ترکیه سومین صادرکننده سریال درام در جهان چه در سر دارد؟

قصه‌ای که می‌تواند تا روز‌ها مخاطب را درگیر کند. در دنیای فیلم بودم که این خبر درباره سریال‌های ترکی نظرم را جلب کرد. به راستی یک کشور در حوزه هنر، چه ریل‌گذاری‌هایی باید انجام بدهد که همزمان مخاطب داخلی و خارجی داشته باشد؟ درآن واحد سریال‌های عامه‌پسند با پس زمینه تصویری شیک و مجلل از ترکیه ارائه بدهد و از سویی دیگر، فیلمسازی، چون بیلگه جیلان داشته باشد؟! که در بیشتر آثارش، انتقادهایش به سیستم حاکمه را ذیل داستان اصلی و زیرپوستی بیان کند. این هم‌افزایی و همپوشانی از چه تفکری نشأت می‌گیرد که تا این حد «خیر الامور اوسطها»‌ی فرهنگی را معنادهی می‌کند؟ اسپانیا و عربستان جزو کشور‌هایی هستند که از ترکیه سریال می‌خرند! و در جهان نیز فیلم‌های کارگردان‌های جریان‌سازشان نیز مشتری دارد. یعنی از عربستان با تفکری خاص تا اسپانیا می‌توانند زیر چتر این آثار قرار بگیرند. به حتم تفکر هیات حاکمه کنونی ترکیه، آنسان که در سیاست خارجی موفق عمل کرده، در حوزه فرهنگی هم کم و بیش چنین نگره‌ای را پیش گرفته است. شناساندن ترکیه تا آنجا که به وجه عمومی‌اش ضربه نخورد مانیفست اصلی این اندیشه است. شاید گرته‌برداری، نمونه‌برداری یا هر اسمی که برایش بگذاریم از ترکیه در این باره بد نباشد.

به سیاست خارجی‌اش که نمی‌توانیم ورود و تأسی کنیم به دلایل گوناگون؛ ولی می‌شود کمی دایره نظر را گسترده کرد، دست‌کم در فیلم و سریال‌سازی. ترکیه را جدا از صنعت توریسمی که دارد با سریال‌هایش هم شناخته‌اند. چه امری مهم‌تر از این؛ آن هم در تحلیلی که می‌گویند شخصیت‌های مسلمان در سریال‌هایش نه تروریست هستند و نه راننده تاکسی! بلکه قهرمان هستند و می‌شود دریافت که با این طرز دید در جهان هم اردوغان خشنود است و هم تولید‌کنندگان سریال‌ها! در انتهای این نوشته بودم که از چند نفر پرسیدم نام چند شخصیت سریال ایرانی که این سال‌ها به یادشان مانده را بگویند؟ چند اسمی بردند که مربوط به این چند سال نبود.

بیشتر دهه هفتاد و هشتاد! (که این نیز خود تفسیر جالبی است برای کنکاش بیشتر) حال پرسیدم از سریال‌های ترکی چه کسانی را می‌شناسید؟ از عدنان بیگ؛ بشرا بندل؛ لمیس خانم؛ نهال و اسم‌هایی بی‌شمار که هیچ یک را من نمی‌شناختم! برای صحت ادعا جست‌وجویی انجام دادم. بی‌اشتباه همه این اسم‌هایی که بیشترشان ذکر نشد؛ درست بود...!