دریای خزر بزرگترین پهنه آبی محصور در خشکی جهان است، با این حال به دلیل ویژگیهای خاص آن توافقی در مورد اینکه آن واقعاً یک دریا است یا یک دریاچه بزرگ وجود ندارد.
در سالهای نه چندان دور دریاچه آرال چهارمین دریاچه بزرگ دنیا بود، اما شوروی سابق با تصور حمایت از کشاورزان، آب رودخانههای در حال سرازیر شدن به آرال را منحرف و جهت مصارف کشاورزی استفاده کرد دریاچهای که چهارمین دریاچه بزرگ جهان بود و میلیونها سال عمر داشت طی چند سال با ندانم کاری سران شوروی خشک شد، اکنون روسیه وارث شوروی دقیقا در حال تکرار و رغم زدن همین اتفاق شوم برای دریای خزر است.
هرچند خشکشدن دریای خزر را نباید با اصطلاحات آخرالزمانی تعریف کرد اما این پدیده میتواند عواقب جدی اقتصادی، جمعیتی، ژئوپولیتیکی و امنیتی برای سرتاسر منطقه داشته باشد.
پدر علم کویر شناسی ایران گفت: قسمت عمیق دریای خزر به ما تعلق دارد که اکنون تبدیل به جلگه شده است و در آینده احتمال خشک شدن آن وجود دارد.
طبق تحقیق جدیدی که در دانشکده علوم زمینی دانشگاه تگزاس انجام شده، سطح دریای خزر، بزرگترین دریاچه روی زمین در ۲۰ سال گذشته به دلیل افزایش دما به شدت کاهش یافته است. طبق تحقیقات سطح آب دریای خزر در شمال ایران، از ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۵ میلادی سالانه ۷ سانتی متر کاهش یافته است. به عبارت دیگر طی این سال ها در کل ۱.۵ متر از سطح آب دریای خزر کم شده است.