بیت‌کوین چیست و چگونه کار می‌کند؟ / معرفی کامل این ارز دیجیتال

این مقاله برای شما توضیح می دهد که سیستم بیت کوین چگونه کار می کند، چگونه می تواند برای شما سود آور باشد و چگونه می توانید از کلاهبرداری در امان بمانید. تا انتهای این مقاله آموزشی با ما همراه باشید.

بیت کوین چیست؟ (ساده ترین تعریف)

افراد کمی معتقدند که بیت کوین در سال 2008 به وجود آمد و این اتفاق دقیقا بعد از این افتاد که جریان‌های معترض بانک های بزرگ را متهم به سوء استفاده از پول مردم، فریب دادن مشتریان، جعل کردن در سیستم و گرفتن کارمزد های غیر منطقی کردند. پیشگامان بیت کوین قصد داشتند که صاحب پول را مسئول همه چیز قرار دهند، واسطه را از بین ببرند، کارمزدها را صفر کنند، تراکنش‌ها را ناشناس کنند و فساد مالی و تعرفه های اضافی را از بین ببرند. آن ها یک سیستم نامتمرکز ایجاد کردند که در ان افراد می‌توانند دارایی خود را کنترل کنند و به تمامی جزئیات اشراف داشته باشند.

برای اینکه بتوانیم ابهامات موجود بر سر مقوله بیت کوین چیست را برطرف کنیم، نیاز است بیت کوین را به دو بخش کلی تقسیم کنیم. از یک طرف، مقوله بیت کوین به عنوان توکن وجود دارد که در واقع یک کد است که نشان دهنده مالکیت این مقوله دیجیتال است. از طرفی دیگر، مقوله بیت کوین به عنوان پروتکل است که در واقع شبکه ای است که مسئولیت آن حفظ تعادل بیت توکن‌ها است. از هر دو مقوله بالا با نام بیت کوین یاد می‌شود.

سیستم بیت کوین به کاربران اجازه می‌دهد که پرداخت‌ها را بدون نیاز به عبور از یک مقام مرکزی مانند یک بانک یا درگاه پرداخت انجام دهند. بیت کوین به صورت الکترونیکی ساخته شده و نگهداری می‌شود. بیت کوین مانند دلار یا یورو روی کاغذ چاپ نمی‌شود و توسط کامپیوترهای سرتاسر جهان و با استفاده از نرم افزار رایگان تولید می‌شود.

بیت کوین در واقع اوّلین نمونه مقوله امروزی ارزهای رمزپایه است. ارزهای رمز پایه یک نوع دارایی رو به رشد هستند که برخی از ویژگی‌های ارزهای سنتی را دارا هستند و تایید آن ها بر اساس رمزنگاری انجام می‌شود.

بیت کوین موفق شده که در مدت زمان کوتاهی به پیشرفت و فراگیری بالایی دست پیدا کند. در سرتاسر جهان کمپانی های بسیاری بیت کوین را به عنوان یک ارز برای پرداخت‌ها قبول می کنند. کمپانی‌های میلیارد دلاری مانند دل، پی پل و مایکروسافت نیز برای پرداخت‌ها بیت کوین می پذیرند. امروزه وب‌سایت های گوناگون در مورد بیت کوین می‌نویسند و اخبار داغ آن را دنبال می‌کنند. همچنین، بیت کوین دارای API مختص به خود، شاخص قیمت و نرخ مبادله نیز هست.

چه کسی بیت کوین را ساخت؟

یک توسعه دهنده نرم افزار با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) بیت کوین را در سال 2008 به عنوان یک سیستم پرداخت الکترونیکی بر پایه اثبات مسائل ریاضی معرفی کرد. ایده ساخت بیت کوین ایجاد یک ابزار مبادله بی‌نیاز از یک مقام مرکزی بود که بتوان آن را به صورت الکترونیکی و به طریقی امن، معتبر و تغییرناپذیر منتقل کرد.

