در اعماق تاریخ باستان، در میان غبار اسطورهها و حماسهها، مرزهای ایران نه فقط خطوطی بر نقشه، بلکه نبض تپنده تمدنی بودند که از دل فلات ایران تا دوردستترین نقاط جهان گسترده شده بود. این مقاله، سفری است به اعماق این مرزها، از دشتهای پهناور ماوراءالنهر تا کرانههای گرم خلیج فارس، از رود سند خروشان تا سواحل مدیترانه، تا دریابیم که چگونه این مرزها، هویت ایرانی را شکل داده و در گذر زمان، حافظ این تمدن کهن بودهاند.
رئیس ستاد و معاون هماهنگکننده ارتش گفت: ایران از زمان هخامنشیان ناو میساخت اما از همان دوره تا سال ۱۳۸۸ ناو نساخته بودیم.
در دوران هخامنشیان، فرهنگ غذایی و شیوههای تغذیه نقش مهمی در زندگی روزمره مردم داشت.
در این دوره، برخی از فرماندهان به دلیل تواناییهای نظامی و دیپلماتیک خود توانستند نام خود را در تاریخ ثبت کنند و حتی پس از سقوط هخامنشیان، با تاسیس حکومتهای مستقل به حیات سیاسی خود ادامه دهند.
بیش از نیمی از محوطه باستانی کلندی در بندر تاریخی تیس بهدلیل ساختوسازهای غیرمجاز برای همیشه از بین رفت. این محوطه باستانی سال ۱۹۳۶ توسط اشتاین مورد کاوش قرار گرفت و توپوگرافی شد، قدمت این محوطه تا دوره هخامنشیان تخمین زده میشود و آثار و شواهد مهمی از دوره ساسانی ـ اشکانی تا دوره اسلامی در آن بهدست آمده است.
مهم ترین تغییری که داریوش در ارتش هخامنشیان به وجود آورد ایجاد «گارد جاویدان» بود. این گارد 10 هزار نفری که قلب ارتش هخامنشیان را تشکیل می داد، نظمی نوین داشت. این نیروی 10 هزار نفری از 10 لشگر هزار نفری تشکیل می شد.
شاید برای بسیاری باورش دشوار باشد، اما ۲۵۰۰ سال قبل زمانی که در کشورهای اروپایی هیچ نظمی وجود نداشت، در ایران کارمندان حق سختی کار و مرخصی زایمان داشتند!
گمان میرود یک پایگاه نظامی که در سایت باستان شناسی «تل کیسون» قرار دارد، متعلق به نظامیان ارتش کمبوجیه، بزرگترین پسر کوروش کبیر باشد و در جریان حملات ایرانیان به مصر باستان در سالهای ۵۲۰ قبل از میلاد ساخته شده باشد.
قائم مقام وزیر میراث فرهنگی و گردشگری گفت: در دوره هخامنشیان بر روی قالی پازیریک منسوب به این دوره سراندازی مانند چادر دیده شده است.
اینکه اکثر کارگران کارگاههای بزرگ زن بودند و زنان در این کارگاهها در موارد متعددی "ریاست" داشتند، به خوبی حاکی از وجود نوعی "جامعۀ باز" در ایران عصر هخامنشی بود. کار کردن زنان در کنار مردان، آن هم با دستمزد برابر، از زمان فروپاشی ساسانیان تا انقلاب مشروطه، تقریبا به پدیدهای بسیار نادر در مناطق شهری جامعۀ ایران بدل شد.