رضاشاه چگونه از دنیا رفت؟

مجله علمی «British Journal of Middle Eastern Studies» در مقاله ای به قلم شائول بخاش استاد دانشگاه، به روزهای آخر زندگی رضاشاه در ژوهانسبورگ پرداخته است.

رضاشاه چگونه از دنیا رفت؟

در بخشی از مقاله درمورد نحوه مرگ رضا شاه آمده است: در ژوئن سال 1944 وضعیت جسمی رضاشاه به وضوح رو به زوال بود و بسیار ضعیف شده بود. او از اینکه که احساس ناخوشی می کرد، شکایت داشت اما طبق معمول از مصرف دارو خودداری کرد و اصرار داشت که چیزی جز سوء هاضمه ندارد.

یک روز صبح که رضاشاه در حال قدم زدن روزانه در اتاق خواب خودش بود، ایزدی، منشی خصوصی او، متوجه شد که او به سختی می تواند حتی این پیاده روی کوتاه را مدیریت کند. در واقع، حمله قلبی قبل از طلوع صبح 25 ژوئن زمانی که رضاشاه در حال رفتن به دستشویی بود رخ داد. او که به زمین افتاده بود و دست و صورتش زخم شده بود موفق شد به تخت خود برگردد.

دکتر تاکینگ و دکتر بروسی در ساعت 5:30 صبح به بالین او حاضر شدند و متوجه شدند که رضا شاه "به شدت زمین خورده" و ضربان قلبش به سختی قابل شنیدن است و مشکلات تنفسی شدیدی دارد. پوست او رنگی مایل به آبی پیدا کرده بود که نشانه سیانوز(یَرَقان اَزرَق) عمیق بود. تاکینگ و بروسی تصور می کردند که بهبودی پس از چنین حمله شدیدی غیرممکن است، اما رضاشاه پس از تزریق کورامین(نیکتامید) و تجویز اکسیژن حالش بهتر شد. یک هفته بعد، او دوباره دچار ناراحتی شدید تنفسی شد و پزشکان و یک متخصص قلب به بالینش فراخوانده شدند.

دکتر تاکینگ پیش بینی کرد بهبودی حداقل کوتاه مدتی حاصل شود و از نظر ایزدی نیز حال رضا شاه بهتر به نظر می رسید. او می توانست از رختخواب بلند شود و در اتاقش قدم بزند. او حتی وارد باغچه شد و حضور دخترش شمس، روحیه او را بهبود بخشید.

عصر روز 25 ژوئیه، در حالی که شمس نیز آنجا بود، رضاشاه مشغول شوخی کردن و حرف زدن با دیگران نیز شد، اما بعدا ثابت شد بهبودی او مختصر و کوتاه مدت بوده است. اوایل صبح روز 26 ژوئیه، ایزدی با صدای بلند مشتی که بر در اتاق خواب او زده می شد، بیدار شد. پشت در، محمود، خدمتکار شخصی رضاشاه بود. محمود گفت: " اعلیحضرت از خواب بیدار نمی‌شوند." ایزدی لباس پوشید و با عجله به طرف رضاشاه رفت. احساس کرد او خواب است، چهره او آرام بود و هیچ نشانه ای از مرگ در آن دیده نمی شد. ایزدی دست او را لمس کرد، هنوز گرم بود. پرسید: اعلیحضرت حالتان چطور است؟» پاسخی دریافت نکرد. رضاشاه از دنیا رفته بود و تبعید طولانی و ناخوشایند او پایان یافته بود.

منبع: انتخاب

66

شبکه‌های اجتماعی
دیدگاهتان را بنویسید

نظرات شما - 41
  • احمد
    0

    دیکتاتوری که سنگ بنای راه اهن فرودگاه دادگستری راههای دسترسی بین شهری بیمارستانهای مدرن دانشگاههای مدرن .و .... را گزارد

    نظرات شما -
    • طرفدار
      0

      شناسنامه به ملت ایران داد.

    • آریا
      2

      اگه احمد شاه هم پادشاه بود اون هم همینکارها را میکرد... زمان قبل از رضا پالان آیا عدلیه و مریضخانه و دارالشفا نداشتیم ؟!!

