حجت الاسلام سید محمد علی ایازی:

امر به معروفی که موجب تنفر شود، حرام است

از شیخ طوسی تا امروز فقهای بزرگ ما قاعده‌ای به نام «حرمت تنفیر» دارند. گفته‌اند اگر امر به معروف و نهی از منکر موجب دین‌گریزی و نفرت‌پراکنی شد، معنا ندارد که این کار را بکنید.

امر به معروفی که موجب تنفر شود، حرام است

آیت‌الله سید محمدعلی ایازی در مراسمی که پنجم آبانماه امسال به مناسبت بزرگداشت شهادت مصطفی خمینی فرزند امام راحل برگزار شده است در سخنانی به اهمیت توجه به عقل در تفسیر قرآن پرداخته است:

تفسیری که آیت‌الله حاج آقا مصطفی خمینی نوشته‌اند فقط سوره حمد و 40 آیه از سوره بقره، اما در پنج جلد است. یعنی اگر به لحاظ کمیّت آیات در نظر بگیریم، شاید مقایسه شود با اکثر تفاسیری که نوشته‌اند و یک سوم یک جلد تفاسیر مفصل را ایشان در پنج جلد نوشته‌اند. طبعا این پرسش را به وجود می‌آورد که ویژگی‌های این تفسیر چیست؟

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم و تحقیقات با اشاره به اینکه همواره تفسیر مرکب از سه جهت خود متن، مؤلف و مفسر است، افزود: در یک قرن گذشته مباحث جدید، متنوع و نوآوری مستند به قرآن توسط مفسرین ارائه شده که در گذشته اصلا چنین چیزی نبوده است. راغب اصفهانی تفسیری به نام «جامع التفاسیر» دارد و در مقدمه چهارمش می‌گوید «هرکسی دانش بیشتری داشته باشد، استفاده‌اش از قرآن بیشتر است»؛ و این را به عنوان یک قاعده مطرح می‌کند و می‌خواهد بر اساس آن بگوید مفسر نمی‌تواند از دانش‌های مختلف بی نیاز باشد.

وی با تأکید بر اینکه خصوصیات اخلاقی فرد در نگاه فهم او تأثیر دارد، یادآور شد: کتاب اختلاف الحدیث آیت‌الله سیستانی درباره معیار حجیّت خبر واحد بحثی دارد که باید به روح قرآن سازگار باشد؛ اگر خبری با عدالت و کرامت انسان سازگار نباشد، فایده‌ای ندارد ولو اینکه سندش هم درست باشد. یکی می‌گوید روایت گفته است که تهمت بزنید؛ ولی آیه می‌گوید «وَلَا تَسُبُّوا الَّذِینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَیَسُبُّوا اللَّهَ عَدْوًا بِغَیْرِ عِلْمٍ» پس آن روایت را کنار بگذارید.

آیت‌الله ایازی افزود: مرحوم امام روایتی را از امام محمد باقر(ع) می‌خوانند در باب اینکه چطور ذهنیت انسان‌ها تأثیرگذار است در دفاع‌هایی که می‌کنند. روایت این است که «کُلَّمَا مَیَّزْتُمُوهُ بِأَوْهَامِکُمْ فِی أَدَقِّ الْمَعَانِی فَهُوَ مَخْلُوقٌ مَصْنُوعٌ مِثْلُکُمْ مَرْدُودٌ إِلَیْکُمْ». مرحوم امام ذیل این می‌گوید انسان‌ها وقتی حبّ به چیزی دارند، همه چیز را بر اساس آن تفسیر می‌کنند. آیات به این مضمون هم داریم که «حُبُّ الشَّیءِ یُعمِی وَ‌‎ ‎‌یُصِمُّ» اما مرحوم امام اینجا این مسأله را بیان می‌کند که گاهی خدای یک انسان آن خدایی می‌شود که بر حبّ، منافع، بقا و قدرتش هست و بر اساس آن تفسیر می‌کند.

وی اظهار داشت: مرحوم حاج آقا مصطفی در مقدمه تفسیرش می‌گوید اگر این تفسیری که ما می‌خواهیم بیاوریم در مسأله عقل و اندیشیدن نباشد و تأکل در معانی کلام الهی نباشد، ارزشی ندارد. ما وقتی درباره دین، شریعت، احکام و اجرای احکام صحبت می‌کنیم، این طور نیست که مسأله عقل را کنار بگذاریم. مرحوم مجلسی یک جلد از روایات را در خصوص عقل آورده و کافی همین طور در خصوص عقل و جهل دارد و از امیرالمؤمنین(ع) آمده که «الدِّینُ لا یُصلِحُهُ إلاّ العَقلُ».

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم و تحقیقات افزود: مرحوم مطهری در جلد بیستم مجموعه آثارش بحثی را در خصوص امر به معروف و نهی از منکر دارد. ایشان آنجا این مسأله را مطرح می‌کند که امر به معروف و نهی از منکر منطق دارد و این طور نیست که بگویید من وظیفه دارم در هر حال این تکلیف را انجام بدهم. یکی از منطق‌هایش این است که تأثیر بگذارد و یا تأثیر منفی نگذارد؛ که اگر تأثیر منفی بگذارد امر به معروف و نهی از منکر نیست.

