چطور آتش‌سوزی هاوایی مرگبارترین حریق قرن اخیر آمریکا شد؟
به باور کارشناسان و منتقدان، نحوه واکنش و پاسخگویی به بحران جاری در هاوایی آمریکا، در بزرگی ابعاد این فاجعه بی‌تاثیر نبوده است.
آتش‌سوزی تاریخی ایالت هاوایی آمریکا شهرستان «مائویی» را درنوردیده، بخش اعظم شهر تاریخی «لاهاینا» را با خاک یکسان کرده، بیش از ۲۲۰۰ خانه و ساختمان را ویران کرده و دست‌کم ۱۱۴ کشته برجا گذاشته که انتظار می‌رود افزایش یابد.
شرایط بسیار خشک ناشی از خشکسالی همراه با بادهای قوی به گسترش آتش‌سوزی سرعت داده، اما علاوه بر دلایل طبیعی، نحوه واکنش و پاسخگویی به مرگبارترین حریق آمریکا هم در بزرگی ابعاد این فاجعه بی‌تاثیر نبوده است.
آژیرهایی که به صدا درنیامد
یکی از مواردی که در رسانه‌های آمریکایی از آن یاد می‌شود و می‌توانست جان قربانیان زیادی را نجات دهد، اعلام به موقع خطر به ساکنان محلی برای تخلیه منطقه بود. اما در حالی که ایالت هاوایی بزرگترین سیستم هشدار در فضای باز جهان را دارد، تصمیم برای عدم به صدا درآوردن آژیر خطر هنگام نزدیک شدن آتش‌سوزی جنگلی به مناطق مسکونی در جزیره مائویی سوالات زیادی را برانگیخته است؛ تصمیمی که گرچه «هرمان آندایا» رئیس مدیریت موارد اضطراری جزیره مائویی هاوایی از آن دفاع کرد اما او را مجبور به استعفا کرد.
او پنجشنبه در بحبوحه انتقاد روزافزون از تصمیمش استعفا داد و شهردار مائویی گفت با توجه به وخامت اوضاع، در اسرع وقت جانشینی برای آندایا پیدا خواهد کرد.
آندایا چهارشنبه در یک کنفرانس خبری گفت از عدم استفاده از آژیر خطر احساس پشیمانی نمی‌کند، زیرا این آژیر برای سونامی است نه آتش‌سوزی جنگلی و به مردم گفته شده به محض شنیدن صدای آژیر خطر، به مناطق مرتفع‌تر و کوهستان‌ها بروند که در شرایط آتش‌سوزی به معنای رفتن به دل آتش بود.
با این حال در وبسایت شهرستان مائویی آمده که آژیرهای خطر را می‌توان در موارد متعددی از جمله آتشسوزیهای جنگلی استفاده کرد. همچنین گزارش شده آژانس مدیریت موارد اضطراری ایالت هاوایی به همتای خود در مائویی یادآوری کرده بود که می‌توان از آژیر برای هشدار به ساکنان در مورد خطر پیش‌رو استفاده کرد.
در بیانیه مرکز اطلاعات مشترک ایالت هاوایی آمریکا آمده است: «قبل از اینکه آتش‌سوزی بزرگ، لاهاینا را درنوردد، یادآوری شد که می‌توان از آژیرها استفاده کرد». در عوض، مقامات محلی گفتند در روز آتش‌سوزی هشدارهای بی‌سیم به تلفن‌های همراه ارسال شد، اما قطع خدمات ممکن است مانع از دسترسی به موقع ساکنان به هشدارها شده باشد.
به گفته ساکنان، سرعت آتش‌سوزی و خرابی ارتباطات، صحنه‌ای آشفته را به وجود آورده بود و مردم لاهاینا در خودروهایشان در ترافیک گیر افتاده بودند و برخی برای فرار از شعله‌ها و گرما به اقیانوس آرام می‌پریدند.
زمانی که آتشسوزیهای جنگلی مائویی هشتم اوت (۱۷ مرداد) رخ داد، ساکنان گفتند زمان ناچیز یا هیچ زمانی برای خروج به آن‌ها داده نشد، زیرا هیچ یک از آژیرهای هشدار جزیره به صدا نیامد. بسیاری از ساکنان گفتند که برق هم از صبح زود همان روز در منطقه قطع شده بود.
در همین حال، یک پایگاه خبری محلی گزارش داده آندایا برای کمک به هماهنگی واکنش اضطراری هنگام وقوع آتش‌سوزی، در مائویی نبود و آژانس تحت هدایت او مسؤول صدور دستور تخلیه بود که برخی از ساکنان گفتند دریافت نکردند. همچنین صلاحیت وی برای این پست پس از گزارش همین پایگاه خبری مبنی بر اینکه او هیچ آموزش رسمی در زمینه آمادگی یا واکنش در برابر بلایا نداشته، زیر سوال رفته است.
بر اساس گزارش «آسوشیتدپرس»، «آن لوپز» دادستان کل هاوایی پنجشنبه گفت یک سازمان خارجی «بررسی بی‌طرفانه و مستقل» درباره واکنش به آتش‌سوزی انجام خواهد داد تا به سوالات مردم محلی که می‌پرسند چرا از طریق آژیر یا سایر اعلان‌ها به آن‌ها اطلاع داده نشد، پاسخ دهند. دفتر لوپز گفت بررسی ماه‌ها طول خواهد کشید و افزود: زمان لازم را برای پیگیری حقایق به هر کجا که ختم شود، اختصاص خواهیم داد.