    • کاربر ناشناس
      1

      دیکتاتور تر از اورا داریم میبینیم

    • محمد
      0

      آقای آریا قاجار ها لیاقت خودشون رو نشون دادن قبل از اون

    • حقیقت
      0

      اخ احمد شاه مشنگ خوب اومدی بچه ای که بچه بازا خوب یاد می کنن ازش

  • اطلاع رسانی خوب نمایید
    0

    شهید شد .

    نظرات شما -
    • ناشناس
      0

      شهیییییید ؟!!!!!!!شهیده راه امریکا وانگلیس. قاه قاه قاه قاه

    • حقیقت
      0

      مشنگ اون موقع هنوز آمریکا وارد گود نشده بود

    • ناشناس ب حقیقت
      1

      مشنگ خنگ بیسواد بی ادب کم عقل کنفرانس تهران با کدوم قدرتهای دنیا تو تهران برگزار شد چرچیل مگر از امریکا نبود!!!!!!!!!!!سواد نداری فقط دهن فحاشی دارین خاکتو سرت همینطورم الکی از رضا قلدر حمایت کورکورانه میکنی. اگر نظرمو بذاره

    • یه کسی به ناشناس
      0

      اون برا زمان محمدرضا شاه بود یکم تاریخ معاصر بخون!

    • ناشناس
      1

      تاریخ معاصر میشه 1300تا1400 کنفرانس تهران کی بود؟؟؟هان تاریخیش کی بود ا؟؟؟؟؟؟؟؟؟امریکاهم قدرت دنیا بود ؟پس تو لازمه تاریخ بخونی بعد ادای فضل ودانش کنی سلطنت طلب

    • یه کسی به ناشناس
      0

      احمق کنفرانس تهران برا سال ۱۳۲۲ بود یکم تاریخ بخون مورخ!

    • یه کسی
      0

      رضاخان سال ۱۳۲۰ رفت

  • ناشناس
    0

    روحش شادویادش گرامی

  • محمد
    0

    درود و رحمت بیکران خدا بر رضا شاه کبیر باد .

