سلاح لیزری چیست؟ /هرآنچه باید در مورد نسل بعدی جنگ‌افزارها بدانید
فناوری لیزر در بخش دفاعی و نظامی کاربردهای گسترده‌ای دارد، اما کاربرد آن به‌عنوان سلاح لیزری مدت‌هاست که موردتوجه پژوهشگران قرار دارد.
فناوری لیزر در بخش دفاعی و نظامی کاربردهای گسترده‌ای نظیر مسافت‌یابی و تعیین دقیق فاصله تا هدف، نشانه‌گذاری و بمب‌های هدایت لیزری، پادکار (اقدام متقابل) دفاعی برای گمراه‌کردن موشک‌های گرمایاب و... دارد، اما کاربرد آن به‌عنوان سلاح لیزری مدت‌هاست موردتوجه پژوهشگران قرار گرفته و بسیاری از کشورها در تلاش هستند تا به‌نوعی به بهترین و بهینه‌ترین نوع این سلاح دست یابند. استفاده از لیزر در این سلاح درواقع با هدف ازکارافتادن و یا تخریب اهداف (تارگت‌ها) به‌وسیله تاباندن اشعه لیزر به بخشی از آن و سوراخ‌کردن، ازکارانداختن و یا آتش‌زدن آن‌هاست. درواقع پرتوی پرانرژی و متمرکز لیزرها می‌تواند از طریق سوزاندن، سوراخ‌هایی را در پوسته سیستم‌های هوایی (برای ازبین‌بردن تعادل آیرودینامیکی)، بدنه قایق‌های کوچک (برای غرق‌کردن آن‌ها) و یا بدن انسان ایجاد کند و یا حتی محل نگهداری سوخت را منفجر نماید.
ایده ساخت سلاح لیزری چه زمانی شکل گرفت؟
تاریخچه دقیق سلاح‌های لیزری پیچیده است و چندین دهه را در بر می‌گیرد. مفهوم استفاده از لیزر برای مقاصد نظامی اولین‌بار در دهه 1960 توسط «آرتور کانتروویتز»، فیزیکدان و مهندس، مورد بررسی قرار گرفت. ایالات‌متحده و اتحاد جماهیر شوروی هر دو سرمایه‌گذاری‌های هنگفتی در حوزه تحقیق و توسعه فناوری تسلیحات لیزری کردند و جنگ سردی که از آن به‌عنوان «جنگ ستارگان» نیز یاد می‌شود، با هدف توسعه سلاح‌هایی که می‌توانست موشک‌ها و سایر تهدیدات هوایی را ساقط کند، شکل گرفت. در اوایل دهه 1960، ایالات‌متحده تحقیقاتی را در مورد اثرات پالس‌های لیزری پرقدرت (HEL) روی کلاهک‌های موشکی آغاز کرد. در دهه‌های 1970 و 1980، ارتش ایالات‌متحده به توسعه سلاح‌های لیزری برای استفاده در کاربردهای مختلف، ازجمله دفاع ضدهوایی و سیستم‌های زمینی برای ازکارانداختن وسایل نقلیه دشمن پرداخت. بااین‌حال، نمونه‌های اولیه این سلاح‌ها اغلب حجیم بودند و به منابع انرژی زیادی نیاز داشتند که استفاده گسترده از آن‌ها را غیرعملی می‌کرد.
درواقع تولید و توسعه سلاح لیزری سخت‌تر از حد انتظار بود و موانع فنی بزرگی وجود داشت: تأمین قدرت لیزر، کیفیت پرتو و انتشار آن. بااین‌حال، برنامه‌های اولیه بر مبنای توسعه این سلاح با طیف پایین انرژی، منجر به کاربردهای نظامی موفق بسیاری در ایالات‌متحده و اتحاد جماهیر شوروی و بعدها در میان برخی از کشورهای اروپایی شد. تا اواخر دهه 1970، آمریکا به‌طور قابل‌توجهی توان خروجی لیزرهای شیمیایی را افزایش داد. این پیشرفت باعث شد که برخی از اعضای جوامع دفاعی آمریکا و شوروی لیزر را به‌عنوان کاندیدای ایده‌آل برای دفاع موشکی بالستیک در نظر بگیرند. چشم‌انداز دستیابی به انرژی‌های بالای لیزرهایی که تعادل استراتژیک جنگ سرد را تغییر می‌دهند، این فناوری را بسیار جذاب می‌کرد.