وی تأکید کرد: مرحوم مطهری می‌گوید امر به معروف و نهی از منکر این طوری نیست که بگویید من هر کاری می‌خواهم بکنم و با قانون سخت‌گیری کنم و بترسانم؛ اگر می‌خواهید یک چیزی در جامعه تثبیت شود، منطق و شرایط آن را بررسی کنید. به همین دلیل است که از شیخ طوسی تا امروز فقهای بزرگ ما قاعده‌ای به نام «حرمت تنفیر» دارند. استفاده کرده‌اند گفته‌اند اگر امر به معروف و نهی از منکر موجب دین‌گریزی و نفرت‌پراکنی شد، معنا ندارد که این کار را بکنید.

منبع: مبلغ
شبکه‌های اجتماعی
دیدگاهتان را بنویسید

نظرات شما - 7
  • ناشناس
    2

    زن‌ها رو بکشید حلال است
    مخصوصاً مردها زنانشون رو بکشند و بگن خیانت کرده مطمئن باشید مجازات نمی‌شید
    هم حلال هم حق قانونی شماست طبق دینتون!!!!!
    آقایان دلواپس.....
    اون نوع امر به معروف نیست که زن رو از دین متنفر می‌کنه اون نوع برخورد گزینشی شما نسبت به گناه مرد و زن است و همچنین تبعیض در حقوق مجازات و بماند.......

  • متفاوت
    0

    کاربه عمل خودشخص برآید به تفسیر وسخن پراکنی نیست. چون شدنی می‌شود وامدنی می آید، رفتنی هم می‌رود وغصه بجا می‌ماند. بنابراین لازم نیست کسی به کسی دیگر امربکند،، مگر از او سوال بکنند،، بلکه لازم و واجب است که امر کننده به حرفش ونوع ذهنیتش عمل کند تانتیجه کارش راببیند ومیبیند ودیگران هم ببینند ومیبیند.

  • ناشناس
    0

    اگر در جنبه روانشناسی بنگریم در هر جامعه ای که بر اساس روحانیان شکل گرفته باشد وجود گناه امر ضروریست یعنی اینها از گناه گذران زندگی می کنند وارتکاب گناه امر ضروربست

  • ناشناس
    1

    امر به معروف و نهی از منکر شرایط دارد،متاسفانه خیلی از افرادی که این کار رو انجام میدن،بدون در نظر گرفتن شرایط انجام میدن،که به نظرم درست نیست!!🙄😔😶😱😤

    نظرات شما -
    • متفاوت
      0

      اصلا اگر شخصی شخص دیگر رابه خاطر کاری یا گناهی سرزنش بکند این شخص دیگر نمی‌میرد تا خود درشرایط او قراربگیرد وهمان کار رابکند، این جمله روانشناسانه امام صادق، ع، است. چون انسانها هرکاری که می‌کنند درشرایط خاص خود هستند که دیگران نیستند.مانندکسی که تهمت چه دروغ وچه راست می‌زند دیگر هرگزخودش نمی‌تواند آن کار رابکند چرا؟ چون دروغگو شناخته می‌شود وسخنش جز برای گروگانگیری ذهن دیگران برای سودجویی نبوده است. امربه معروف تنها یک تقاظا برای انجام عملکردخوب و نهی ازمنکر نیز تنها نه گفتن از کار بد است. اما کسی که امر می‌کند باید نرخ وهزینه حرفش رابپردازدکه تا نتیجه امرش راببیند که درغیراینصورت امر او ظلمی بیش نخواهدبود و تاوانش راهم باتمسخر دیگران پس خواهد داد.ایا رطب خورده می‌تواند امر به منع خوردن رطب بکند؟

  • ناشناس
    1

    چیزی که نمی دانید نورانیت است من امامزاده می رفتم رو می گرفتم خدا قلم هم عنایت کرد انچه راجع حریم صحرایی نمی دانند.... خانمی گفت از رو کرفتن تو خوشم امد چادری شدم.. منظور در مانتو کوتا چه هست که جذب کتد. وقتی دستورات را از حالت معنوی خالی و اداری می کنید دل را می زندعین امامزاده صحرایی که دورش دکان ساختمان بیروح شد.... وقتی صحرا و حریم زنده دشت را نمی، بینید و عین خادماندمقبره قدیم صرفا سنگ چوب و کتبیه

  • ناشناس
    0

    چرا پایگاه مدهبی روشنگری به نظرات روشنگر بها نمی دهد؟!/ چهارشنبه 24/08/1402
    ---
    چرا و با کدام توجیه خداپسندانه نظرات تشریحی روشنگر در باره شناختها و نویدها و هشدارهای قرآن را در پایگاه مذهبی روشنگری منتشر نمی کنید؟!
    کدام اصل قانونی یا شرعی شما را از منتشر کردن چنین نظراتی در این پایگاه باز می دارد؟!
    اگر شما دلسوز و وفادار احکام و اعتقادهای دین و مذهب هستید چرا ، در خدمت به مصون نگه داشتن این احکام و اعتقادها از تحریف ، دین شناسان را به نقد قرآنی و منطقی چنین نظراتی دعوت نمی کنید؟!
    چرا توده های متدین را از بهره علمی و فرهنگی نظرات روشنگر و از نقد مثبت و منفی این نظرات محروم می سازید؟!
    در قلمرو حکومت و نظام دینی ؛ آیا وزارت ارشاد و قوای سه گانه با این رویه حذفی شما و پیامدهای آن موافقند؟!

اخبار مرتبط سایر رسانه ها

    اخبار سایر رسانه ها