس به وجود بیاید. آنها نگران بودند که برجام نتواند به سرانجام رسیده و میوه بدهد.

د. دوران ترس؛ ترامپ می آید

نگرانی ها با ورود ترامپ به کاخ سفید بیشتر هم شد. دونالد ترامپ جمهوری خواه یکی از مخالفان سرسخت برجام بود و وعده داد که به محض ورود به کاخ سفید و در صورت عدم اصلاح برجام از آن خارج خواهد بود. او بعد از پیروزی در انتخابات 2016 اعلام کرد که حاضر به پذیرش برجام با این مفاد و فرم نیست و اگر برجام اصلاح نشود از آن خارج خواهد شد. همزمان، مقامات کشور نیز تاکید کردند که برجام سندی بین المللی است و باید اجرا شود و مذاکرات مجدد بر سر مفاد آن بی معنی و غیر قانونی است.

ه. دوران نابودی برجام؛ آغاز تنش

سرانجام ترامپ در سال 2018 رسما از برجام آغاز شد و اعلام کرد که کمپین «فشار حداکثری» را علیه ایران به کار خواهد گرفت. برجام وارد دوران پرتنش خود شد. ایران تلاش کرد از طریق اروپا به منافع موجود در برجام دست یابد اما اروپا بدون آمریکا قادر به حفظ روح برجام نبود. از آن سو، ترامپ اعلام کرد حاضر است بار دیگر پای میز مذاکرات با ایران بنشیند. با این حال، ایران نپذیرفت و اعلام کرد مادام که آمریکا به برجام برنگردد حاضر نیست روابطی با واشنگتن داشته باشد. روابط پرتنش ایران و آمریکا، به خصوص بعد از ترور شهید سلیمانی، سبب آسیب دیدن شدید برجام شد. همزمان ایران اعلام کرد که اگر اروپا نتواند منافع ایران در برجام را تامین کرده و به خصوص فروش نفت به خارج را تسهیل کند، به صورت گام به گام از برجام خارج خواهد شد و از تعهدات هسته ای اش کم خواهد کرد.

ن. دوران بیم و امید اول؛ ورود بایدن به کاخ سفید

روابط پرتنش ایران و غرب در دوران ترامپ سبب تضعیف برجام شد. در حالی که برجام تا مرگ قطعی یک قدم فاصله داشت، انتخابات ریاست جمهوری 2020 برگزار شد و بایدن توانست ترامپ را شکست دهد. بایدن اعلام کرد حاضر است به برجام بازگردد اما پیش از آن باید پای میز مذاکرات با ایران بنشیند. مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا توسط علی باقری و رابرت مالی و با وساطت روسیه برگزار شد اما به جایی نرسید و اندک امید به احیاء برجام خیلی زود به یاس بدل شد. طرف ایران و آمریکایی حاضر به اعتماد به یکدیگر نبودند و هر دو بازی «اول تو» را آغاز کردند. ایران شرط بازگشت کامل به تعهدات هسته ای  و کاهش سطح غنی سازی خود را لغو همه تحریم ها و بازگشت آمریکا به برجام دانست و آمریکا نیز بر عکس، شرط برگشت به برجام را بازگشت ایران به تعهدات هسته ای موجود در برجام اعلام کرد. این اختلاف تا پایان دولت بایدن تداوم یافت و هرگز به نقطه ای مشخص نرسید. بعد از جنگ اوکراین و روسیه و به خصوص حمله اسرائیل به غزه، این مذاکرات غیرمستقیم نیز به حاشیه رفت و عملا نابود شد.

و. دوران بیم و امید دوم؛ گفتگوهای ویتکاف و عراقچی

بعد از ورود مجدد ترامپ به کاخ سفید، برجام وارد یک دوره «بیم و امید» شد. ترامپ از یک طرف ایران را تهدید به جنگ و تحریم کرد و از طرف دیگر، اعلام کرد حاضر است وارد مذاکرات مستقیم یا غیرمستقیم با ایران شود. با پذیرش ایران و وساطت عمان، مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا توسط استیو ویتکاف و عباس عراقچی آغاز شد. البته پس از چند دور مذاکره، ایران و آمریکا حاضر به توافق نشدند. آمریکا شرط برطرف کردن تحریم ها را تعلیق غنی سازی ایران دانست و ایران اعلام کرد حاضر نیست دست از غنی سازی بکشد.

