در ذهن نوجوان چه می‌گذرد؟

آگاهی داشتن نسبت به این موضوع که در ذهن نوجوان ما چه می گذرد، در مورد بسیاری از مشکلات به شما کمک می‌کند. بسیاری از چالشهای میان والدین و نوجوان، ناشی از آگاهی کم و اطلاعات محدود است.

از جمله سرفصلهای مهم سواد زندگی، همین اطلاعات مهم است. همین است که بدانیم در ذهن نوجوان چه می‌گذرد. بعید نیست که بگوئیم. برای داشتن روزگاری بهتر، شادتر و کم استرس‌تر، توسعه‌ی سواد زندگی از نان شب هم واجبتر است.

دوباره به موضوع فرندانمان برگردیم. فرزندان ما در هر دوره‌ای حالات روحی و جسمی خود را دارند. تا بیاییم با خردسالی او کنار بیاییم وارد دوران کودکی شده است. هنوز کاملا با شخصیت او در دوران کودکی اُخت نشده‌ایم که حالا او را در قالب یک نوجوان می‌بینیم. واقعا چقدر سخت است؛ نه؟ دوره‌های قبل، او در سیطره‌ی ما بود اما حالا قضیه فرق می‌کند. داستان به شکل دیکری درآمده. با نوجوانی مواجهیم که در ذهن او غوغاست. یعنی تلقی ما این است که در ذهن نوجوان طوفانهایی شکل گرفته.

اما اینها طوفان نیستند. تحولاتی طبیعی هستند که اول از همه باید آنها را شناسایی کنیم. خوب بشناسیم و خوب بتوانیم تحلیل کنیم. قدرت تحلیل خود را باید بالا ییریم. اگر لازم شد مشورت کنیم و راهنمایی‌های مشاوران خبره و دلسوز را به کار بگیریم. باید بدنیم فکر و ذهن نوجوان در کجا سیر می‌کند تا باو بیشتر دوست بشویم.

بیشتر بخوانید: نحوه رفتار با نوجوان لجباز

همچنین بخوانید: دختر نوجوان و ۱۰ نکته مهم

اصولا مشورت در هر زمینه‌ای، لازم و ضروی است مخصوصا مسائل خانواده و مخصوصا تربیت فرزندان. دراین بین ما با فرزند نوجوانی طرف هستیم که لازم است مدام اطلاعات، سواد و آگاهی خود را بالا ببریم و از مشاوره استفاده کنیم.

آنچه باید پیرامون ذهن نوجوان بدانیم

در این مقاله، به برخی امور شایع می‌پردازیم. چیزهایی که ممکن است در ذهن هر نوجوانی بگذرد. البته این موارد در میان همه نوجوانان الزاما شیوع ندارد. یعنی حتما هر نوجوانی واجد تک‌تک این موارد نیست.

بلکه ممکن است ذهن هر نوجوان یک یا چند مورد این موارد را در خود داشته باشد.

قدرت انتزاعی و تحولات شناختی

ذهن نوجوان، آکنده از تحولات شناختی است. او محیط را بهتر می‌بیند و قضایا را بیشتر از گذشته تحلیل می‌کند. بنابراین به این راحتی زیر بار حرفهای شما نمی‌رود. مراقب باشیم این رفتار را به عنوان لجبازی تلقی نکنیم.

تلقی اشتباه، رابطه ما با او را خراب می‌کند؛ چالشهای زیادی ایجاد می‌کند و کار را برای ما سخت می‌کند. پس وقتی حرف از ذهن نوجوان می‌زنیم باید این مهم را در نظر داشته باشیم. او به استدلال نیاز دارد. تصمیمات شما را به چالش می‌کشد و تا قانع نشود، ممکن است با شما همراهی نکند. البته همانطور که گفته شد این موارد در همه نوجوانان الزاما عمومیت ندارد. اگر محیط خانواده شما آکنده از محبت باشد، چنین مشکلاتی ممکن است کمتر رخ بدهد.

به قدرت انتزاعی ذهن نوجوان برگردیم. دغدغه نوجوان ما این است که برای فرآیندها دلیل منطقی و درست پیدا کند؛ توجیه کند و توجیه بشود. او دنبال سرکشی و فرار از واقعیت نیست. بلکه اتفاقا به دنبال حقیقت می‌گردد. پس تا الان اتفاق بدی نیفتاده. او دارد شما را به استدلال دعوت می‌کند. او می‌خواهد منطق فرآیندهای و روابط و اتفاقات را بداند.

خود و همسالان را عقل کل می‌داند

این مهم شاید در دختران بیشتر باشد. او خودش و همسالانش را عقل کل می‌داند. وقتی از خودتان می‌پرسید در ذهن دختر نوجوان چه می‌گذرد همین را به خود بگوئید. آنها یکدیگر را بیشتر درک می‌کنند ادبیات مشترک دارند. گاهی به دلیل عدم رضایت از رفتار والدین به یکدیگر پناه می‌آورند. از این رو تلاش میکنند مثل هم باشند. رفتارهای مشترک داشته باشند و گو اینکه یک گروه و دسته‌ی خاص با تفکرات همسو هستند.

