ماجرای اولین مناظره تلویزیونی تاریخ و تغییر سرنوشت انتخابات
سیزدهمین دوره از انتخابات ریاست جمهوری، کمتر از یک هفته دیگر برگزار میشود و آخرین مناظره تلویزیونی با حضور نامزدها در حالی عصر امروز شنبه ـ ۲۲ خرداد ماه ـ پخش خواهد شد که هنوز این ساختار تلویزیونی پس از چهار دوره برگزاری در صداوسیما، با انتقادهای جدی از سوی مردم، رسانهها و همچنین خود نامزدها همراه است.
در انتقادهای واردشده به ساختار مناظرههای ۱۴۰۰، فرصت زمان اندک برای پاسخگویی، رو دررو نشدن نامزدها با یکدیگر و همچنین مطرح نشدن سوالات یکسان برای تمامی نامزدها به چشم میخورد.
بسیاری، این مناظرهها را با ساختار مسابقه هفتهی تلویزیون مقایسه میکنند که در نهایت کمکی به شناخت بیشتر نامزدها از سوی مردم نخواهد کرد. برخی هم اینگونه عنوان کردهاند که اصلا نباید به این ساختار تلویزیونی، عنوان «مناظره» را اطلاق کرد؛ چراکه از اصول و ویژگیهایی که در نهایت یک برنامه را در ساختار مناظره قرار میدهد، بهرهای نبرده است.
فارغ از تلویزیون خودمان که معمولا در هر دوره از انتخابات ریاست جمهوری، رو در رویی نامزدها را به شیوهای متفاوت برگزار کرده و نامش را هم مناظره گذاشته است، اما ساختار «مناظره»های انتخاباتی در تلویزیونهای دنیا با هر هدف و انگیزهای که برگزار شوند، به لحاظ ساختار برنامهسازی، تعریف و الگوی نسبتا مشخصی دارد و البته نقش بسیاری مهم در تغییر سرنوشت یک انتخابات دارد.
در تعریف مناظرههای انتخاباتی آمده است، گفتوگویی است که بین نامزدها در جریان یک انتخابات با هدف طرح برنامههای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شکل میگیرد و در جریان آن نقد نامزدها از برنامههای یکدیگر را هم شاهد هستیم. جریان این مناظرهها در نهایت به شناسایی برنامههای نامزدها و انتخاب کاندیدای مورد نظر از سوی مردم کمک میکند.
اولین مناظرههای انتخاباتی که در دنیا پخش تلویزیونی شد، به سال ۱۹۶۰ برمیگردد و اتفاقا پیروز این مناظره، پیروز انتخابات هم شد. جان اف کندی، سناتور دموکرات از ماساچوست و ریچارد ام. نیکسون (معاون رییس جمهور وقت) در استودیویی در شیکاگو همدیگر را ملاقات کردند و درباره سیاست های جاری در کشور آمریکا، برای نخستین بار مقابل دوربینهای تلویزیونی با هم به مناظره پرداختند.
ریچارد نیکسون (جمهوریخواه) و جان اف کندی (دموکرات) در جریان این مبارزه انتخاباتی در فواصل چند روزه، چهار بار با هم به مناظره پرداختند که اولین مناظره را کندی با برتری کامل از آن خود کرد. علت هم این بود که کندی برخلاف نیکسون، مقابل دوربینهای تلویزیونی خیلی راحت رفتار می کرد، از زبان بدن به خوبی بهره می برد و همین ویژگی، عامل پیروزی او در نخستین مناظره شد. اما نیکسون خیلی عصبانی به نظر میرسید و حتی نپذیرفت که گریم شود و تصویر پاک کردن عرق صورتش با دستمال، حس یک فرد ناتوان در پاسخگویی به سولات را به تماشاگران القاء میکرد.
صبح روز ۲۶ سپتامبر سال ۱۹۶۰ بود که مناظره نیکسون و جان اف کندی انجام شد؛ در آن زمان کندی سناتوری نسبتا ناشناس بود و برخلاف او نیکسون شانس این را داشت که با دو بار معاون رییس جمهوری، برای مردم چهرهای آشنا باشد. با این همه، کندی به حدی راحت مقابل دوربینهای تلویزیونی گفتوگو کرد و با گریم و لباسی مناسب در صحنه ظاهر شد که در نهایت از نیکسون چهرهای سرشکسته به نمایش گذاشت.
این مناظره در آن زمان همزمان از تلویزیون و رادیو پخش می شد.
هرچند در مناظرههای دوم و سوم، نیکسون توانست بهتر از قبل خود مقابل دوربین ها ظاهر شود و در نهایت آخرین و چهارمین مناظره هم با موضوع سیاست خارجی روی آنتن رفت، اما درست سه هفته پس از آن، کندی توانست با کسب ۴۹ و هفت دهم درصد از آراء مردمی، پیروز یکی از انتخاباتهای پایاپای ریاست جمهوری در آمریکا شود.
نیکسون در مناظره سال ۱۹۶۰ چهره کندی در مناظره انتخاباتی با نیکسون
یک سال پس از شکست در انتخابات و رفتن از سمت معاون رییس جمهوری، نیکسون نامزد انتخابات برای فرمانداری کالیفرنیا شد که در آنجا هم مقابل پت براون شکست خورد.
با این همه نیکسون در انتخابات ریاستجمهوری سال ۱۹۶۸ ، دوباره برای رسیدن به ریاست جمهوری تلاش کرد و این بار با شکست دادن هیوبرت هامفری و جورج والاس در انتخاباتی نزدیک، به ریاست جمهوری انتخاب شد. نیکسون در این دوره، حاضر نشد که برای مناظره انتخاباتی مقابل دوربینهای تلویزیونی حاضر شود. همانطور که در سال ۶۴ لیندون جانسون دیگر همحزبی نیکسون هم راضی به انجام این کار نشد. بر این اساس مناظرههای انتخاباتی در تلویزیون آمریکا تا سال ۱۹۷۶ تعطیل بود و پس از آن دوباره به تلویزیون بازگشت.
منبع: ایسنا
72