  • محمود
    0

    (باسلام خدمات رضا شاه کبیر به ملت ایران دردوران کوتاه سلطنت خویش) 1.ایجاد امنیت عمومی بی سابقه در کشور با سرکوبی اشرار و کوتاه کردن دست منتفذین محلی، روسای ایلات و مالکین متجاوز و ایجاد وحدت ملی 2.ایجاد ارتش نوین برای حفظ استقلال و تمامیت کشور و تامین امنیت عمومی و ایجاد نیروی هوایی، نیروی دریایی در آب های خلیج فارس و دریاهای عمان و خزر، تاسیس دبیرستان نظام در تهران و کرمانشاه و شهرهای دیگر، تاسیس دانشکده افسری، اعزام دانشجوی نظامی به کشورهای اروپایی 3.اجرای قانون نظام وظیفه عمومی در تمام نقاط کشور (مصوب 1304). 4.تاًسیس اولین دانشگاه در ایران بنام دانشگاه تهران 5.ساخت اولین راه اهن سراسری ایران از دریای خزر تا خلیج فارس ، با بودجه داخلی بر سر مالیات های قند و شکر 6.اعزام بسیاری از دانش اموزان و دانشجویان ممتاز به خارج از کشور برای کسب دانش نوین با بودجه دولت 7.ساخت اولین کارخانه هواپیما سازی در کشور با خرید امتیازات هواپیمایی المان 8.ساخت اولین فرودگاه مهم در کشور بنام فرودگاه مهر اباد در ۱۳۱۸ 9.جاده سازی و ساخت جاده چالوس و ساخت تونل عریض کندوان و ایجاد پل های ارتباطی مثل پل ورسک 10.گسترش وسائل ارتباطی و مخابرات در کشور و تاًسیس دانشکده مخابرات در کشور 11.ایجاد امنیت در شهرها و جاده ها و مقابله با راهزنان و یاغییان و سرکوب انها 12.کشف حجاب همسان ساختن زنان ایرانی همچون زنان اروپایی و راه دادن زنها به عرصه های اجتماعی و ورزشی 13.واجب کردن نام خانوادگی برای هر ایرانی و صدور شناسنامه برای هویت هر فرد 14.ایجاد بساط تفریح و شادی از جمله کلوپ های رقص و امنیت حریم شخصی دیگرانو ازاد بودن در نوع پوشش 15.ایجاد اولین کاوش ها بر تخت جمشید و بیرون اوردن تاریخ ایران از دل خاک 16.اصلاح امور مالیاتی و بودجه عمومی ، وتنظیم امور مالی و بانکی و پولی کشور 17.تبدیل واحد پول کشور به ریال 18.تغییر نام کشور از پرشیا به ایران در 1935 میلادی 19.تعیین تاریخ از هجری قمری به هجری شمسی 20.وضع تقسیمات کشور به ده استان و شهرستانهای و بخش ها با اختیارات در قانون 21.ایجاد اولین بانک ایرانی بانک سپه در ۱۳۰۴ 22.بهبود وضعیت کشاورزان 23.تاسیس اداره کل آمار و ثبت احوال و اجباری کردن شناسنامه برای عموم اهالی کشور. 24.احداث و توسعه راه های ارتباطی شهرها و مناطق مختلف در سراسر کشور پهناور ایران، احداث اولین تونل جاده ای کندوان و همچنین احداث پل بزرگ ورسک. 25.اصلاح امور مالیاتی و بودجه عمومی، تنظیم امور مالی، بانکی، ارزی و پولی کشور. 26.مساله بانک: در آن زمان بانک ایرانی وجود نداشت و داد و ستد پولی به وسیله ی بعضی تجارت خانه ها از قبیل تجارت خانه «تومانیاس» انجام می شد. همچنین چند بانک خارجی وجود داشت از قبیل بانک شاهی انگلیس، بانک استقراضی روس، بانک عثمانی. 27.در سال 1304 بانک سپه برای تنظیم امور مالی ارتش به وجود آمد. بعد از آن بانک ملی ایران بود که در سال 1307 افتتاح شد و نخستین سری اسکناس های ایران در سال 1311 به وسیله بانک ملی انتشار یافت. سپس بانک کشاورزی در سال 1311 و بانک رهنی در سال 1317 تاسیس و شروع به کار کردند.. 28.توسعه فرهنگ و آموزش همگانی، تاسیس دبستان و دبیرستان به سبک جدید، تاسیس دانشگاه تهران، هنرستان صنعتی، کتابخانه ملی (1316) و غیره. 29.وضع قانون تقسیمات اداری کشور به استان و شهرستان و بخش و حدود اختیارات و وظایف آن ها. همچنین عناوین حکومتی از قبیل ایالت، ولایت، حاکم، نایب الحکومه منسوخ و عناوینی همچون استاندار، فرماندار، بخشدار، دهدار مقرر و معمول گردید. 30.اصلاح نام شهرها و مناطقی که بر اثر هجوم بیگانگان منشاء خارجی داشته یا نامناسب بوده اند با تصویب فرهنگستان. از قبیل محمّره (خرمشهر)، دزدآب (زاهدان)، قرچه داغ (ارسباران)، خیاو (مشکین نهر)، ارومیه (رضائیه)، طهران (تهران)، حضرت عبدالعظیم (شهر ری) و بسیاری از شهرهای دیگر. 31.تاریخ رسمی کشور، ماه و سال هجری شمسی تعیین گردید. (1304). 32.لغو کاپیتولاسیون.کاپیتولاسیون به اتباع بیگانه به خصوص انگلستان، آمریکا و روس متجاوز این اجازه را می داد که در ایران هرگونه که مایل هستند رفتار کنند . اتباع این کشورها در ایران آزادی کامل دارند و هرگونه خلاف و جرم و جنایتی را فقط باید در کشور خود پاسخ بدهند. 33.وزن و اندازه از قبیل خروار، من، چارک، سیر، درم، ذرع، جریب و... که آنها هم در هر منطقه متفاوت و مقیاس مخصوص خود را داشته به کلی منسوخ شد و در تمام کشور وزن واندازه وپیمانه یکسان همانند کشورهای اروپایی به ترتیب اعشاری و سیستم متریک مانند متر، گرم، لیتر و سانتی گراد تبدیل گردید. 34.اصلاح دادگستری به سبک کشورهای پیشرفته با وضع قوانین حقوقی و کیفری و آیین دادرسی با رعایت موازین شرعی و حقوق کشورهای اروپایی، ضمن استفاده از فضلای حوزه علمیه، فارغ التحصیلان حقوق داخلی و خارجی و همچنین تاسیس کلاس قضایی. 35.تاسیس اداره ثبت اسناد و املاک، تاسیس دفاتر اسناد رسمی، تاسیس دفاتر ازدواج و طلاق و غیره به منظور تثبیت حقوق اشخاص و تضمین صحت معاملات. 36.اصلاح امور شهرداری ها، احداث خیابان ها و میادین، توسعه معابر قدیمی و نظارت جدی و پیگیر در امور درختکاری خیابان ها، نظافت و جمع آوری زباله های شهری، احداث ساختمان شهرداری ها و تامین بودجه ی آن ها. 37.همچنین رییس بلدیه «شهردار» و اداره بلدیه «شهرداری» نامیده شد. 38.تغییر نام رسمی کشور در مجامع بین‌المللی از «پرشیا» به «ایران» در سال ۱۹۳۵ میلادی (بیست و چهارم دى ماه ۱۳۱۳). 39.لباس و کلاه متحدالشکل به سبک اروپایی معمول شد به طوری که در اندک مدتی لباس ایرانی با لباس کشرهای همسایه متمایز گردید و لباس های گوناگون که بعضی آثار باقی مانده نفوذ کشورهای همسایه و یا تسلط قدرت های متجاوز بیگانه بوده به تدریج از میان رفت. 40.مساله حجاب و منع پوشش چادر زنان (17 دی 1314). در آن زمان علاوه بر چادر، چاخچور، نقاب، پیچه، مقنعه و روبنده نیز مرسوم بوده است. 41.زنجیر زنی، قمه زنی، علم و شبیه خوانی های نامناسب در سوگواری ها و مکان های مقدس ممنوع شد. البته انجام فرایض و شعارهای مذهبی و آموزش مسایل شرعی در مسجدها و مجلس های وعظ آزاد بوده است. 42.اقلیت های دینی و مذهبی در انجام فرایض و شعارهای مذهبی آزاد بوده و مانند سایر شهروندان ایرانی از حقوق اجتماعی برابر برخوردار گردیدند. 43.و بسیاری از خدمات ثبت نشده در تاریخ که از این مرد یک اسطوره ملی در تمام ادوار ساخت...

