کشف قدیمی‌ترین خط چشم جهان در میان ویرانه‌های یک شهر ماقبل تاریخ در ترکیه
سرمه، که در طول تاریخ برای اهداف آرایشی و دارویی استفاده می‌شد، توسط مردم در مناطق مختلف از جمله مصر، شام، ایران و آناتولی به کار برده شده است و امروز همچنان در برخی مناطق کاربرد دارد.
دانشمندان قدیمی‌ترین خط چشم شناخته شده جهان را از ویرانه‌های شهر باستانی یِشیلُوا هویوک در غرب ترکیه کشف کرده‌اند که نشان می‌دهد انسان‌ها بیش از ۸۲۰۰ سال پیش از آرایش استفاده می‌کردند.
این خط چشم، در واقع قلم سرمه است که از سنگ سبز سرپانتین ساخته شده و هنوز هم آثاری از رنگدانه سیاه در نوک خود دارد.
این یافته نشان می‌دهد که ساکنان اولیه یشیلوا، به ویژه زنان، به زیبایی توجه داشتند.
باستان شناسان بقایای کلبه‌های باستانی و سازه‌های سنگی دوران نوسنگی را در این مکان کشف کرده‌اند. با این حال، این شهر پس از تخریب در آتش سوزی در سال ۵۷۰۰ قبل از میلاد رها شد و موادی مانند این قلم سرمه در زیر لایه‌های گل و لای حفظ شد.
دکتر ظفر دیرین، باستان شناس ارشد، این چوب سرمه ۱۰ سانتی‌متری با ضخامت یک سانتیمتر را «به‌خوبی صاف‌شده و به شکل یک قلم تیز» توصیف کرد که احتمالاً در ظرفی از سرمه فرو رفته و مانند خط چشم امروزی از آن استفاده می‌شد.
رنگدانه سیاه که تصور می‌شود اکسید منگنز باشد، در حال حاضر در حال تجزیه و تحلیل است.
سرمه در طول تاریخ نه تنها برای زیبایی‌شناسی، بلکه برای سلامت چشم نیز مورد استفاده قرار می‌گرفته است. این باور وجود داشت که سرمه به درمان بیماری‌های چشمی کمک می‌کند و تابش نور خورشید را کاهش می‌دهد.
سرمه از آسیاب کردن استیبین، ماده معدنی موجود در ذخایر گرمابی ساخته می‌شود.
جالب اینجاست که کلمه «الکل» ریشه در کلمه عربی «الکحل» دارد که به این ماده آرایشی قدیمی اشاره دارد.
پیش از این قدیمی‌ترین رژ لب جهان در ایران کشف شده بود.