در اوایل دهه 1980، علاقه آمریکا به لیزرهای دفاع موشکی بالستیک با مطالعات نظری روی ماهواره‌ها با استفاده از ماهواره‌های کوچک هم‌زمان شد و ایده ایجاد انفجارهای هسته‌ای برای پمپ‌کردن سلاح‌های لیزری اشعه ایکس که روی ماهواره نصب می‌شد، شکل گرفت. علی‌رغم شک و تردیدهای گسترده در مورد عملی‌شدن لیزرهای هسته‌ای کلاس مگاوات در ماهواره‌ها، این مفهوم ایده اصلی ابتکار دفاع استراتژیک را تشکیل داد. درمقابل، برای پاسخ و دفاع احتمالی، شوروی روی توسعه یک سایت لیزری زمینی تمرکز کرد؛ ماژولی که شامل قابلیت‌هایی برای حمل سلاح‌های لیزری بود که می‌توانست تجهیزات الکترونیکی ماهوارهای دشمن را غیرفعال کند. بدین ترتیب با سامانه‌های موشکی ضدبالستیک، تمرکز به‌سمت تولید تسلیحات ضدماهواره معطوف شد.
علاقه آمریکا به لیزر نه از پیشرفت‌های تکنولوژیکی، بلکه از درک پیشرفت شوروی در این زمینه نشأت می‌گرفت. در طول نیمه دوم دهه 1980، پنتاگون بارها در مورد لیزرهای ضدماهواره شوروی به‌عنوان یک سامانه دفاع موشکی بالستیک، هشدار داد و افسانه لیزر «قاتل» شوروی باعث شد بودجه تحقیقات نظامی ایالات‌متحده به‌سمت لیزرها هدایت شود. مخارج تحقیق و توسعه آمریکا درزمینه تسلیحات لیزری در سال 1989 به اوج خود رسید، اما پس از آشکارشدن پیشرفت آهسته شوروی، به‌سرعت از بین رفت. ایالات‌متحده بدون موانع فنی و هزینه‌های عظیم، لیزرهای دفاع موشکی بالستیک را تا اواسط دهه 1990 دنبال کرد.
اگرچه با چندین دهه عملکرد ضعیف سلاح لیزری، تقریباً هیچ سلاح توسعه‌یافته‌ای به‌طور آشکار برای استقرار در میدان نبرد اعلام نشده، اما این سیستم همچنان تبلیغات و جذابیت فوق‌العاده‌ای ایجاد کرده است؛ به‌طوری که کشورهای دیگری مانند چین، روسیه، ژاپن و آلمان نیز درحال انجام تحقیقات فشرده برای استفاده‌های تهاجمی از فناوری لیزر هستند (البته میزان دقیق تلاش‌های تحقیق و توسعه هر کشور اغلب جزو اسناد طبقه‌بندی شده است و به‌طور عمومی افشا نمی‌شود). این پروژه‌ها عموماً توسط دولت‌ها تأمین شده و توسط سهامداران اصلی سیستم‌های اویونیک نظامی مانند لاکهید مارتین ، نورثروپ گرومن ، ریتون ، BAE Systems و بوئینگ حمایت می‌شوند.
اگرچه تاکنون نمونه‌هایی از انواع سلاح‌های لیزری ساخته شده‌اند، اما این نمونه‌ها بیشتر قدرت نظامی و ارتش یک کشور را به نمایش می‌گذارند؛ حتی اگر به‌عنوان یک سلاح واقعی مورد استفاده قرار نگیرند. هرچند استفاده از فناوری لیزری به‌عنوان تسلیحات همچنان به‌صورت عملی اجرایی نشده است، اما سایر کاربردهای نظامی این فناوری به موازات توسعه سلاح‌های لیزری، درحال توسعه و پیشرفت هستند و بخش بزرگی از تجهیزات نظامی را به خود اختصاص داده‌اند.