  • بینام
    0

    ایران یه مرد ب خودش دید اونم رضا شاه کبیر بود روحت شاد رضا شاه

    نظرات شما -
    • احمد
      1

      ایران مردان زیادی دید ، یکی ز ایشان امیرکبیر . رضا شاه نه مرد بود و نه مردانگی کرد . در خدمت بیگانه بود و بس . ایران را چپاول کرد برای خاندان پهلوی . تو را بخدا یه کم تاریخ رو بخونید .

  • کاربر ناشناس
    0

    روحت شاد بزرگ مرد تاریخ ایران یک تار مویت به همه این مسئولین می ارزد تو زمانی که هیچ امکاناتی نبود طولانی ترین راه آهن کشور را ساختی ولی آلان با این همه درآمد امکانات مردم باید تو سطل های زباله دنبال سیر کردن شکم خودشان باشند

  • داروغه
    0

    شب جمعه ای یک خدا بیامرز میخواست

  • ناشناس
    1

    محمود چقدررررررر زود فهمید رضا شاه مرده که ایزدی رو بیدار کرد و او با لمس بدنش دید هنوز گرمه ؟؟؟؟؟مگر بامحمود توی یک تخت میخوابیدن که محمود اینقدر سریع از مرگش باخبر شد؟؟؟جل الخالق

