مرد اسطورهای، ته چاه پیدا شد
تیمی از محققان موفق به کشف بقایایی انسانی در ته یک چاه در قلعهای باستانی در نروژ شدهاند که میگویند ممکن است همان «مرد چاهی» باشد. شخصیتی که در یک منظومه حماسی قرون وسطایی مربوط به ۸۰۰ ساله پیش به طور گذرا به او اشاره شده است.
تصور میشود این مرد، که نام او در تاریخ ذکر نشده، پس از یورش به قلعهای در نروژ به داخل یک چاه آب انداخته شده باشد. در «حماسه اسوریر» (Sverris saga)، منظومهای ۱۸۲ بیتی درباره زندگی و زمانه یک پادشاه نروژی به نام اسوریر سیگوردسون که در نیمه دوم قرن دوازدهم به قدرت رسید، تنها یک خط به او اختصاص داده شده است: «مردی مُرده را در چاهی انداختند و سپس آن را با سنگ پر کردند.»
آرمان یاکوبسون، استاد ادبیات باستانی در دانشگاه ایسلند، میگوید که حماسه اسوریس تا حد زیادی به عنوان یک منبع معتبر تاریخی برای اتفاقات قرون اولیه وسطی در نروژ در نظر گرفته میشود.
دانشمندان با استفاده از تکنیکهای پیشرفتهای چون تجزیه و تحلیل دیانای باستانی و تاریخگذاری رادیوکربن موفق شدند جزئیاتی از این مرد را کشف کنند.
این اسکلت برای اولین بار در سال ۱۹۳۸ و در جریان یک پروژه بازسازی در قلعه «اسورسبورگ» کشف شد. وقتی چاه تخلیه شد کاوشگران جسد او را دیدند اما با آغاز جنگ جهانی دوم، این اسکلت هرگز به طور کامل حفاری نشد و برای چندین دهه به فراموشی سپرده شد.
باستانشناسان چند سال پیش اما دوباره به منطقه بازگشتند و پس از یک حفاری آزمایشی، موفق به بازیابی بیش از ۹۰ درصد از اسکلت شدند.
آنا پترسن، باستانشناس مؤسسه تحقیقات میراث فرهنگی نروژ، میگوید: «ما فکر کردیم هیچ شانسی وجود ندارد که چیزی از استخوانها باقی مانده باشد و تصورمان این بود که آنها احتمالاً زیر وزن سنگها له شدهاند. اما برخلاف انتظار، بخش عمدهای از اسکلت سالم باقی مانده بود.»
محققان پس از انجام آزمایشات تاریخنگاری دریافتند که او احتمالاً در زمان نبردی در سال ۱۱۹۷ میلادی جان باخته است.
به اعتقاد آنان، این مرد احتمالاً قبل از آنکه به داخل چاه انداخته شود در اثر ضربه به سرش کشته شده است. نکتهای که با روایت درجشده در منظومه حماسی سازگار است. دانشمندان با استفاده از تکنیکهای پیشرفته علمی و تاریخگذاری رادیوکربن موفق شدند جزئیاتی از این مرد را کشف کنند.
تجزیه و تحلیل دیانای استخراج شده از دندانهای این فرد تایید کرد که او مردی با چشمهای آبی، پوست روشن و موهای قهوهای یا بلوند بوده و ریشه او به جنوب نروژ بازمیگردد.
چندین محقق که در این مطالعه شرکت نداشتهاند، این پژوهش را قانعکننده میدانند با این حال معتقدند که نمیتوان با قطعیت ثابت کرد که این بقایا متعلق به مرد ذکر شده در حماسه است.
جان سکستون، استاد دانشگاه بریج واتر و مجری پادکست ساگا تینگ درباره اسطورههای اسکاندیناوی، میگوید: «بسیار بعید است که لشکر فاتح مردهای از طرف خود را به چاه انداخته باشد. در چنین مواردی معمولاً به مردگان احترام گذاشته میشود.»
با این حال به گفته او احتمالاً مرد چاهی، سرباز یا یکی از کسانی بوده که در هنگام یورش به قلعه حضور داشته و توسط دشمنانش به چاه انداخته شده است.
وی اضافه کرد: «این مطالعه نشان میدهد که چگونه علم مدرن میتواند به پر کردن برخی از خلأهای تاریخی کمک کند».
خوبان همیشه ته چاه هستند