ی. دوران جنگ؛ ختم مذاکرات، مکانیسم ماشه

در میانه مذاکرات ایران و آمریکا، رژیم صهیونیستی به ایران حمله کرد. چندی بعد آمریکا به تاسیسات هسته ای ایران حمله نمود و مذاکرات ایران و آمریکا به صورت کامل تعلیق شد. همزمان، اروپا نیز وارد اختلافات شد و مکانیسم ماشه را فعال کرد. فعال شدن مکانیسم ماشه سبب شد برجام به صورت کامل از بین رفته و به تاریخ بپیوندند.

منبع: خبر فوری
شبکه‌های اجتماعی
دیدگاهتان را بنویسید

نظرات شما - 29
  • چای دبش باغ ازگل کیهان و زمین دماوند و ۶۱ تن شمش طلا کجا گم شده

    تا ویرانی و آوارگی استقامت کنید و مردم را بدبخت و بیچاره تر کنید شماها زایدید خبر ندارید

    نظرات شما -
    • رضا

      نا‌شناس تولد کاسبان تحریم و مرگ کاسبان تحریم

    • همگی ب هم

      سکه 111
      دلار 111
      آآآآآآآآآآآآخ جونمی جووووووووووون
      داریم بدبخت میشم

  • ناشناس

    آن شاالله خبر فوری بزودی همین تیتر را بزند تولد ترامپ و مرگ ترامپ و تولد نتانیا هو سگ صفت و مرگ ش و تولد اسراییل غاصب جعلی و کودک کش و مرگ و نابودی اسراییل قاتل این حرامزاده ها .

    نظرات شما -
    • ناشناس

      اگر کاری به کار کسی نداشتیم دیگران هم کاری به کارمان نداشتند
      با کاشت بذر تنفر و نفرت باید کشتار و انتقام درو کرد

    • ناشناس

      با این اوضاع دعا کن ما نابود نشیم

  • ناشناس

    به خاطر اینکه روحانی سر مردم ایران کلاه گذاشت .ودروغ میگفت .یک حرف راست درمورد برجام نزد .اینکه تحریمها در دوره برجام رفع شده بود درست ولی پولی به ایران نرسید .فقط جنبه روحی داشت نه عملی .دراصل ما تحریم صادرات نفت نبودیم بلکه تحریم بازگشت پول صادرات بودیم .دوره برجام دوره دزدی نفت خران ایران بود .فرق برجام این بود که انها نفت میبردند ولی دلارش را برنمیگرداندند.وروحانی با وعده برگشت دلار صندوق ذخیره ارزی کشور را غارت کرد.ودوسال از صندوق میخورد ومیگفت از برکات برجام است .برای همین وقتی ترامپ از برجام خارج شد دلار از ۳۶۰۰به ۱۳۶۰۰رسید یعنی همه دروغ بود.

  • ناشناس

    خدا لعنت کند کسانی را که پدر را شرمنده خانواده کردند

    نظرات شما -
    • ناشناس

      بله نفرین کن به کسانی که در مجلس برجام آتش زدند و گفتن کاغذ پاره است

    • ناشناس

      غمت نباشه. خودم بهش می‌سپرم لعنتشون کنه

  • کوورش کبیر

    این برجام تلخیش برای مردم بود شیرینیش برای شما اصلاح طلب ها بی وجود

    نظرات شما -
    • علی

      حرف دهنت را بفهمم همه ایران اصلاح طلب هستند البته به معنای واقعی.
      اصولگراها البته بععضیهاشون زبونش مثل عقربه. هنر دیگه ای ندارند

    • چای دبش باغ ازگل کیهان و زمین دماوند و ۶۱ تن شمش طلا کجا گم شده

      همشون دشمن مردم هستن هر باهمند ساده نباشیم بعداز نیم قرن

    • ناشناس

      شما هم از آب گل آلود ماهی نگیر و آدرس غلط به دیگران نده کل طیفها اغم از اصولگرا و اصلاح طلب و تندرو و پایدارچی و موتلفه و غیره همه دور یک سفره نشستن

  • غریبه آشنا

    یوم تبلی السرائر ....

