یکی از اتفاقات مهم در تاریخ معاصر کشور که در تقویم ملی هم تعطیل است، قیام پانزده خرداد است که در سال ۱۳۴۲ به وقوع پیوست. برخلاف تمام اتفاقات تاریخی مشابه، در این روز تعداد عکاسان حاضر در وقایع از تعداد انگشتان یک دست کمتر بوده است.
اینا اومدن ریختن و خراب کردن. یه مشت از این میدونیا تصمیم میگیرن که صبح بساط ۱۵ خرداد و راه بندازن. تا اونجا که من اطلاع دارم اینا تصمیم میگیرن که فقط عرقفروشیا رو بزنن بشکنن و فعلا دست به جای دیگه نزنن.
روایت اطلاعات از ممنوعیت تظاهرات خیابانی در تهران ۱۳۴۲ به دنبال شعارهای سیاسی دستجات مذهبی را بخوانید.
پیش از ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ دو نهضت مهم و تاریخی در ایران رخ نمود: مشروطه و ملی شدن صنعت نفت. قیام ۱۵ خرداد اما، در عین مشابهتهایی که با دو نهضت پیش گفته دارد، از چند تفاوت آشکار نیز برخوردار است.
در سحرگاه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، عوامل رژیم شاه، امام را به جرم گفتن حرفهایی که پرده از جنایات شاه و اربابان آمریکایی او برداشته بودند، دستگیر کردند؛ اما فکرش را هم نمیکردند که مردم با خون خود در دفاع از امامشان قد علم کنند.
ستاد کل نیروهای مسلح به منظور بزرگداشت مناسبتهای ۱۴ و ۱۵ خرداد، سالروز ارتحال ملکوتی بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی و قیام تاریخی مردم ایران علیه ظلم و ستم رژیم شاهنشاهی بیانیهای صادر کرد.