گاهی اوقات چنین چیزی خانواده‌ها را نگران می‌کند. البته نگرانی آنها به‌جاست چون چیزی که ناشی از افکار و ذهن نوجوان است، می‌تواند مقدمه‌ی برخی آسیبها باشد. اما این نگرانی اگر با اطلاعت ناقص همراه باشد، چیز خوبی نیست. همین که شما موضوع را شناسایی کنید و در موردش آگاهی داشته باشید، می‌توانید آسیبهای احتمالی را کنترل کنید.

تنهایی را دوست دارد

علاقه به تنهایی، خلوت در یک اتاق وهندزفری در گوش. این یکی از چیزیهایی است که در نوجوانان دیده میشود. ذهن نوجوان آنها را به این سمت می‌کشاند که این تنهایی را مدام تکرار کند. پدران و مادران وقتی این حالات را مخصوصا در شکل افراطی می‌بینند از خود می‌پرسند در ذهن نوجوان چه می‌گذرد؟ اما والدین آگاه چنین چیزی را پیش بینی می‌کنند و برای چاره جویی، تدبیری می‌اندیشند. این خلوت گزیتی در دختران نوجوان ممکن است بیشتر دیده شود. دختران به دلیل حالات خاص و تفکرات و نیازهای روحی، رفتارهایی متفادت با پسران دارند.

تفکر فلسفی

ازجمله اموری که فکر نوجوان را با خود درگیر می‌کند سوالات فلسفی است. «چیستی‌ها و کیستی‌ها» چیزهایی هستند که بخشی از ذهن او را درگیر کرده‌اند. او به دنبال باز تعریف خودش و جهان پیرامون است. میخواهد با توجه به مدلهای ذهنی و تفکری خودش، این تعاربف را ارائه کند.

البته الزاما این را بروز نمی‌دهد اما پس لرزه‌های این تفکر و هویت‌یابی، ممکن است در بیرون دیده شود. از این رو هرگونه رفتار یا سوال یا حرفهای عجیب و غریب را محترم بشمارید. بدانید که فلسفه‌ای درون او جوشیده که باید کم‌کم خودش را پیدا کند.

فکر می‌کنند زیر ذره بین دیگران هستند

و اما یکی دیگر از امور شایع در میان نوجوانان، چه پسر و چه دختر. خیلی از نوجوانان فکر می‌کنند دیگران آنها را زیر ذره‌بین برده‌اند. در این خیال هستند که مدام و همیشه در حال رصد شدن هستند. نوجوان فکر می‌کند در هر لحظه مورد بررسی دوست و آشنا و غریبه است.

گاهی نوجوان از خودش می‎پرسد: الان قد من در نظر فلان شخص چقدر است؟ در مورد چهره من چه فکری می‌کند؟ اگر اینطور در ماشین بنشینم، سوار بشوم، یا این حرف را بزنم حتما در مورد من قضاوت بهتری خواهد داشت. البته این جمله بندی‌ها با همین دقت ممکن است در ضمیر خودآگاه نوجوان شکل نگیرد. بلکه این ناخودآگاه است که چنین تراکنشهای ذهنی در خودش ایجاد کرده است.

چیزی شبیه به اعتماد به نفس کاذب هم ممکن است در این ذره بین دیده شود. گاهی نوجوان ما فکر می‌کند، دیگران دارند او را تحسین می‌کنند. از این رو رفتارهای خود را تنظیم می‌کند و کنشهای خاصی را نشان می‌دهد. جالب است بدانیم چه بسا این کنشها، همان واکنش‌ها را در دیگران برانگیخته کند. یعنی در پی رفتارهای خاص نوجوان، آنها شروع به توجه خاص به آنها کنند و گاهی تحسین و تشوویق را به زبان بیاورند. اما می‌توان گفت در بسیاری اوقات، شروع این رفتار، از خود نوجوان است.

توهم آسیب‌ناپذیری

یکی دیگر از اموری که در نوجوانان دیده می‌شود توهم آسیب ناپذیری است. نوجوانان فکر می‌کنند بسیاری از آسیب‌هایی که متوجه دیگران است، آنها را تهدید نخواهد کرد. از این رو ریسک زیادی در آنها دیده می‌شود. آن‌ها معمولا کارهایی می‌کنند که ممکن است خطرناک باشد.

ذهن نوجوان، جایی که حاشیه امنیت کاذب ایجاد کرده است، او را به سمت چنین کارهایی می‌کشاند: بالا رفتن از بلندی‌های نامتعارف، سوار شدن در ماشین غریبه‌ها (مخصوصا در میان دختران) اعتماد به افراد، همسایه‌ها و غریبه‌ها و …

جمع بندی:

اگر فرزند شما در حال ورود به نوجوانی است باید کم‌کم سواد و آگاهی خود را نسبت به او بالا ببرید. پیش از هرچیز باید بدانید در ذهن او چه می‌گذرد. وقتی چنین چیزی را درک کردید بیشتر به او نزدیک خواهید شد و بیشتر او را درک خواهید کرد.

منبع: مجله موفقیت

46