چرا سلاح لیزری مهم است؟
سلاح‌های لیزری مزایای زیادی نسبت به سلاح‌های سنتی دارند: انتقال انرژی با سرعت نور به سلاح‌های مبتنی بر لیزر اجازه می‌دهد تا بلافاصله پس از شناسایی هدف، درگیر شوند؛ انرژی هدایت‌شده لیزر آسیب‌های جانبی کمتری ایجاد می‌کند. این سلاح‌ها اجزای مکانیکی کمی دارند و هزینه‌های مربوط به استفاده، تعمیر و نگهداری آن‌ها نسبت به سلاح‌های متعارف کمتر است؛ مهم‌ترین امتیاز سلاح‌های لیزری صرفه اقتصادی قابل‌توجه آن‌هاست که نیاز به مهمات را کاهش می‌دهد. نحوه تمرکز اشعه لیزر را می‌توان متناسب با هدف تغییر داد تا منطقه تحت اثر آن کوچک یا بزرگ باشد، درحالی‌که این امکان در مورد سلاح‌های انفجاری وجود ندارد. اگرچه هزینه‌های راه‌اندازی اولیه این سیستم زیاد است، اما پس از استقرار، سلاح‌های لیزری مقرون‌به‌صرفه‌ترین جنگ‌افزار خواهند بود.
امروزه انواع زیادی از لیزرها با محدوده توان، طول‌موج، کارایی عملیاتی، پهنای باند طیفی و سایر ویژگی ها در دسترس هستند. سیستم‌های لیزری که به‌عنوان سلاح‌های انرژی مستقیم یا DE به کار برده می‌شوند، پتانسیل ایجاد اثرات مخرب در مقیاس بسیار بزرگ را دارند. می‌توان از پرتو لیزر پرانرژی برای تخریب اهداف متحرک با دقت بهینه استفاده کرد. به‌طور کلی، سلاح‌های لیزری یک فناوری امیدوارکننده هستند که پتانسیل ایجاد انقلاب در جنگ‌های مدرن را دارند. با ادامه تحقیق و توسعه در این زمینه، ممکن است شاهد توسعه سلاح‌های لیزری پیشرفته و مؤثرتری برای کاربردهای مختلف نظامی و غیرنظامی باشیم.
سلاح لیزری چگونه کار می‌کند؟
حال این پرسش پیش می‌آید که لیزر چیست و این فناوری چگونه به نیروی نظامی کمک می‌کند؟ لیزر وسیله‌ای است که براساس اصل «تقویت نور از طریق گسیل القایی»، نور تولید می‌کند. یک پیکربندی کلی از اجزای عملکردی کلیدی هر سیستم لیزری در شکل زیر نشان داده شده است.
سازوکار لیزر
به زبان ساده، سازوکار یک لیزر به این صورت است که ابتدا یک پرتو نور توسط برانگیخته‌شدن (پمپاژ) اتم‌ها، مولکول‌ها و یا یون‌ها در یک ماده مشخص (که می‌تواند گاز، مواد جامد مانند بعضی کریستال‌ها و یا حتی مایع باشد و به آن محیط فعال لیزر می‌گویند) ایجاد می‌شود. این نور تولیدشده به‌وسیله یک تشدیدکننده یا رزوناتور چندین بار از داخل ماده عبور کرده و درنهایت تقویت می‌شود. خروجی لیزر یک اشعه متمرکز نور است که کیفیت این پرتو به‌طور مستقیم به جنس ماده فعال لیزر و کیفیت تشدیگرها بستگی دارد. اگر این پرتو به‌اندازه کافی قوی باشد، می‌تواند باعث ایجاد آسیب شود – که همان کاربرد سلاح لیزری است.
پارامترهای محیطی مؤثر بر کیفیت سلاح لیزری
عوامل محیطی زیادی وجود دارند که انتشار لیزر را هنگام حرکت در جو، محدود یا تضعیف می‌کنند. عوامل کلیدی عبارتند از: پراش، آشفتگی، پراکندگی و جذب.
پراش خم‌شدن یا پخش‌شدن پرتوهای لیزر از طریق ذرات ریز جو است. برای لیزرها، پراش را می‌توان به‌عنوان یک رفتار اجتناب‌ناپذیر به‌دلیل ماهیت انتشار نور در نظر گرفت.