هیچ کس تا به حال موفق نشده است که هویت ساتوشی ناکاموتو را به یک شخص یا گروه واقعی نسبت دهد. دلیل آن نیز این است که ناکاموتو در سال 2011 از اینرتنت محو شد و هیچ سرنخی که هویتش را فاش کند از خود به جا نگذاشت. طی سال‌های اخیر، افراد زیادی ادعا کرده اند که ساتوشی هستند، ولی هیچ کس تا به حال نتوانسته چنین ادعایی را ثابت کند.

بیت کوین چگونه کار می‌کند؟

بعد از پرداختن به سوال بیت کوین چیست، حال در ادامه این آموزش به توضیح نحوه کارکرد بیت کوین می پردازیم. همان طور که پیش تر گفته شد، بیت کوین می‌تواند به ارز مجازی بیت کوین و یا به تکنولوژی مربوط به آن گفته شود. بدون اینکه نیاز باشد به جزئیات فنی بپردازیم، می‌توان توضیح داد که بیت کوین روی یک لجر یا اهرم گسترده عمومی به نام بلاک چین کار می کند که در آن تمام تراکنش‌های تایید شده داخل بلوک‌هایی ثبت می‌شوند. زمانی که یک بلوک وارد سیستم می شود، این بلوک به تمام کامپیوترهای همتا به همتا (peer-to-peer) ارسال می‌شود تا کاربران شبکه آن تراکنش‌ها را تایید کنند. بدین ترتیب، تمام کاربران از تمام تراکنش‌ها آگاه هستند که از این طریق از دزدی و دوبار پرداخت جلوگیری می‌شود. دو بار پرداخت یعنی شخصی یک ارز را دوبار خرج می کند. این فرآیند نیز به کاربران بلاکچین کمک می کند که به سیستم اعتماد کنند.

کامپیوترهای روی شبکه بلاک چین مسائل سخت ریاضی را حل می کند و به این طریق بیت کوین تولید شده و به آن ها پاداش داده می‌شود. به این فرآیند ماینینگ یا استخراج بیت کوین نیز می‌گویند. ریاضیات سیستم بیت کوین به گونه ای تنظیم شده‌اند که به مرور زمان فرآیند ماین بیت کوین سخت‌تر شود و تعداد کلی بیت کوین‌هایی که می‌توانند ماین شوند 21 میلیون عدد می باشد. بدین ترتیب، هیچ راهی برای یک بانک مرکزی وجود ندارد که بتواند با تولید حجم زیادی از بیت کوین آن را بی‌ارزش کند.

تفاوت بیت کوین با ارزهای سنتی چیست؟

اگر دو سمت یک معامله تمایل داشته باشند، بیت کوین می‌تواند برای خرید به صورت الکترونیکی استفاده شود. از این جهت، بیت کوین مشابه ارزهای سنتی و مرسومی مانند دلار، یورو یا ین است که آن‌ها نیز می‌توانند به صورت آنلاین مبادله شوند.

امّا بیت کوین از چند بسیار مهم با ارزهای رایج سنتی تفاوت دارد. این تفاوت ها همگی ویژگی‌های بیت کوین نیز محسوب می شوند:

1. نامتمرکز بودن (Decentralization)

مهم ترین ویژگی بیت کوین این است که نامتمرکز است. هیچ واحد جامعی برای کنترل و نظارت بر شبکه بیت کوین وجود ندارد. شبکه بیت کوین توسط گروهی از کد نویسان نگهداری می شود که به صورت داوطلبانه روی یک شبکه باز از کامپیوترهای جهانی کار می کنند. افرادی که با کنترل داشتن بانک ها و موسسات دولتی روی پولشان مشکل دارند، این ویژگی بیت کوین برایشان بسیار جذاب به نظر می رسد.

بیت کوین مشکل دو بار خرج کردن ارزهای الکترونیکی (که باعث می شود دارایی های دیجیتال به راحتی کپی شوند و دوباره استفاده شوند) را حل می کند و این کار را با استفاده از ترکیبی هوشمندانه از رمزنگاری و ایده های اقتصادی انجام می دهد. در ارزهای سنتی این ویژگی توسط بانک ها فراهم می شود که باعث می شود آن ها روی سیستم مالی کنترل داشته باشند. در بیت کوین، صحت تراکنش ها توسط یک شبکه باز و توزیع شده تامین می شود که متعلق به هیچ شخص خاصی نیست.