  • مهماندوست
    0

    چرا جناب اریا داشتیم خدا کنه سادیسم از ما مردم جاهل گرفته شود خدا کنه حسادت از بین بره همانطور که کچلی و طاعون وبا توسط رضا شاه تقریبا ریشه کن شد افسوس که هروقت این مملکت خواست یه کم جون بگیره سر کله اجانب بوسیله عوامل داخلی بیسواد پیدا میشه و جلوی ان را میگیرن

  • رضا شاه
    0

    در تاریخ از رضا شاه به عنوان دیکتاتور خیر خواه نامبرده می شود . روحش شاد

  • بی نام
    0

    از اودیکتاتورتر داریم که هیچ کاری برای کشور نمیکنند وفقط دیکتاترند

  • ی ط
    1

    بقول مازندرانی ها سگ سقط شد.

    نظرات شما -
    • لیلا
      0

      لایک های منفی یعنی هرچی گفتی بر خودت

  • حسن
    0

    متاسفم که عمرم را در این دوران سیاه میگذرانم

  • بابک
    0

    خدابیامرزدت مرد ایران ساز.

    نظرات شما -
    • صادق
      0

      خدا تو را و اون را لعنت کند

  • کاربر ناشناس
    0

    این ملت لایق دیکتاتوری بدون تبعیض هستند چون قانون مدار نیستیم وبه قانون احترام نمیگذاریم پس لازمه عمل به قانون دیکتاتوری با مدیریت است

  • گرگ شب
    0

    بهتره بگید رضا زورگوی خاعن به ایران وایرانی

  • محمود
    0

    ما که رضاشاه کبیر رو ندیدیم ولی الان در جهنم بسر میبریم

  • قلندر خیلی واقعی
    0

    خاتمی هرچه بگویند همان است

    نظرات شما -
    • ایرانی
      0

      خاتمی میگوید قلندر زپرتی برو بمیر

  • رودکی
    0

    روحش شاد کارهایی ارزنده واسه ایران زمین و ملت کرد که در هر شهر و دیاری نشانی به یادگار گذاشت مردی مقتدر و کار آمد که در تمام پروژهای کاری خودش همیشه حضور داشت و کسی جرات کمکاری و یا دزدی نمیکرد چون میدانستن رضا خان چون عقاب تیز پرواز بالای سرشان است یه رضا خان اگه داشتیم مملکت پاریس بزرگه میشد

    نظرات شما -
    • ناشناس
      0

      کشور یک دانه دزد داشت ب اسم رضا قلدر بعد دزدان شدن خاندان پهلویو فرح دیبا وهزار فامیلش

  • عمو یادگار
    0

    دیکتاتوری که حجاب راازسرمادران وخواهرانمان گرفت حرم امام رضاع رابه توپ بست یک تاج او آن زمان ملیونها دلارخرج شدراه آهن راآلمانیهازودتربه روسیه برسن درجنگ جهانی اول برسن ساختن کی کشته شدمردم ایران

  • رامین
    0

    روحش شاد و یادش گرامی هر زمانه و شرایط خاص اون سیاست خاص خود را میخواهد و در زمان روی کار آمدن رضاشاه هم مملکت بهم ریخته و هرکی به هرکی بود و بنابراین شرایط بهم ریخته را نمی شد از راه سخن و پند و موعظه جمع و جور کرد و نیاز به دستور و بلند کردن صدا و خشونت داشت که رضاشاه مثل یک پدر دلسوز تقریبا بی نظمی را جمع و جور و شروع به مدرن کردن ایران کرد ولی متاسفانه هم انگلیس و آمریکا و هم سنت گرایان داخلی هر کدام به جهتی با اقدامات رضاشاه در جهت ساختن ایران موافق نبودند و شرایط و منافع خود را در خطر می دیدند و چوب لای چرخ رضاشاه کردند.

  • کاربر ناشناس
    0

    اینطور که از نظرات معلومه مرد درستی بوده

  • مرتضی
    1

    ما،لر ها،میگیم،مثل سگ،سقط،شد

اخبار مرتبط سایر رسانه ها

    اخبار سایر رسانه ها