آشفتگی بسیار شبیه به پراش است. سطح تلاطم تجربه‌شده توسط یک پرتو لیزر به‌شدت به ارتفاع، سرعت باد و سایر پارامترهای جوی بستگی دارد.
پراکندگی به این دلیل است که ترکیب مولکولی جو، پرتو را به‌طور کامل منتقل نمی‌کند، بلکه مسیر پرتو را تغییر می‌دهد. ذرات اتمسفر می‌توانند از طریق انکسار، انعکاس یا پراش به پراکندگی کمک کنند. سطح پراکندگی متناسب با اندازه ذره‌ای است که مسیر انتشار لیزر را مسدود می‌کند. درنتیجه لیزرهایی با طول‌موج بالاتر، کمتر تحت تأثیر اثرات پراکندگی قرار می‌گیرند (چرا که اندازه طول‌موج آن در مقایسه با ذره بزرگ‌تر است).
جذب یک پدیده محیطی است که با دریافت بخشی از انرژی پرتو، توان مؤثر آن را کاهش می‌دهد. ترکیبات مختلف جوی بسته به شرایط آب‌وهوایی، ویژگی‌های جذب متفاوتی را برای طول‌موج‌ها در ارتفاعات مختلف نشان می‌دهند. همه این تضعیفات جوی ممکن است به‌طور قابل‌توجهی بر عملکرد لیزر تأثیر بگذارند و بنابراین باید در مراحل طراحی، آزمایش و استقرار سیستم‌های هدف‌گیری لیزری، ناوبری و تسلیحاتی به دقت در نظر گرفته شوند.
انواع لیزرهای مورد استفاده در تسلیحات لیزری کدامند؟
معمولاً پنج نوع لیزر به‌عنوان کاندیدای مناسب برای سلاح لیزری در نظر گرفته می‌شوند: لیزر شیمیایی، لیزر حالت جامد، لیزر فیبر، لیزر الکترون آزاد و لیزر مایع. هر یک از این لیزرها ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود را دارند که آن‌ها را برای کاربردهای عملیاتی خاص مناسب می‌کند.
لیزرهای شیمیایی
این لیزرها بالغ‌ترین فناوری برای ساخت سلاح لیزری هستند که انرژی بالایی را از طریق واکنش‌های شیمیایی گرمازا تا تشعشعات IR قوی فراهم می‌کنند. لیزرهای محبوب در این دسته عبارتند از: هیدروژن فلوراید (HF)، دوتریوم فلوراید (DF) و لیزر شیمیایی اکسیژن ید (COIL). با موفقیت اولین لیزر HF که در سال 1965، یک کیلووات توان تولید کرد، سازمان‌های نظامی مختلف به تولید لیزرهای قدرتمندتر (بیش از 100 کیلووات) برای مأموریت‌های تاکتیکی علاقه پیدا کردند. این لیزرها تا حدودی حجیم هستند؛ زیرا برای عملکرد مناسب به مقدار زیادی از مواد شیمیایی و خنک‌کننده نیاز دارند. تسلیحات لیزر شیمیایی مختلفی در طول 45 سال گذشته به نمایش گذاشته شده‌اند که ازجمله آن‌ها می‌توان به MIRACL ،ALPHA و لیزر شیمیایی نیروی دریایی-ARPA (NACL) اشاره کرد.
لیزرهای حالت جامد
لیزرهای حالت جامد، لیزرهایی هستند که ماده فعال آن‌ها یک کریستال یا شیشه است. این نوع لیزرها نسبت به لیزرهای شیمیایی قدرت کمتری دارند و در طول‌موج‌های متنوعی کار می‌کنند. محبوب‌ترین لیزر حالت جامد، لیزر Nd:YAG است که طول‌موج 1.064 میکرومتر را ارائه می‌دهد و می‌تواند در هر دو حالت پالسی یا پیوسته کار کند. این لیزر به‌دلیل اندازه کوچک، وزن کم و توان بهینه، به‌عنوان یک سلاح لیزری قابل‌حمل در نظر گرفته می‌شود.
