نیویورک تایمز: سه گزینه آمریکا در مورد سوریه که می‌تواند فاجعه بیافریند

مدتی قبل برای بار چندم سلاح های شیمیایی مشکوکی در سوریه مورد استفاده قرار گرفتند. غربی ها اعتقاد دارند که این سلاح ها توسط نیروهای دولتی استفاده شده اند. پس از این بسیاری از آمریکایی ها، به ویژه در واشنگتن، با درخواست هایی از ترامپ و دولت سعی کردند که رئیس جمهور را قانع کنند که به سوریه حمله هوایی کند.

کاری به اینکه ارتش سوریه واقعا از سلاح شیمیایی استفاده کرده است یا نه نداریم چراکه این امر هنوز به طور قطع ثابت نشده است. اما هدف و طرح آمریکایی ها واقعا چیست؟ این که آمریکایی ها تاکنون فقط حملات هوایی محدودی به سوریه داشته اند نشان می‌دهد که مساله سوریه و بحرانش به همین سادگی ها هم نیست.

چیزی عجیب در مورد سیاست های خارجی آمریکا به خصوص پس از تغییر دولت اوباما و روی کار آمدن ترامپ وجود دارد. پیش از سال 2017، پیش بینی می‌شد که باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا پس از سال 2013، با به کارگیری مجدد سلاح های شیمیایی در سوریه، مسیر جنگ را تغییر داده و شاید حتی تا سرنگونی بشار اسد پیش برود اما اوباما چنین نکرد و همان سیاست گذشته خود یعنی حملات محدود را دنبال نمود.

پس از روی کار آمدن ترامپ برای بار دیگر سلاح های شیمیایی در سوریه به کار رفت اما دولت ترامپ همچنان از تهدیدات موشکی حداقلی حمایت کرد.

اما اکنون آنچه که آمریکایی ها ممکن است با آن روبرو شوند - چه بخواهند و چه نه - این واقعیت است که برخی از مشکلات را نمی توان با نوعی از راه حل های کم هزینه و کم خطر که از بعد از جنگ سرد به آنها عادت کرده اند، حل کرد. آنچه مشخص است این است که روسای جمهور آمریکا اراده کافی و لازم را برای مقابله با این مسائل ندارند.

اما آیا مقابله محدود نظامی آمریکا در مورد سوریه جواب داده است؟

یک سوال ساده در مورد کسانی که خواهان واکنش نظامی هستند وجود دارد: اینکه آیا می توانید به ما ثابت کنید که مواجهه نظامی با سوریه می‌تواند آمریکا را به اهدافش در این کشور نزدیک کند یا نه؟ این را اما اشفورد، تحلیلگر مسائل سیاسی در موسسه کاتو گفته است.

برای فهم این مساله، بهتر است واکنش های احتمالی آمریکا به سوریه را بررسی کنیم. احتمالا سه گزینه پیش روی دولت آمریکا است.

الف. جنگ محدود در سوریه

یک راه حل می‌تواند به نوعی حملات محدود هوایی باشد که سیاست اوباما هم بود و ترامپ از سال پیش آن را دنبال کرد.

این اقدام به معنای تحمیل هزینه هایی کم به اسد یا ارسال یک پیام به او است که استفاده از سلاح های شیمیایی از طرف او را غیر ‌قابل قبول می‌داند. این اقدام در عین حال، مانع بزرگی است در جلوگیری از یک جنگ بزرگ و یک کشتار عظیم و آواره شدن میلیونها انسان در سوریه یا سایر کشورها.

اما تلاشهای قبلی اینچنینی هم به دو علت شکست خورد. اولا، این اقدامات سیاستهای دولت بشار اسد را تغییر ندادند.

ثانیا، متحدان دولت اسد یعنی ایران و روسیه می توانند به سوریه کمک کنند که از این تحریم ها یا حملات فرار کنند یا از آن نجات یابند.

ب. جنگ غیر مستقیم و حمایت از شورشی ها

راه دیگر اما سیاستهایی است که اوباما در اواخر دولتش به شدت به آنها علاقه داشت. این سیاست پرهزینه کردن جنگ برای دولت اسد و حمایت تمام جانبه از گروههای شورشی مخالف او است تا از این طریق ریس جمهور سوریه به خواسته های دولت آمریکا تن دهد.

مشکل این استراتژی این است که متحدان روس و ایرانی بشاراسد قادر به پیشبرد اهداف او و تجهیز قوایش هستند. آمریکایی ها برای شورشی ها اسلحه می‌فرستند اما در مقابل متحدان خارجی یک تیپ رزهی برای دولت اسد می‌فرستند تا با آمریکا مقابله کند. آمریکایی ها برای مخالفین موشک می فرستند؛ روس ها هم در مقابل یک واحد توپخانه در مرزهای سوریه قرار می‌دهند. روسیه و ایران به سادگی می‌توانند تا بر آنچه که برنامه ریزان نظامی آن را "نردبان تشدید" می‌نامند، تسلط یابند.

بعضی تحلیلگران می‌گویند این رویکرد نه تنها ناکام مانده است، بلکه به شدت به عقب رانده شده است. نتیجه این کار یک جنگ خونین بود با رنج بیشتر برای سوریها و تغییرات کمی در محاسبات بشار اسد.

ج. حمله گسترده علیه دولت سوریه

سومین راهکار حمله جدی و مستقیم نظامی به سوریه است. حملاتی فراتر از آن چه که متحدان سوریه بتوانند با آن مقابله کنند. این حملات بدون شک به معنای مداخله کامل نظامی در سوریه و تهدید جدی این دولت است. دو خطر جدی این سیاست و خط مشی را دنبال می‌کند. اول اینکه، نابودی دولت اسد می‌تواند به افزوده شدن آشوب و هرج و مرج در داخل سوریه و ورود گروههای مختلف سیاسی و شبه نظامی به داخل قدرت سوریه منجر شود. دومین خطر هم رویارویی مستقیم با ارتش روسیه است. جنگ با ارتش روسیه در داخل خاک سوریه قطعا منجر به مرگ و میر و آواره شدن میلیونها سوری می‌گردد.

اِما رشفورد در این رابطه معتقد است: "ممکن است ما با اقدامات بشار اسد موافق نباشیم اما هیچ گزینه مقابله نظامی مفیدی در مورد سوریه وجود ندارد مگر اینکه این اقدامات شما منجر به سقوط دولت سوریه و تشدید جنگ داخلی باشد".

با این حال، ترامپ هنوز هم تحرکات محدود نظامی را در سوریه دنبال می‌کند. اما پس از بررسی این مقاله باید بار دیگر بپرسیم که چرا دولت آمریکا هنوز هم باید سیاستی را که در دولت قبل هم ناکارآمد بود(یعنی اصرار بر جنگ) دنبال کند؟

منبع: نیویورک تایمز

38