تخریب میراث فرهنگی دنا در زلزله

روستای زیبای کریک ازجمله روستاهای اصلی هدف گردشگری کهگیلویه و بویراحمد بوده که آب وهوای بسیار مطبوع و خنک دارد و چشمه های فراوانی دل طبیعت آن را شکافته است.

این روستا به خاطر دارا بودن معماری و بافت پلکانی به ماسوله، روستای معروف پله کانی ایران شباهت دارد و از آن به عنوان ماسوله جنوب کشور یاد می شود.

عبور رودخانه کریک از وسط روستا یکی دیگر از جاذبه های دل انگیز آن است که صحنه ای زیبایی را خلق می کند.

از سوی دیگر بوی مزارع برنج آن، سرسبزی باغ های کهنسال میوه های هلو، انگور، شلیل‌ و گردو برای آدمی بهشت گمشده ای را به تصویر می کشد.

وجود یک امامزاده در ورودی روستا آن را به فضایی خاص و مفرح برای گردشگران تبدیل کرده است.

اما زلزله روز چهارشنبه ۲۹ بهمن ماه امسال در شهرستان دنا، مهمان ناخوانده ای بود که سبب رعب و وحشت مردم شد و عده ای را مجروح و خانه های بسیاری را تخریب کرد.

بسیاری از خانه های قدیمی و سنتی روستای پلکانی دچار خسارت شدند و در چشم به هم زدنی یک عمر خاطرات زنان و مردان کهنسال روستا را نابود کرد.

مصالح به کار رفته در ساخت خانه‌های قدیمی چوب ، خشت و گل بوده که هم اینک تنها ویرانه ای از بیشتر خانه ها به جا مانده است.

به گفته مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری‌ و صنایع دستی کهگیلویه و بویراحمد در این زلزله برخی از اردوگاه های گردشگری در شهر سی سخت دچار خسارت شده که تیم ارزیاب این اداره کل این خسارات را ارزیابی می کنند.

مجید صفایی افزود: همچنین خسارت به آثار تاریخی شهرستان دنا نیز بررسی می شود.

عضو شورای اسلامی کریک در این باره گفت: ۱۹۵ خانوار در روستای کریک مرکزی و اسلام آباد کریک زندگی می کنند که بر اساس بررسی های انجام شده توسط شورای اسلامی و دهیاری روستا منازل مسکونی ۱۵۰ خانوار دچار خسارت شده اند.

احد عارفی افزود: در روستای کریک مرکزی که داری بافت قدیمی یا همان بافت پلکانی روستا محسوب می شود منازل مردم به صورت ۱۰۰ درصد تخریب و آسیب دیده اند.

وی ادامه داد: ۱۴۵ خانوار در بافت قدیمی روستا زندگی می کنند که هم اینک منازل ۸۰ خانوار به طور ۱۰۰ درصد آسیب دیده است.

عارفی عنوان کرد: افراد سالخورده و پیر در بافت قدیم روستا سکونت دارند که مجبورند در خانه هایشان به سر ببرند.

عضو شورای اسلامی کریک تصریح کرد: تاکنون تعداد ۲۰ تخته چادر تحویل این خانوار ها شده است که این تعداد چادر جوابگو نیست و مابقی افراد سالخورده مجبورند در خانه های خشتی خود به سر ببرند.

شاید اگر اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان در برنامه مدون تری این خانه ها را مرمت می‌کرد، خانه های بیشتری از آسیب این زلزله در امان می ماندند.

احیا کردن خانه‌های کهن، در سال‌های اخیر در استان های مختلف رونق گرفته است.

وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، با تصویب ماده ۲۷، امکان مرمت، احیا، نگهداری، تجهیز و حق بهره‌برداری از خانه‌های قدیمی را برای بخش خصوصی فراهم کرده است.

هر ساله باد، باران، زلزله، سیل، آتش سوزی این اماکن تاریخی و کهن را دستخوش تخریب و آسیب قرار می دهد و چنانچه دیر اقدام کنیم جز ویرانه ای از این آثار باقی نخواهد ماند.

در این استان هنوز آن گونه که باید حفاظت از خانه های قدیمی به ویژه در حوزه کریک پر رنگ نیست که در این باره می طلبد پای بخش خصوصی را به این عرصه باز کرد.

روستای کریک یکی از قدیمی‌ترین روستاهای شهرستان دنا به شمار می‌رود که در آن بافت دوهزار ساله نیز وجود دارد.

کریک در دامنه ارتفاعات دنا، در ۱۵کیلومتری جنوب غربی سی سخت و ۲۵کیلومتری شهر یاسوج قراردارد.

جمعیت شهرستان دنا بر اساس آخرین سرشماری در سال ۹۵ حدود ۴۲ هزار نفر برآورد شده اما هم اینک به حدود ۴۵ هزار نفر رسیده است.

بیش از ۳۲ هزار نفر از جمعیت این شهرستان روستایی هستند و این خیل جمعیت روستایی در یک شهرستان توجه ویژه مسیولان در ایجاد زیرساخت ها و رفع مشکلات آن ها را می طلبد تا شاهد مهاجرت این روستاییان نباشیم.

زمین لرزه ای به بزرگی ۵.۶ ریشتر شامگاه ۲۹ بهمن ماه شهر سی سخت را لرزاند و تاکنون بزرگترین پس لرزه آن ۴.۵ ریشتر بوده است که ظهر چهارشنبه ۶ اسفندماه شهر سی‌سخت مرکز شهرستان دنا را در استان کهگیلویه و بویراحمد لرزاند.

در پی وقوع زلزله ۵ و ۶ دهم ریشتری به ۳ هزار و ۷۰۰ واحد از منازل مسکونی خسارت وارد شد.۸۰۰ واحد به علت خسارت ۶۰ تا ۱۰۰ درصد نیاز به بازسازی دارد و از مجموع ۳ هزار و ۷۰۰ واحد نیز ۲ هزار و ۹۰۰ واحد تعمیری هستند.

از مجموع ۸۰۰ واحد بازسازی ۴۲۰ واحد شهری و ۳۸۰ واحد روستایی و از ۲ هزار و ۹۰۰ واحد تعمیری هزار و ۵۰۰ واحد شهری و هزار و ۴۰۰ واحد روستایی است.

میزان خسارت زلزله به واحد های تعمیری بین ۲۰ تا ۴۰ درصد و بر اثر این زلزله به ۲ هزار و ۳۰۰ واحد مسکونی خسارت معیتشی از جمله تخریب اسباب و وسایل منزل خسارت وارد شده است.۶۴ نفر در این زلزله دچار مصدومیت شدند.

۱۲ فروردین سال ۹۷ نیز زمین لرزه ۵.۲ ریشتری در شهرهای سی سخت و یاسوج خساراتی به بار آورد.در سال ۶۸ هم زلزله ای با بزرگی بیش از ۵.۲ ریشتر سی سخت را لرزاند و به یک هزار واحد مسکونی خسارت وارد کرد.

شهرستان ۴۲ هزار نفری دنا در ۳۵ کیلومتری غرب یاسوج قرار دارد.

منبع: ایرنا

68