درحال‌حاضر وزارت دفاع استرالیا با همکاری شرکت QinetiQ می‌خواهد سلاح لیزری جدیدی را بر پایه لیزرهای حالت جامد توسعه دهد. این سلاح با هدف نابودکردن تانک‌های زمینی توسعه می‌یابد. معمولاً تانک‌های جنگی با چندین صفحه ضخیم پوشانده می‌شوند تا مقاومت بالایی داشته باشند. برای نفوذ به این صفحات، باید لیزرها در زمان کوتاهی، حجم بالایی انرژی را به یک نقطه منتقل کنند. این مقدار انرژی باعث افزایش دما در نقطه و درنهایت نفوذ لیزر به درون آن‌ها می‌شود. توسعه چنین لیزرهای پرقدرتی چالش‌های فراوانی دارد؛ بنابراین باید منتظر ماند و دید این کشور می‌تواند با لیزر، تانک‌ها را در میدان نبرد نابود کند یا اینکه در این مسیر شکست می‌خورد.
لیزرهای فیبری
لیزرهای فیبری نسبت به سایر HELها به توان ورودی کمتری نیاز دارند. سیستم کنترل پرتو این لیزر متشکل از آینه‌ها، حسگرهای نوری، پردازنده‌ها و سیستم اپتیک تطبیقی است که به‌طور دقیق پرتو را روی هدف تراز می‌کند. لیزر فیبری قادر است 10 کیلووات توان تولید کند که برای ساقط‌کردن هر موشکی در فاصله تقریبی 1.5 کیلومتر کافی است. به‌منظور دستیابی بیشتر به سطوح توان موردنیاز، می‌توان چندین لیزر فیبر را ترکیب نمود و یک پرتو با انرژی بالا ایجاد کرد. لیزرهای فیبری بسیار کارآمد هستند و تعمیر و نگهداری آن‌ها آسان است که باعث می‌شود برای کاربردهای نظامی مفید باشند. HEL-MD بوئینگ یک لیزر فیبر حالت جامد 10 کیلوواتی در حدود یک میکرون است که برای ازبین‌بردن موشک‌ها، توپخانه، خمپاره‌ها و هواپیماهای بدون سرنشین طراحی شده.
لیزرهای الکترون آزاد (FEL)
لیزرهای الکترون آزاد با استفاده از انرژی الکترون‌های پرانرژی، پرتوهای نوری با شدت بالا تولید می‌کنند. قابلیت تنظیم این لیزرها در طول‌موج‌های مختلف و شدت بالای پرتو، بازه دینامیکی سلاح لیزری را برای مقابله با شرایط جوی متغیر افزایش می‌دهد و لذا این لیزرها برای کاربردهایی با اهداف دریایی مناسب هستند. اما چالش‌های خاصی در استفاده از این لیزرها وجود دارد؛ اندازه آن‌ها بزرگ است. همچنین برای نصب به تجهیزات خاصی نیاز دارند و به‌روزکردن کشتی‌های موجود برای نصب آن‌ها هزینه‌بر خواهد بود. این لیزرها قادر به تولید توان چند مگاوات هستند.
لیزرهای مایع
لیزرهای مایع، لیزرهایی هستند که در آن ماده فعال مایع‌گونه است. گستره طول‌موج این نوع لیزر 0.3 تا 1.2 میکرومتر (مرئی، بخش‌هایی از فروسرخ و فرابنفش) است و رایج‌ترین این لیزرها، لیزرهای رنگ‌های معدنی (رزینی) هستند. لیزرهای حالت جامد به‌دلیل گرمای شدید تولیدشده در ماده فعال توسط فرایند پمپاژ، معمولاً در تولید توان بالا دچار آسیب و خرابی می‌شوند؛ اما لیزرهای مایع مستعد چنین آسیبی نیستند؛ بنابراین می‌توانند یکی از گزینه‌های مناسب برای ساخت سلاح‌های لیزری باشند.
