بحث عادی سازی روابط عربی با دمشق، سورپرایز بلینکن در نشست رم

به نوشته روزنامه الشرق الاوسط، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا فردا ریاست نشست ائتلاف ضد داعش در شهر رم، پایتخت ایتالیا را بر عهده خواهد داشت.

در این نشست تلاش‌های انجام شده برای مقابله با تروریسم در راس آن گروه داعش و ممانعت از گسترش این گروه تروریستی در قاره آفریقا بررسی خواهند شد.

همچنین قرار است در نشست فردا راهکارهای پشتیبانی از اقدامات ائتلاف ضد داعش برای نابودی این گروه تروریستی، افزایش فشارها بر داعشی‌های باقی مانده در عراق و سوریه و نیز مقابله با شبکه‌های وابسته به آنها در دیگر مناطق از جمله قاره آفریقا بررسی شوند.

این در حالی است که آمریکا به صورت غافلگیرکننده‌ای بر لیست مدعوین کنفرانس وزارتی ویژه سوریه که قرار است فردا در رم برگزار شود، افزوده و با هدف طرح مساله عادی‌سازی کشورهای عربی با دمشق در نشست بلینکن و ۱۵ تن از همتایانش در گروه بزرگ هفت، گروه کوچک، ترکیه، قطر و اتحادیه اروپا و نیز تحت فشار گذاشتن روسیه جهت موافقت با تصمیم سازمان ملل برای انتقال کمک‌های بشردوستانه به سوریه از طریق مرزها، اتحادیه عرب را در آن گنجاند.

نشست فردا در واقع اولین نشست وزارتی به ریاست بلینکن درباره سوریه از زمان به قدرت رسیدن جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا است که در حاشیه کنفرانس ویژه ائتلاف ضد داعش در رم برگزار خواهد شد، قرار بود در این کنفرانس پیش از تصویب پیش‌نویس یک بیانیه جمعی کوتاه درباره مساله کمک‌های بشردوستانه و تمدید سازوکار انتقال آنها از طریق مرزها، گی‌یر پدرسن، فرستاده ویژه سازمان ملل به سوریه یک سخنرانی کوتاه و هر کدام از وزرا نیز سخنرانی‌های دو دقیقه‌ای داشته باشند.

این مطلب در پیش‌نویس بیانیه مشخص است زیرا در آن تصریح شده کشورهای شرکت‌کننده بر اهمیت بالای تضمین کمک‌های حیاتی و مورد نیاز کرونا برای تمامی شهروندان سوری نیازمند از تمامی راه‌های ممکن از جمله تامین و توسعه سازوکار سازمان ملل از طریق مرزها که جایگزین مناسبی برای آن وجود ندارد، تاکید دارند.

همچنین قرار بود وزرا بر اهمیت استمرار حمایت‌ها از پناهجویان سوری و کشورهای میزبان تا فراهم شدن شرایط برای بازگشت داوطلبانه مردم سوریه به خانه‌هایشان در امنیت و احترام تاکید کرده و ضمن استقبال از گزارش پدرسن، بر حمایت جدی‌شان از تلاش‌های سازمان ملل جهت اجرای تمامی ابعاد قطعنامه شماره ۲۲۵۴ شورای امنیت شامل حمایت مستمر از آتش‌بس فوری در سطح کشور سوریه و پایبندی به استمرار تلاش‌های جدی برای رسیدن به راه‌حلی سیاسی جهت توقف درگیری مستمر در سوریه همراه با تضمین امنیت مردم این کشور تاکید کنند.

اما کشورهای شرکت‌کننده دو روز قبل، از دعوت ایرلند و اتحادیه عرب به این نشست مطلع شدند، ایرلند در کنار نروژ به این دلیل دعوت شد که هر دو کشور مسؤول پرونده مسایل انسانی در نیویورک هستند اما علت دعوت از اتحادیه عرب این است که آمریکا قصد دارد بر اساس پیشنهادهای کشورهای عربی و نیز فشارهای روسیه از طریق سرگئی لاوروف، وزیر خارجه آن در سفر اخیرش به کشورهای عربی و دیدارهایش با برخی وزرا، مساله تمایل برخی کشورهای عربی به عادی‌سازی با دمشق و بازگرداندن آن به اتحادیه عرب را مطرح کند.

طبق اطلاعاتی که الشرق الاوسط دارد، واشنگتن (و البته پاریس) که تاکنون ساکت بوده و سپس به اظهارنظرهایی کوتاه از طریق کانال‌های دیپلماتیک بسنده کردند، به برخی کشورهای عربی و اروپایی ابلاغ کردند که عادی‌سازی عربی باید رایگان بوده و تا مشخص شدن موضعگیری روسیه در رای‌گیری برای قطعنامه شورای امنیت در مورد تمدید کمک‌رسانی‌ها از طریق مرزها منتظر ماند.

پیشتر نشانه‌هایی از سوی واشنگتن برای تشویق مسکو به دادن رای مثبت به این قطعنامه مشاهده شد که از جمله آنها تصویب نشدن تحریم‌های جدید بر اساس قانون سزار در شش ماهه نخست دولت بایدن، در نظر گرفتن استثناهایی برای تجهیزات پزشکی در تحریم‌ها و موافقت با ارسال کمک‌ها از طریق خطوط درگیری میان مناطق نفوذ در سوریه بودند.

اما واشنگتن تا این لحظه از موضعگیری مسکو که اعلام کرده تصمیم‌گیری در بالاترین سطوح یعنی ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری این کشور انجام خواهد شد، اطلاعی نداشته و نشانه‌ها حاکی از رای مخالف مسکو تمدید این قطعنامه است، علاوه بر این لاوروف در پیامی به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل کشورهای غربی را به اخاذی متهم کرده بود.

او در بخش دیگری از اظهاراتش دستیابی به یک قرارداد همه جانبه را خواستار شد که ۱) شامل قانون سزار آمریکا ضامن تحمیل تحریم‌هایی سخت به دمشق بوده، ۲) از بازسازی‌ زیرساخت‌ها در سوریه حمایت کرده، ۳) حامی حضور آمریکا در شرق فرات بوده، ۴) حمایت از زیرساخت‌ها برای بازگشت پناهجویان و کمک‌رسانی از طریق دولت دمشق تامین کرده و ۵) کمک‌ها از طریق خطوط انتقال داده شوند ، همچنین مسکو در مقابل اقدام بلینکن در گردآوری هم‌پیمانان خود در ۱۵ کشور و سازمان در رم، از گروه آستانه (روسیه، ایران و ترکیه) در هفتم ماه آتی و در شرف اتمام تاریخ قطعنامه کمک‌رسانی‌ها دعوت کرد.

در مورد طرح مساله عادی‌سازی عربی در نشست فردا، به پدرسن توصیه شد پیشنهادش در رابطه با رویکرد "گام به گام" را به بعد از آزمون روسیه توسط آمریکا موکول کند چرا که تیم بایدن هنوز معتقد است تصمیم مسکو در مورد سازوکار کمک‌رسانی‌ها رویکرد روابط آتی دو کشور را تعیین خواهد کرد به این شکل که موافقت مسکو با تمدید این سازوکار راه را برای ازسرگیری گفت وگوی سیاسی میان دو کشور درباره پرونده ویژه سوریه از جمله رویکرد گام به گام و بررسی تمامی عوامل خواهد گشود.

منبع: ایسنا

66