ماتریالیسم تاریخی ( Historical Materialism ) در واقع نظریۀ اساسی مارکس دربارۀ روند تحول تاریخ است. مطابق این نظریه، شیوۀ تولید در زندگی مادی در هر دورۀ تاریخی، زیربنای ویژگیهای سیاسی، حقوقی، اجتماعی و فرهنگیِ زندگی انسانها است.