اثر تاریخی «پاسگاه شورلق» سرخس در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد

محمود طغرایی ا ظهار کرد: مجموعه سازه‌های نظامی شورلق در فاصله ۵۴ کیلومتری جنوب غربی شهر سرخس، بخش مرزداران، دهستان مرزداران و در حاشیه جاده آسفالته سرخس به مشهد قرار دارد.

وی اضافه کرد: مجموعه نظامی شورلق شامل سه بخش سنگرها، دفترفرماندهی و اصطبل‌ها است. دفتر فرماندهی و اصطبل‌ها در داخل روستا و درمیان بافت مسکونی و سنگرها در فاصله ۴ کیلومتری از روستا و در دل کوه و تپه‌های اطراف به صورت نامحسوس واقع شده است.

مدیر دفتر ثبت آثار تاریخی اداره‌کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی در خصوص مشخصات این اثر خاطرنشان کرد: ساختمان پاسگاه دارای طول ۸۰/۱۹، عرض ۴۰/۸ متر و وسعتی ۵۰/۱۵۷ مترمربع در محوطه حیاط بزرگی است.

طغرایی افزود: مصالح به ‌کار رفته در ساختمان، سنگ‌ با ابعاد مختلف است؛ البته در بخش‌هایی از بنا آجر هم به چشم می‌خورد و نتیجه دخل و تصرفاتی است که به مرور زمان در آن صورت گرفته است.

وی ادامه داد: سقف این پاسگاه به ‌صورت مسطح و با استفاده از تیرآهن و آجر به صورت تاق ضربی ساخته شده است.

طغرایی با بیان اینکه پاسگاه روی دامنه کوه، در حاشیه جاده مشهد- سرخس ساخته شده و درمیان بافت مسکونی روستا قرار گرفته است، به تشریح معماری این ساختمان پرداخت و گفت: ورودی در ضلع شمالی قرار دارد و پس از طی ورودی به سالنی می‌رسد که شامل در و پنجره است و از آنجا به چهاراتاق دیگر وارد می‌شود که از آن‌ها برای انجام امور فرماندهی استفاده می‌شده است.

مدیر دفتر ثبت آثار تاریخی اداره‌ کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی اضافه کرد: همچنین در انتهای سالن سمت راست دری دیگر قرارگرفته که به بیرون راه دارد، کلیه در و پنجره‌های سالن دارای قوس هلالی شکل بوده و در و پنجره‌های اتاق‌ها به ‌صورت ساده و چهارگوش به‌کار رفته است.

طغرایی در خصوص مالکیت این بنا عنوان کرد: مالکیت ابتدایی بنای این پاسگاه با ارتش ایران و لشکر خراسان در دوران پهلوی اول بوده و به ‌عنوان بنای نظامی در مقابل حمله روس‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفته است، البته گفتنی است که امروزه نیز این بنا در اختیار ارتش، بخش مرزداران شهرستان سرخس قرار دارد.

وی تصریح کرد: این اثر تاریخی از ضلع شمالی به خیابان اصلی و جاده مشهد- ‌سرخس منتهی می‌شود و از سه ضلع دیگر توسط خانه‌های روستایی و تپه‌های اطراف محاصره شده است.

مدیردفتر ثبت آثار تاریخی اداره‌کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی خراسان رضوی مدعی شد: درصورت تمایل ارتش به بازسازی و مرمت این ساختمان، امکان استفاده از آن به عنوان یک اثر فرهنگی با هدف معرفی پیشینه ارتش در نواحی مرزی شرق متصور خواهد بود.

منبع: ایسنا

26