طبقه‌بندی کاربردهای سلاح‌های لیزری
براساس مقاله‌ای که در ژورنال Defence Technology به چاپ رسیده است، سلاح‌های لیزری را می‌توان به لحاظ اثرگذاری بر هدف‌های مختلف، به دو دسته طبقه‌بندی کرد:
سلاح‌های غیرکشنده (ناتوان‌کننده) (Non-lethal (incapacitating) weapons)
سلاح‌های غیرکشنده برای ازکارانداختن یا بی‌حرکت‌کردن یک هدف زنده طراحی شده‌اند. این سلاح‌ها اغلب برای واردکردن آسیب (اغلب قابل برگشت) به افراد یا گروه‌های متجاوز مانند شورش‌گران و سربازان درحال پیشروی استفاده می‌شوند. سلاح‌های لیزری غیرکشنده می‌توانند باعث درد و آسیب یا ناتوانی موقت قربانیان شده و درنتیجه باعث حواس‌پرتی، انحراف یا عقب‌نشینی ناشی از ناتوانی شوند. درجه آسیب واردشده توسط این لیزرها به‌طور قابل‌توجهی با زمان نوردهی، زاویه برخورد، قدرت لیزر و طول موج متفاوت است.
سلاح‌های انرژی هدایت‌شده (Directed energy weapons)
سلاح‌های لیزری عمدتاً براساس مفهوم سطوح قدرت/انرژی دسته‌بندی می‌شوند؛ سلاح‌های کم‌انرژی، انرژی متوسط یا انرژی بالا.
لیزر کم‌انرژی (کمتر از 1 کیلووات) برای پارازیت یا تخریب فیزیکی سیستم حسگر استفاده می‌شود. هنگامی که هدف، یک انسان در میدان جنگ باشد، می‌توان از لیزر کم‌انرژی برای هدف قراردادن نقاط حساس به تشعشع بدن مانند چشم استفاده کرد.
درصورتی‌که هدف ایجاد جراحات سوختگی برای سرباز باشد، می‌توان از لیزر انرژی متوسط (10 کیلووات تا 100 کیلووات) استفاده کرد. بااین‌حال، لیزر انرژی متوسط نیز می‌تواند برای تخریب دستگاه‌های الکترونیکی نوری استفاده شود.
لیزر انرژی بالا (HEL) (بیش از 100 کیلووات) نیز زمانی استفاده می‌شود که هدف خنثی‌کردن هلیکوپترها، موشک‌ها یا هر وسیله نقلیه هوایی یا زمینی باشد. بسیاری از کشورها مانند ایالات‌متحده، روسیه، چین، اروپا، هند و آلمان درحال انجام تحقیقات گسترده در مورد HEL برای اهداف نیروی دریایی یا دفاع هوایی هستند. کاربرد HEL به‌دلیل هزینه‌های بالا و ساختار حجیم، احتمالاً به حفاظت از اهداف پرهزینه با فناوری بالا مانند پایگاه‌های هوایی و دریایی، پست‌های فرماندهی و ناوهای هواپیمابر محدود خواهد شد. علاوه‌براین، همان‌طور که گفتیم، توان موردنیاز برای سلاح‌های انرژی هدایت‌شده را می‌توان با ترکیب لیزرهای مختلف تأمین کرد و بدین ترتیب توان خروجی را افزایش داد.
طبقه‌بندی سلاح‌های لیزری
از آنجایی که سلاح‌های انرژی هدایت‌شده به توان ورودی زیادی نیاز دارند، برای قراردادن آن‌ها روی سکوی هوابرد، مطلوب است که اندازه سیستم‌های تسلیحاتی انرژی هدایت‌شده را کاهش دهیم تا بتوان آن‌ها را روی هواپیماهای کوچک‌تر یا حتی روی سکوهای فضایی قرار داد. علاوه‌براین، وجود خنک‌کننده برای این نوع لیزرها ضروری است تا بر مقدار زیادی از انرژی حرارتی ایجادشده در هنگام پمپ لیزر غلبه کند. اگر سیستم خنک‌کننده برای حفظ دمای مولد پرتو لیزر وجود نداشته باشد، منجر به عریض‌شدن پرتو لیزر می‌شود که اثرگذاری آن را کاهش می‌دهد.
براساس مقاله‌ای که در ژورنال IEEE به چاپ رسیده است، سلاح‌های لیزری را می‌توان به دو دسته زمینی و هوابرد نیز طبقه‌بندی کرد.