  • ناشناس

    نام پدر حسن روحانی چیست؟؟

    نظرات شما -
    • ناشناس

      نمیدانم اطلاعی ندارم پدر جلیلی کیست تو بگو

    • ناشناس

      ابوالحسن

  • مورچه خوار بزرگ Great anteater 🦡

    قربون عقل آخر احزاب و سیاسیون ایرانی غربگدا و شرقگدا 👇🏽
    در ۴ قطعنامه از ۶ قطعنامه که زیربنای قطعنامه ۲۲۳۱ علیه ایران شد از ۱۵ کشور حداقل ۱۴ کشور رای مثبت علیه ایران دادند که در ۴ قطعنامه تکراری ۱۶۹۶ ، ۱۷۳۷ ، ۱۷۴۷ ، ۱۸۰۳
    از زوییه سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۸ روسبه و چین رای مثبت علیه ایران دادند و ساستمداران ما در خواب !!!!
    در قطعنامه ۱۶۹۶ قطر تنها کشوری بود که رای مثبت داد
    در قطعنامه ۱۸۰۳ تنها اندونزی رای ممتنع داد
    و در قطعنامه اخیر تعویق مکانیسم ماشه که چین و روسیه بانیان ان بودند که به لطف خداوند متعال رای نیاورد چین و روسیه و اروپا هز هسته ای شدن ایران می ترسند و من فکر می کنم آمریکا و رژیم صهیونیستی برای بن بست چین و روسیه بدشون نیاد ایران هسته ای سود.
    به هر حال آنچه عیان است چه حاجت به بیان است.
    گول دشمنان قسم خورده ایران را نخورید چون مشگل ازسیاسیون منفعت طلب است و همه مشکلات داخلی توسط این خائنان زرنگ فرثت طلب شکل گرفته و می گیرد تنها فکر منافع خویشند.
    پیرو ولایت باشید تا خودتان و ایران آسیب نبیند.🇮🇷
    چو ایران نباشد تن من مباد
    بدین بوم و بر زنده یک تن مباد🇮🇷❤🇮🇷

    نظرات شما -
    • ممد

      کلی حرف زدی ولی همش با هم در تناقض است ‌

  • ناشناس

    حالا دعا کنید
    از برجام بد گفتید و به جای این که از موقعیت استفاده کنید با دنیا در افتادین
    بشینید به کارای بدتون فکر کنید

  • ناشناس

    تنها درس برجام بیداری مردم و شناخت دوست از دشمن های داخلی و خارجی بود خیلی هزینه داشت ولی قطعا میارزید

  • ن

    جام یعنی شیشه چیزی روی شیشه نوشته شود روزی می شکند

  • علی

    مردم بیاییم خودمون فکری به حال خود بکنیم😂

  • ناشناس

    📲 توییت استاد #رائفی_پور

    در حالی که رژیم صهیونیستی در چند جبهه مشغول جنگ است و در بدترین شرایط از دوران شکل‌گیری خود از حیث افکار عمومی داخلی و جهانی قرار دارد؛ مصلحت‌اندیشی نمی‌کنند و مطالبه کشاندن او به دستگاه قضایی کماکان در سرزمین‌های اشغالی وجود دارد.

    با کدام منطق پیش رفتید که امروز حسن روحانی به‌جای پاسخ‌گویی به خود جرئت طرح مناظره و چنین مطالبی را می‌دهد؟

    تا کی قرار است «قانون» قربانی مصلحت‌اندیشی‌های بی‌مورد شود؟!

  • ن

    عجب تقارنی سکه و دلار ،111

  • ناامید

    یک سر طناب اعدام برجام را غرب و اسراییل و طرف دیگر طناب دار برجام را اصولگراهای تندرو با به ثمر نرسیدن برجام کشیدند و...

  • ناشناس

    روحانی وظریف اگر در کشور چین چنین هنرنمایی می کردند چه سرنوشتی در انتظارشان بود

  • علی احمدی

    برجام نقشه شوم آمریکا واروپا برای نابودی. صنعت هسته ای ایران بود وآمریکا جنایت کار وسگ زنجیریش مخالف سرسخت انرژی هسته ایران بودن وهستند با ترفند توافق برجام ده سال ایران را زیر فشار گذاشتن که دست از این صنعت بکشد اما شکر خدا تمام کارهای صنعتی هسته ای زیر نظر دانشمندان هسته ای خود با ده سال باجلسات الکی راه بجای نبردن ایران از یک‌درصد غنی سازی به بالای ۶۰درصد رساندن وعاقبت مجبور شدن سایتهای هسته ایران را بمب باران کنند بازم موفق نشدن چون این صنعت در مغز دانشمندان ودانشجویان هست وایران عزیز پیروز شد وآنها محکوم به شکست وایران روز به روز پیشرفت می‌کند تحریم سالهاست تحریم هست اونم نتیجه دستپاچگی آنها هست که نمی‌دانند چکار کنند اگر حمله هم. بکنند قدرت وتوان جان بدر بردن از شلیک موشک‌های خطرناک ایران را ندارند