سرنوشت خانه «ملکه توران» در انتظار خانه «سپهبد امیر احمدی»؟

«کمیته امداد امام خمینی با انتشار آگهی عمومی، خانه تاریخی سپهبد امیراحمدی را به مزایده گذاشت تا بار دیگر یکی از آثار تاریخی پایتخت به حراج گذاشته شود و در انتظار تخریب برای تبدیل به مجتمع‌های تجاری باشد.»

به گزارش ایسنا، هنوز خبر کشف خانه‌ی بزرگ هفت هزار متری «سپهبد امیر احمدی» در رسانه‌ها دیده نشده که این‌بار خبر از آغاز مزایده این خانه‌ی تاریخی می‌رسد. خبری که می‌تواند به راحتی ذهن‌ها را سمت خانه‌ «ملکه توران» ببرد. خانه‌ای تاریخی که آن هم در اختیار کمیته امداد بود و در نیمه‌شب به طور ناگهانی توسط لودرها به طور کامل تخریب شد و پس از آن بهانه‌ها برای این تخریب ناخواسته طرح شدند.

حالا کمیته مردم‌نهادِ پیگیری حفاظت از خانه‌های تاریخی تهران در اطلاعیه‌ای بار دیگر از مزایده‌ی خانه «سپهبد امیر احمدی» و احتمال وقوع هر اتفاقی برای این خانه تاریخی خبر می‌دهد.

«خانه سپهبد امیر احمدی یکی از آثار تاریخی ارزشمند شهر تهران به مساحت ۷ هزار متر مربع است که در خیابان حافظ، نرسیده به میدان حسن آباد، بین خیابان‌های پیام انقلاب و شهید محمدعلی سید صدری قرار دارد.

بنا به گفته‌ی عبدالله انوار- طهران‌شناس- سردار عظیم یکی از قزاق‌های بنام دوره قاجار و پهلوی بود و املاکی در حوالی میدان حسن آباد داشت که پس ازدواج سپهبد امیراحمدی با توران (دختر سردار) خانه‌ای را در شمال میدان حسن‌آباد در اختیار دامادش گذاشت و در نهایت سند آن را در سال ۱۳۰۴ به نام سپهبد امیراحمدی کرد. محل اسکان و خانه اصلی سردار عظیم در پایین میدان حسن آباد، کوچه حمام شاهزاده قرار داشت.

سردار عظیم (پدر زن سپهبد امیر احمدی) بخش اصلی این بنا را در اواخر قاجار بنا کرد. سپهبد امیراحمدی هم بخش‌هایی از عمارت‌های این خانه را در دوران پهلوی اول و دوم احداث کرد. این بنا دارای ۱۱ عمارت تاریخی و با ارزش است که متاسفانه به دلیل کم کاری‌های سازمان میراث فرهنگی کشور، تا کنون در فهرست آثار ارزشمند شهر تهران شناسایی نشده و به ثبت آثار ملی نرسیده است.

این بنا پس از پیروزی انقلاب اسلامی توسط بنیاد مصادره و سپس بخشی از آن اداره کمیته امداد امام خمینی (ره) و سایر عمارت‌ها به عنوان محل اسکان کارکنان کمیته امداد استفاده شد. به مرور زمان این خانه‌ها و اتاق‌ها تخلیه شد. در حال حاضر تنها ساکنین مجموعه یکی از کارکنان و نگهبان این اثر تاریخی است. عمارت‌های قاجاری این بنا متاسفانه رها و در حال تخریب و ویرانی است.

حال به تازگی کمیته امداد امام خمینی (ره) پس از تخریب خانه توران در خیابان پسیان و تلاش برای تخریب ویلای ارزشمند پناهی اثر معمار فرانسوی دوبرول در خیابان انقلاب و تبدیل آن به یک مجتمع تجاری - اداری، خانه تاریخی سپهبد امیر احمدی را در آگهی عمومی با کاربری مسکونی و تجاری و قیمت بسیار کم به رقم عجیب ۲۴ میلیارد تومان به مزایده گذاشته است تا بار دیگر اثری از هویت شهر تهران از خاطره‌ها پاک شود و جای آن را مال‌ها و مجتمع‌های تجاری با نماهای رومی بگیرد.

سپهبد احمد امیراحمدی، نخستین سپهبد ایران، یکی از مهره‌های اصلی کودتای سوم اسفند، ۸ بار وزیر جنگ، ۲ بار وزیرکشور، ۵ بار فرماندار نظامی تهران، ۲بار فرمانده کل ژاندارمری، سالها فرمانده لشگرهای لرستان، آذربایجان و … و ۱۶ سال عضو مجلس سنا بود. سپهبد امیر احمدی خانه دیگری هم در شمیران دارد که پس از مرمت در سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۶ به عنوان باغ موزه هنر ایرانی برای بازدید عموم بازگشایی شده است.»

با وجود همه حرف‌های مشابهی که کمیته امداد می‌تواند برای مزایده یا احیانا تخریب این خانه‌ی تاریخی بزند، قطعا اقدام به موقع میراث فرهنگی در بررسی خانه از نظر ارزش‌های تاریخی و ثبت این بنا و در همین حال تعیین عرصه و حریم آن می‌تواند به زنده ماندن این بنای تاریخی کمک بسزایی داشته باشد.

منبع: ایسنا

10