پشت پرده اختلاف در تیم مذاکره کننده آمریکا

وال استریت ژورنال گزارش دادهاست که نیفیو پس از اختلاف نظر با رابرت مالی، رهبر تیم مذاکره کننده ایالات متحده در وین، سمت خود را ترک کرده است.

این روزنامه گفته است که او از موضع سخت‌تر در مذاکرات کنونی حمایت کرده است.

کناره‌گیری رویکردهای سخت‌گیرانه از تیم راب مالی

لارنس نورمن،خبرنگار این روزنامه در گزارشی با عنوان «اختلافات تیم ایالات متحده را در حال مذاکره با ایران در مورد توافق هسته‌ای متلاشی کرد» نوشت: برخی از اعضای تیم ایالات متحده پس از اصرار به رویکرد سخت‌گیرانه‌تر در مذاکرات درباره برنامه هسته‌ای ایران، این تیم را ترک کرده یا از مذاکره عقب‌نشینی کرده‌اند.

به گفته افراد آشنا با مذاکرات، با رسیدن مذاکرات به مرحله حساس، اختلاف‌هایی در تیم مذاکره‌کننده آمریکا بر سر سخت‌گیری با تهران و زمان کناره‌گیری از مذاکرات ظاهر شده است.

مقامات ایالات متحده در آخر هفته تایید کردند که ریچارد نفیو، معاون فرستاده ویژه در امور ایران، تیم را ترک کرده است. آقای نفیو، معمار تحریم‌های اقتصادی قبلی علیه ایران، از موضع سخت‌تر در مذاکرات فعلی حمایت کرده بود و از اوایل دسامبر در مذاکرات وین شرکت نکرده است.

افراد آشنا گفتند که دو تن دیگر از اعضای تیم که توسط رابرت مالی، کهنه کار وزارت امور خارجه رهبری می شود، از مذاکرات عقب نشینی کردند، زیرا آنها همچنین خواستار موضع سخت تری در مذاکره بودند.

افراد آشنا به مذاکرات گفتند، از جمله موضوعاتی که تیم را از هم جدا کرده است، این است که چگونه تحریم‌های موجود را بطور مستحکم اجرا کنند و آیا مذاکرات را در حالی که به ادعای آن‌ها ایران آنها را با تأخیر مواجه کرده و در عین حال برنامه هسته‌ای‌اش پیشرفت می‌کند، قطع کنند یا خیر.

این اختلاف‌ها در زمان حساسی اتفاق می‌افتد و مقامات آمریکایی و اروپایی هشدار می‌دهند که تنها چند هفته برای نجات توافق 2015 زمان باقی مانده است تا اینکه ایران دانش و توانایی عبور از آستانه هسته‌ای را به دست آورد. 

ایران از حضور مستقیم با آمریکا در مذاکرات خودداری کرده است، هرچند وزیر امور خارجه ایران روز دوشنبه گفت که در صورت پیشرفت مذاکرات، تهران این کار را بررسی خواهد کرد.

در حالی که ضرب الاجلی برای پایان دادن به مذاکرات تعیین نشده است، برخی از دیپلمات های غربی تردید دارند که آیا دولت بایدن آماده کنار کشیدن از این مذاکرات است یا خیر. انجام این کار می‌تواند باعث ایجاد یک بحران شود و ایران برنامه غنی‌سازی هسته‌ای خود را در زمان تشدید تنش‌ها بین واشنگتن و مسکو بر سر اوکراین تسریع کند. ایران همواره برنامه هسته ای اش را برای اهداف صلح آمیز دانسته است.

یک مقام ارشد وزارت امور خارجه گفت که دولت در بالاترین سطوح خود پس از بررسی دقیق دیدگاه‌های متعدد، سیاستی در قبال ایران اتخاذ کرده است و بازگشت به توافق 2015 فرصتی برای محدود کردن انگیزه‌های هسته‌ای ایران است.

این مقام، خروج آقای نفیو از تیم مذاکره کننده را تایید کرد و گفت او در وزارت خارجه باقی می ماند. این مقام گفت یکی دیگر از اعضای تیم مذاکره کننده درخواست کرد از مذاکرات وین کنار گذاشته شود.

این مقام گفت، «هیچ یک از اعضای دیگر تیم به دلیل "هیچ چیز دیگری غیر از دلایل عادی پرسنلی" کنار گذاشته نشده یا از تیم جدا نشده است».

جزئیات اختلاف‌ها

افراد آشنا به مذاکرات گفتند که تنش ها در تیم ایالات متحده از تابستان بر سر طیفی از موضوعاتی که در بالاترین سطوح دولت بایدن مورد بحث و گاه تصمیم گیری شده است، افزایش یافته است.