2. عرضه محدود (Limited supply)

ارزهای فیات (مانند دلار، یورو، ین و غیره) به صورت نا محدود عرضه می شوند، به این ترتیب که بانک های مرکزی می توانند هرچقدر که می خواهند پول چاپ کنند و می توانند ارزش پول را دستکاری کنند. صاحبان این ارزها (علی الخصوص شهروندانی که چاره ی دیگری ندارند) متحمل هزینه های این دستکاری ها می شوند.

امّا در بمورد بیت کوین عرضه به شدت محدود است و به شدت توسط یک الگوریتم زیر ساخت کنترل می شود. هر ساعت تعداد بسیار کمی بیت کوین تولید می شود و این روند تا جایی ادامه پیدا می کند که 21 میلیون بیت کوین که تعداد کل آن است تولید شود. این مسئله باعث می شود که جذابیت بیت کوین به عنوان یک دارایی افزایش پیدا کند و در عمل، اگر تقاضا زیاد شود و عرضه ثابت باقی بماند، ارزش آن دارایی بیشتر و بیشتر می شود.

3. برگشت ناپذیر (irreversible)

بعد از اینکه یک تراکنش تایید شود، دیگر تحت هیچ شرایطی و توسط هیچ شخصی قابل بازگشت نخواهد بود. وقتی می گویم هیچ کس نمی تواند یک تراکنش را برگشت بزند منضورمان واقعا هیچکس است. نه شما، نه بانک شما، نه رئیس جمهور، نه ساتوشی و نه ماینر شما. اگر در این شبکه پول ارسال کنید، به محض ارسال همه چیز تمام می شود. اگر به اشتباه این کار را انجام دهید هیچکس نمی تواند شما را کمک کند. اگر شما بیت کوین خود را برای یک کلاه بردار بفرستید و یا یک هکر آن را از کامپیوتر شما بدزدد، دیگر هیچ راهی برای برگرداندن آن وجود نخواهد داشت.

4. ناشناس بودن (Pseudonymous)

هیچ کدام از تراکنش ها و حساب ها وابسته به هویت های دنیای واقعی نیستند. بیت کوینی که در یافت می کنید روی آدرس هایی است که به صورت رندوم روی زنجیره های حدودا 30 کاراکتری ثبت می شوند. در حالی که امکان انالیز جرین تراکنش ها وجود دارد، لزوما نمی توان آن آدرس ها را به افراد حقیقی در دنیای واقعی نسبت داد.

5. بخش پذیر بودن (Divisibility)

کوچک ترین واحد بیت کوین ساتوشی نامیده می شود. یک ساتوشی برابر است با یک صد میلیونیوم یک بیت کوین. این قابلیت امکان انجام میکرو تراکنش ها را فراهم می کند که چنین چیزی در تراکنش های الکترونیکی سنتی وجود ندارد.

روش به دست آوردن بیت کوین

برای به دست آوردن یا خریدن بیت کوین سه راه عمده وجود دارد که کاربران می توانند از ان ها استفاده کنند.

· خرید بیت کوین با پرداخت پول واقعی - برای این کار شما باید به صرافی های ارز دیجیتال مراجعه کنید و با پرداخت ارزهای سنتی به مقداری که مایل هستید بیت کوین بخرید.

· فروش اجناس و دریافت بیت کوین در ازای آن - شما می توانید کالای خاصی را به فروش برسانید و در ازای مبلغ آن بیت کوین دریافت کنید.

· استخراج بیت کوین - استراخ یا ماینینگ که در بالا توضیح داده شد فرآیند دیگری است که به شما کمک می کند در ازای حل مسائل ریاضی توسط کامپیوتر خود، بیت کوین پاداش بگیرید.

روش نگهداری و ذخیره بیت کوین

بعد از اینکه بیت کوین خریداری کردید، برای نگهداری این ارز رمز پایه شما به یک کیف پول احتیاج خواهید داشت. یک کیف پول ارز رمزپایه در واقع نرم افزاری است که کلید خصوصی و عمومی ارز شما را ذخیره کرده و با بلاک چین های مختلف تعامل دارد تا برای کاربران امکان ارسال و دریافت ارز ها را فراهم کند. اگر مایل به خرید بیت کوین یا هر ارز دیجیتال دیگری هستید، در مرحله ی اول باید یک کیف پول دیجیتال داشته باشید.

