جنگ چند ساله شپش‌ها در مدارس اردبیل و واکنش جالب آموزش و پرورش
شیوع شپش در بین دانش‌آموزان کارکرد نهادهای بهداشتی و آموزشی را با علامت سوال مواجه کرده و این بار آموزش و پرورشی‌ها معتقدند این معضل فصلی است.
در ماه‌های اخیر سر و صدای والدین از شیوع شپش در مدارس بلند شده و متاسفانه با وجود تاکید چندین ساله رسانه‌ها این معضل بهداشتی مدارس را ترک نمی‌‌کند.
هرچند بهداشت و مدرسه معتقد است با نصب اطلاعات بهداشتی لازم و توزیع بروشور و راهنمایی دانش آموز نقش خود را ایفا کرده اما متاسفانه به مانند بسیاری از استان‌ها، در مدارس اردبیل نیز سالانه شیوع شپش به دردسر جدی دانش آموزان تبدیل می شود.
دانش‌آموزان، قربانی فرد مبتلا
شپش رسته‌ای از حشرات و انگل خارجی، دائمی و اجباری است، اجباری به این معنا است که به غیر از بدن پستانداران و پرندگان در جاهای دیگر نمی‌تواند زندگی کند، شپش‌ها در راسته شپش بی بالان دارای بیش از سه هزار گونه است که انگل خارجی پستانداران و پرندگانند و در بین راسته شپش بی بالان «پدیکولوس کپیتیس» به عنوان شپش سر شناخته می‌شود.
این جاندار کوچک که از خون پوست سر تغذیه می‌کند در گذشته به دلیل کمبود امکانات و ضعف بهداشت شیوع بسیاری داشته و متاسفانه شپش روی سر یکی از معضلات دائمی افراد به حساب می‌آمده است.
با این وجود در وضعیت فعلی که رعایت بهداشت فردی، استحمام مستمر و استفاده از مواد شوینده بهداشتی امری متداول است، دانش آموزان به دلیل تماس جسمی در هنگام بازی و درس خواندن گرفتار این انگل از فرد مبتلا می‌شوند و به نظر می‌رسد بهداشت محیط مدرسه نیز بازدارنده نیست.
یکی از والدین در این خصوص تصریح کرد: متاسفانه مدارس مدعی‌اند که این بیماری تحت کنترل است اما برخی دانش آموزان مبتلا موجب می‌شوند گروهی که بهداشت را رعایت می‌کنند نیز گرفتار انگل شوند.
رسولی تاکید کرد: با وجود اینکه دخترم نظافت و بهداشت را رعایت می‌کند اما به تازگی به انگل مبتلا شده بود و با استحمام مکرر و استفاده از سرکه توانستیم از شر آن خلاص شویم.
تنظیم بروشور به مدت چندین سال پیاپی
به اعتقاد کارشناسان بهداشت شپش قابل سرایت با تماس است و نظافت فردی می‌تواند در دریافت این انگل از فرد مبتلای دیگر موثر باشد؛ در واقع شپش بیماری مرتبط با میزان سلامت بهداشتی افراد است و به نوعی ضعف بهداشتی فرد و محیط را اثبات می‌کند.
با وجود اینکه به اعتقاد معاون تربیت بدنی و سلامت اداره کل آموزش و پرورش استان اردبیل در تعدادی از مدارس مربیان بهداشت مستقر هستند، خبرنگار تسنیم موفق به دریافت نظرات علوم پزشکی استان در خصوص اقدامات مقابله با آلودگی شپش در مدارس با وجود تماس مکرر نشد.
به گفته منصور صاحب در مدارسی که مربیان بهداشت حضور دارند سالانه سه مرتبه اقدامات آموزشی و بهداشتی لازم انجام می‌شود و در سایر مدارس نیز تیم‌های سیار متشکل از کارشناسان نسبت به آموزش و اطلاع رسانی دانش آموزان و بررسی سلامت آن ها اقدام می‌کنند.
هرچند آموزش و پرورش نیز در جنگ بی‌امان شپش‌ها همه ساله پاسخگوی افکار عمومی شده اما عملا برنامه‌های مراقبتی کارساز نبوده و به راحتی شیوع انگل در مدارس گزارش می‌شود.
وی در پاسخ به این سوال که عمده اقدامات آموزش و پرورش برای مقابله با آلودگی شپش چیست، افزود: از جمله آموزش همکاران، آموزش دانش آموزان و والدین و تنظیم و چاپ بروشور و سی دی انجام شده است.
وی تاکید کرد: در بحث درمان نیز تشخیص و درمان با هماهنگی خانه‌های بهداشت و علوم پزشکی عملیاتی می‌شود.
ابتلای فصلی یا ضعف مشارکت‌ها
یکی از دلایل عدم شفاف‌سازی آمارها و جلب همکاری و مشارکت والدین در مواجه با شیوع این بیماری است.
به گفته معاون تربیت بدنی و سلامت اداره کل آموزش و پرورش استان آمار ابتلا در پاییز سال گذشته از 36 هزار و 600 دانش آموز دختر شامل دو هزار و 466 نفر و از حدود 30 هزار دانش آموز پسر حدود هزار و 581 نفر گزارش شده است.
صاحب با اعلام بی اطلاعی از آمار ابتلا در پاییز امسال، شیوع شپش را پدیده‌ای فصلی و مرتبط با استفاده از البسه گرم دانست.
وی با بیان اینکه تماس‌های فیزیکی، نوع پوشش و عدم رعایت بهداشت فردی در میزان ابتلا موثر است، اظهار کرد: در مدارس روستایی میزان ابتلا بیشتر از مدارس شهری است و در بین دختران نیز میزان ابتلا بیش از پسران است.
آمارهای ارائه شده که بیشتر معطوف به مقطع ابتدایی است نشان می‌دهد دانش آموزان دختر روستایی در مقاطع ابتدایی باید در گروه اول برنامه‌های آموزشی و درمانی قرار گیرند.
اما در مقابل به جای اعلام ابتلا به شپش در مدارس و جلب همکاری والدین و ترخیص دانش آموزان مبتلا، اینبار خود والدین اقدام به درمان و اخذ غیبت برای فرزندان خود هستند.
از سویی معاون تربیت بدنی و سلامت اداره کل آموزش و پرورش استان معتقد است با توجه به ابتلای سالانه 100 هزار نفر به شپش در ایران بر اساس آمار ارائه شده از سوی علوم پزشکی برنامه‌های مقابله با پیش بینی نسبی از آمار ابتلا پیش می‌رود.
اما سوال اینجا است که آیا ابتلای سالانه رقم قابل توجهی از دانش آموزان به انگل خونخوار نتوانسته تجربه‌های لازم مراقبت و درمان را در اختیار متولیان استان قرار دهد و آیا شایسته است که در حال حاضر شاهد ابتلای دانش آموزی به یک بیماری انگلی به دلیل ضعف بهداشتی باشیم؟
240 هزار دانش آموز در مدارس استان اردبیل تحصیل می کنند که نیازمند دریافت برنامه های به روز آموزشی و مراقبتی هستند و به نظر می رسد انگل های میکروسکوپی پشت برنامه های پرورشی و آموزشی را به زمین زده اند.
منبع: تسنیم
10