افراد آشنا گفتند، برخی از اعضای این تیم پس از بازگشت تیم مذاکره‌کننده جدید ایرانی به وین و لغو اکثر امتیازاتی که دولت قبلی در بهار 2021 داده بود، در اوایل دسامبر خواستار ترک مذاکرات شدند.

این افراد گفتند که از دیگر نکات تنش‌آمیز این است که آیا باید آژانس اتمی سازمان ملل را وادار کرد تا تهران را در سال گذشته به دلیل ممانعت از نظارت بازرسان از نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای و امتناع این کشور از همکاری با تحقیقات جداگانه در مورد مواد هسته‌ای [ادعایی] کشف‌شده با منشاء انسانی در ایران، طی یک قطعنامه محکوم کند.

همچنین اختلافات در مورد چگونگی اجرای سخت‌گیرانه تحریم ها علیه ایران، به ویژه با چین بر سر واردات نفت ایران، شعله ور شد.

منابع گفتند همچنین بحث این است که در چه مقطعی احیای هدف اصلی آمریکا از توافق 2015 غیرممکن می شود (حفظ زمان گریز هسته‌ای ایران در حدود 12 ماه).

مقامات آمریکایی و اروپایی علیرغم تشدید موضع ایران در مذاکرات، تصمیم گرفتند در ماه دسامبر به مذاکرات ادامه دهند. آنها همچنین از اقدام در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای محکوم کردن ایران عقب‌نشینی کرده‌اند، اقدامی که تهران گفته است می‌تواند مذاکرات را به‌هم بزند.

خداحافظی با معمار تحریم‌های هوشمند

بر اساس این گزارش، آقای نفیو نقش کلیدی در طراحی شبکه تحریم های اعمال شده علیه ایران از سال 2006 تا 2013 داشت و یکی از اعضای ارشد تیم مذاکره کننده توافق هسته ای 2015 بود. در حالی که او قویاً از این توافق حمایت می کند، نوشته است که استفاده از تحریم های گسترده برای متقاعد کردن ایران برای مذاکره جدی بسیار مهم است.

دولت بایدن احیای توافق هسته‌ای را به عنوان یک هدف سیاست خارجی تعیین کرد، اگرچه تقریباً تمام تحریم‌های ترامپ را حفظ کرده است. جمهوری‌خواهان و دموکرات‌های کنگره از دولت انتقاد کرده‌اند که به ایران اجازه می‌دهد کار هسته‌ای خود را حتی در زمانی که مذاکرات طولانی شده است، تقویت کند.

انتصاب نفیو به عنوان معاون رابرت مالی، نماینده آمریکا در امور ایران در ماه مارس انتقادهایی را در ایران برانگیخت. یک روزنامه محافظه کار ایرانی، وطن امروز، پوستری از فیلم ترسناک «وکیل مدافع شیطان» محصول 1997 را فتوشاپ کرد که در آن یک وکیل جاه‌طلب وکالت شیطان را عهده‌دار می شودو در این روزنامه آقای بایدن در نقش شیطان و پشت سر آقای نفیو به عنوان وکیل قرار گرفته است.

اختلاف نظر منطقی

رویترز نیز به نقل از یک مقام وزارت خارجه گفت که خروج دولت ترامپ از برجام، دولت بایدن را با بحران مواجه کرده است. یافتن راهی برای پیشرفت می تواند منجر به اختلاف نظر شود.

این مقام به رویترز گفت:‌«تلاش برای برون رفت از این بحران، نیازمند تصمیمات دشوار و بسیار متوازن است، که ممکن است در مورد آنها اختلاف نظر منطقی وجود داشته باشد... بالاترین سطوح دولت ما به دقت به این انتخاب ها توجه کرده اند، دیدگاه های متعددی را مورد سنجش قرار داده اند».

همچنین پس از اینکه وزیر امور خارجه ایران گفت در صورت پیشرفت مذاکرات، تهران موضوع مذاکره مستقیم با آمریکا را در نظر خواهد داشت، وزارت امور خارجه آمریکا نیز تکرار کرد که آماده دیدار مستقیم با مقامات ایرانی برای گفتگو درباره توافق هسته ای و سایر موضوعات است.

ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه به خبرنگاران گفت: «ما آماده دیدار مستقیم هستیم. ما به طور مداوم این موضع را اتخاذ کرده ایم که تعامل مستقیم با ایران هم در مورد مذاکرات برجام و هم در مورد سایر موضوعات بسیار مفیدتر است».