انواع مختلفی از والت یا کیف پول های ارز های رمز پایه مانند بیت کوین وجود دارد که به شما امکان نگهداری و دسترسی به دارایی خود را فراهم می کند. این کیف پول ها به سه دسته ی عمده ی نرم افزاری، سخت افزاری و کاغذی تقسیم می شوند. کیف پول های نرم افزاری نیز به سه نوع کامپیوتری، موبایلی و آنلاین تقسیم می شوند. در ادامه، توضیح کلی در خصوص هر کدام از این کیف پول ها را در اختیارتان قرار می دهیم.

· کیف پول کامپیوتری - این نوع کیف پول به صورت نرم افزاری روی کامپیوتر شخصی یا لپ تاپ نصب می شود. چنین کیف پولی تنها از طریق کامپیوتری که روی آن نصب شده است قابل دسترسی است. کیف پول های کامپیوتری یکی از امن ترین گزینه ها برای بیت کوین شما هستند، اما اگر کامپیوتر شما هک شود یا به ویروس آلوده شود، امکان اینکه دارایی شما در معرض خطر قرار بگیرد وجود دارد.

· کیف پول آنلاین - این نوع والت روی سرویس های ابری کار می کند و از هر دستگاهی در هر مکانی قابل دسترسی می باشد. با وجود اینکه دسترسی به کیف پول های آنلاین راحت تر و سریع تر است، این کیف پول ها کلید خصوصی ارز شما را به صورت آنلاین ذخیره می کنند و توسط یک شخص ثالث کنترل می شوند. همین مسئله باعث می شود که این نوع از کیف پول ها نسبت به هک شدن و به سرقت رفتن آسیب پذیر تر باشند.

· کیف پول موبایلی - این نوع کیف پول ارز دیجیتال به صورت یک اپلیکیشن روی تلفن همراه شما نصب می شود و از آنجایی که می تواند در هر جایی استفاده شود بسیار کاربردی است. کیف پول های موبایلی معمولا از کیف پول های کامپیوتری ساده تر هستند و این به دلیل فضای محدود گوشی های موبایل نسبت به کامپیوتر است.

· کیف پول سخت افزاری - نوع سخت افزاری والت ها کلید خصوصی ارز را روی یک دستگاه سخت افزاری مانند یک USB ذخیره می کنند. با وجود اینکه در کیف پول های سخت افزاری تراکنش ها به صورت آنلاین انجام می شود، نگهداری ارز به صورت آفلاین انجام می شود که امنیت بیشتری را به ارمغان می آورد.

· کیف پول کاغذی - استفاده از این نوع از کیف پول ها بسیار ساده است و در عین حال امنیت بسیار بالایی را برای کاربران فراهم می کنند. کیف پول کاغذی هم می تواند به نسخه ی پرینت شده ی کلید خصوصی و عمومی اشاره کند و هم به نرم افزاری که این کلید ها را برای چاپ تولید می کند. استفاده از کیف پول های کاغذی به هیچ وجه پیچیده نیست.

چگونه می توان امنیت بیت کوین خود را فراهم کرد؟

چند توصیه وجود دارد که با به کار بستن آن ها می توانید امنیت کیف پول خود را فراهم کنید. دقیقا مانند یک کیف پول معمولی، فقط مقدار کمی از دارایی خود را روی کامپیوتر یا موبایل خود برای مصرف روزانه نگهداری کنید. باقیمانده خود را در یک محل امن تری ذخیره کنید.

· به طور منظم از کیف پول خود بکاپ بگیرید و کیف پول یا تلفن خود را با پسورد امنی محافظت کنید.

· بخشی از بیت کوین خود را روی یک والت آفلاین که به هیچ شبکه ای متصل نیست نگهداری کنید.

· نرم افزار خود را بروزرسانی کنید. برای افزایش امنیت، از قابلیت چند امضایی بیت کوین استفاده کنید.

24