چرا بازپخش سریال‌های قدیمی این همه طرفدار دارد؟

سال‌های پایانی دهه نود را سپری می‌کنیم. مسلماً نیازها، سبک زندگی، حتی ظاهر جامعه و افراد آن با تغییرات بسیاری نسبت به دهه شصت و هفتاد همراه بوده‌اند. تلویزیون و برنامه‌هایش هم از این قاعده مستثنا نبوده‌اند و شکل و شمایل برنامه‌ها و سریال‌های این رسانه هم تغییرات خود را داشته است. این در حالی است که در چند روز گذشته، همه رسانه‌ها بازپخش دو اثر قدیمی و خاطره‌انگیز را خبررسانی کردند.

بازپخش دو سریال محبوب به تلویزیون

مجموعه «هتل» به تهیه‌کنندگی ایرج محمدی و کارگردانی مرضیه برومند قرار بود از دهم ماه جاری در شبکه پنج پخش شود. همچنین سریال پر بیننده «مدار صفردرجه» به کارگردانی حسن فتحی هم از فردا شب روی آنتن شبکه چهارم سیما می‌رود. شاید بازپخش یک سریال برای مخاطبان تلویزیون خیلی خوشایند و قابل پسند نباشد، اما تکرار این آثار طی این سال‌ها نشان داده که مجموعه‌های فاخر دهه شصت، هفتاد و حتی هشتاد هم همیشه با استقبال مواجه بوده‌اند. آثار درخشان و محبوب این دهه‌ها و دلایل ماندگاریشان را به ترتیب مرور می‌کنیم.

دهه شصت و آثار تاریخی

از سریال‌های مطرح و پرمخاطب دهه شصت که شامل این قضیه می‌شوند، می‌توان به آثاری چون «سربداران»، «هزاردستان»، «سلطان و شبان»، «بوعلی سینا» «آیینه عبرت»، «امیرکبیر»و ... اشاره کرد. به‌جرئت می‌توان گفت که آثاری چون «سربداران» و «هزار دستان» دیگر در تلویزیون تکرار نخواهند شد. این دو پروژه عظیم تاریخی به دلیل وجود عواملی چون گروه بازیگران، فیلم‌نامه و حضور کارگردان‌های کاربلد و تأثیرگذار، تا ابد در کارنامه سریال‌سازی تلویزیون درخشان و ماندگار خواهند بود.

«آرایشگاه زیبا» از مرضیه برومند هم که در سال‌های ۱۳۶۹ و ۱۳۷۰ تولید شد و شاید در میان این آثار، بیشترین بازپخش را در تلویزیون به خود اختصاص داده و جالب‌تر اینکه هر بار هم طرفداران خود را داشته است. برای مثال سال‌های ۹۱، ۹۲ «در تلویزیون و رادیو» و سال ۹۴ این سریال بازپخش شده است.

اوج ساخت سریال‌های نوستالژیک و خاطره‌ساز

کارگردانان در دهه هفتاد برخلاف دهه شصت، کمتر سراغ مجموعه‌های تاریخی رفتند و به درام‌های خانوادگی و اجتماعی روی آوردند. مجموعه‌های «آپارتمان»، «همسران»، «خانه سبز»، «در پناه تو»، «آژانس دوستی» و اواخر این دهه هم آثاری چون «روزگار جوانی»، «در قلب من» و «پس از باران» آثار قابل‌قبول و پرطرفدار آن روزهای تلویزیون بودند. تقریباً کسی نبود که «خانه سبز» را نبیند یا دیدنش را پیشنهاد نکند. «پس از باران» مجموعه‌ای بود که با سبکی جدید روایت می‌شد؛ مجموعه‌ای تأثیرگذار که بعد از پخش آن به کرات آثار مشابهش توسط کارگردانان دیگر ساخته شد. در این میان «خانه سبز»، «آژانس دوستی» و «پس از باران» همیشه بیشترین بازپخش‌ها را داشته است.

تلویزیون در سیطره مهران مدیری و رضا عطاران

بیشترین آثار طنز موفق و ماندگار تلویزیون در این دهه تولید شد. دهه‌ای که با نام رضا عطاران و مهران مدیری گره خورده است. «کوچه اقاقیا»، «خانه به دوش»، «ترش و شیرین»، «بزنگاه»، «متهم گریخت» از آثار طنز موفقی هستند که رضا عطاران در این دهه ساخت. بعد از این مجموعه‌ها دیگر شاهد ساخت اثر طنز تلویزیونی از رضا عطاران نشدیم. مهران مدیری هم شاهکار خود یعنی «شب‌های برره» را در این دهه تولید و پخش کرد. «پاورچین»، «نقطه چین»، «باغ مظفر»، «مرد هزار چهره»، «مرد دو هزار چهره» و ... همه مجموعه‌هایی بودند که در این دههِ درخشان، روی آنتن تلویزیون رفتند. مهران غفوریان هم «زیر آسمان شهر» را روی آنتن شبکه سوم برد و توانست نگاه همه مردم را به خود جذب کند.

آثار موفق حسن فتحی

البته علاوه بر همه این‌ها، حسن فتحی سریال‌های مناسبتی موفقی را هم در این دهه تولید کرد. «شب دهم»، «میوه ممنوعه» و «مدار صفردرجه» که هر کدام با موفقیت و استقبال بسیاری همراه شدند و توانستند علاوه بر نظر مردم، با نگاه مثبت منتقدان هم همراه باشند. «شب دهم» شاید در این میان جزو آثاری است که بازپخش آن را همیشه شاهد بوده‌ایم.

چرا این مجموعه‌ها ماندگار شدند؟

دلایل بسیاری را برای ماندگاری و تأثیرگذاری آثار یاد شده می‌توان نام برد؛ ازجمله: روایت درست و منسجم، بازی‌های حساب شده بازیگران، پایان‌بندی مناسب و همذات‌پنداری با مخاطب، به‌کارگیری خلاقیت، احترام به نیاز و سلیقه مخاطب و دور نشدن از واقعیت‌های جامعه.

بیژن بیرنگ یکی از کارگردانانی است که همواره توانسته با آثار خود در اذهان مردم ماندگار باشد. کارگردان «خانه سبز» در پاسخ به این پرسش که این سریال‌ها چه ویژگی‌هایی داشته‌اند که در قیاس با مجموعه‌های امروزی ماندگارتر و تأثیرگذارتر شده‌اند، پاسخ خود را تنها به دو جمله بیان کرد و به خبرنگار ایرناپلاس گفت: در آن سریال‌ها عشق وجود داشته است. موضوعش را با عشق و علاقه انتخاب کرده‌اند. عوامل و سازندگانش هم با عشق و علاقه آن را می‌ساختند و به آینده امیدوار بودند. نمی‌شود در فضاهای ناامیدی دنبال آثار خوب گشت.

منبع: ایرنا

1981