شماتیک سلاح‌های لیزری زمینی و هوابرد
سلاح‌های لیزری زمینی از چندین آینه رله که در ارتفاعات بالا قرار می‌گیرند، استفاده می‌کنند تا هدف را نابود کنند. این آینه‌های رله برای گسترش برد لیزر و جبران اعوجاج اتمسفر و تمرکز پرتو لیزر روی هدف استفاده می‌شوند. در این سلاح، پرتو لیزر پرانرژی از یک ایستگاه زمینی به موشک، کشتی فضایی یا بالون منتقل می‌شود و سپس با کمک این آینه‌ها به هدف اصابت می‌کند. از آنجایی که پرتو باید از جو عبور کند تا به آرایه آینه‌های رله در هوا برسد، انرژی موردنیاز لیزرهای زمینی برای مقابله با تلفات جوی، به‌طور قابل‌توجهی بیشتر از لیزرهای هوابرد است. سلاح‌های لیزری زمینی به‌دلیل چالش‌های فنی مرتبط با طراحی و توسعه آن، چندان موردتوجه قرار نگرفته‌اند.
سلاح‌های لیزری هوابرد گستره عملیات وسیع‌تری را در مقایسه با لیزرهای زمینی پوشش می‌دهند و به تجهیزات کمتری نیاز دارند؛ بنابراین برای توسعه سلاح‌های لیزری در اولویت قرار می‌گیرند.
قوی‌ترین سلاح لیزری حال‌حاضر کدام است ؟
درحال‌حاضر لیزر حالت جامد کلاس 300 کیلووات، قوی‌ترین لیزری است که لاکهید مارتین برای ارتش ایالات‌متحده تولید کرده و می‌تواند انواع پهپاد، راکت و حتی جنگنده‌ها را از بین ببرد. به گفته «ریک کوردارو»، معاون پیشبرد راه‌حل‌های محصولات پیشرفته لاکهید مارتین، در این پروژه علاوه بر کاهش وزن و حجم لیزر پرقدرت با طول‌موج پیوسته، توان خروجی و کارایی لیزر افزایش یافته است که پیشرفت بزرگی درزمینه تسلیحات لیزری محسوب می‌شود.
جمع‌بندی
یکی از مهم‌ترین مزایای سلاح‌های لیزری کارایی آن‌هاست. برخلاف سلاح‌های سنتی که به مهمات و سایر تجهیزات گسترده‌ای نیاز دارند، لیزرها فقط به یک منبع انرژی برای کارکردن نیازمند هستند. این نکته می‌تواند در درازمدت آن‌ها را تبدیل به سلاحی مقرون‌به‌صرفه کند؛ زیرا می‌توان آن‌ها را به‌طور مکرر استفاده کرد.
بااین‌حال، برخی چالش‌ها در رابطه با توسعه سلاح‌های لیزری وجود دارد. یکی از چالش‌های اصلی، تأمین انرژی ورودی است. سلاح‌های لیزری برای عملیات به انرژی زیادی نیاز دارند که ممکن است استفاده از آن‌ها را در شرایط خاص دشوار کند. به عنوان مثال، سلاح‌های لیزری زمینی ممکن است برای عملکرد خود به ژنراتورهای بزرگ یا سایر منابع انرژی (جهت پمپاژ) نیاز داشته باشند.
چالش دیگر تداخل جوی است. پرتوهای لیزر ممکن است در اثر شرایط جوی مانند مه یا باران پراکنده شوند که می‌تواند اثربخشی سلاح‌های لیزری را کاهش دهد. علاوه‌براین، این سلاح‌ها می‌توانند در برابر تجهیزات دفاعی علیه لیزر مانند سطوح بازتابنده یا صفحه‌های دود آسیب‌پذیر باشند که می‌تواند استفاده از آن‌ها را در موقعیت‌های خاص ناممکن کند.
با وجود این چالش‌ها، سلاح‌های لیزری همچنان برای انواع کاربردهای نظامی توسعه می‌یابند. با ادامه پیشرفت فناوری، این احتمال وجود دارد که سلاح‌های لیزری در سال‌های آینده مؤثرتر شوند.