«جاش گرین» فرماندار ایالت هم ضمن بیان این که این تحقیقات جنایی نیست، افزود: «فعلاً در حال کار برای دریافتن این موضوع هستیم که چگونه می‌توانیم از ایمنی در طول فصل طوفان‌ها مطمئن شویم؛ زیرا با این واقعیت روبرو هستیم که در دهه‌های آینده هر ماه آتش‌سوزی‌هایی رخ خواهد داد».
فشار به بایدن برای اعلام وضعیت اضطراری آب و هوایی
بحران جاری در هاوایی و مجموعه‌ای از بلایای طبیعی در تابستان امسال در ایالات متحده، درخواست‌ها را برای وضعیت اضطراری ملی در مورد تغییرات آب و هوایی تشدید کرده و فشار را بر «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا قبل از سفر برنامه‌ریزی شده او به منطقه فاجعه که قرار است دوشنبه (۲۱ اوت) انجام شود، افزایش داده است.
به گزارش «پولیتیکو»، آتش‌سوزی‌هایی که احتمالاً با تاسیسات برق جزیره مرتبط بوده و با شرایط آب و هوایی تشدید شده و ده‌ها نفر را به کام مرگ کشانده، در حالی که بازماندگان در جستجوی اعضای خانواده و دوستان مفقود خود هستند و در میانه بحران مسکن ناشی از ویرانی‌های گسترده، فعالان و اعضای کنگره را بر آن داشته تا از بایدن بخواهند وضعیت اضطراری ملی به دلیل تغییرات آب و هوایی اعلام و برای جلوگیری از بلایای طبیعی در آینده اقدامات بیشتری انجام دهد.
اعلام وضعیت اضطراری آب و هوایی می‌تواند خطرات سیاسی را برای رئیس‌جمهور فعلی در آستانه سال انتخابات به همراه داشته باشد و به طور بالقوه باعث افزایش قیمت بنزین که همین حالا هم بالاست، شود.
احتمال تکرار تراژدی هاوایی در هر جای آمریکا
به باور کارشناسان، آتشسوزیهای مرگبار در مائویی آسیب‌پذیری را در ایالات متحده نشان داد که به سرعتِ تهدیدات ناشی از تغییرات آب‌وهوایی در حال افزایش است: بخش‌های عظیمی از این کشور در مناطق خشک قرار دارد که در آن آتش‌سوزی‌ها جرقه می‌زند و دولت‌های دارای محدودیت نقدینگی، برنامه‌های اضطراری کارآمدی برای نجات جان افراد ندارند.
همین ترکیب مرگبار عامل فاجعه در مائویی بود؛ آتشی که اکنون در میان ده مورد از مرگبارترین آتشسوزیهای ثبت شده در ایالات متحده از سال ۱۸۷۱ قرار دارد: خطر آتش‌سوزی جنگلی همراه با آنچه که برخی کارشناسان و قربانیان عدم آمادگی در سطح ایالتی و فدرال خوانده‌اند.
سناریوی مشابهی که در شهر «پارادایس» کالیفرنیا اتفاق افتاد و در آن ۸۵ نفر جان خود را از دست دادند و نزدیک به ۱۹ هزار سازه در «کمپ فایر» (مرگبارترین و مخرب‌ترین آتش‌سوزی جنگلی در تاریخ کالیفرنیا تا به امروز) در سال ۲۰۱۸ ویران شد.
طبق مطالعه‌‌ای که دو سال پیش، بعد از «فصل آتش‌سوزی بی‌سابقه» ۲۰۱۹ در مائویی انجام شد، این شهرستان قبلاً می‌دانست که خطر آتش‌سوزی بالایی دارد. در این مطالعه آمده بود: «مشکل آتش‌سوزی هاوایی و مائویی شدیدتر از سرزمین اصلی ایالات متحده است. ده‌ها ساختمان و خودرو در آتش‌سوزی سال ۲۰۱۸ آسیب دید». به گزارش «یواس‌ای تودی»، در حالی که در هیچ یک از آن سال‌ها (۲۰۱۸ و ۲۰۱۹) هیچ مرگ و میری وجود نداشت، هشدارهایی مطرح شد و احتمالاً مقامات محلی به آن توجه نکردند.
«تیرتا بانرجی» استاد مهندسی عمران و محیط زیست در دانشگاه کالیفرنیا می‌گوید «مائویی بعدی می‌تواند در هر جایی باشد. به طور واقع‌بینانه، تقریباً هر مکانی ممکن است دچار آتش‌سوزی بزرگ شود».
«اندرو بوزو» از آتش‌نشانان ارشد در منطقه حفاظت در مقابل آتش‌سوزی شهرستان «کنترا کاستا» کالیفرنیا با سابقه ۲۵ ساله در این کار معتقد است «آمریکایی‌ها به شکلی بی‌سابقه در صف جلویی آتش‌سوزی‌ها قرار دارند».
