بوم گردی، بنیانی طلایی برای توسعه گردشگری آذربایجان‌غربی
موضوع گردشگری روستایی از اوایل دهه نود خورشیدی و با تدوین آیین نامه ها و دستورالعمل‌های اجرایی توسعه بومگردی به یکی از شاخه‌های رسمی گردشگری در کشور تبدیل شد که روستاهای آذربایجان غربی نیز از این رهگذر بهره‌مند شده‌اند.
روستاهای آذربایجان‌غربی با مزارع زیبا، تاکستان و بوستان های سرسبز و فرح بخشش دل از هر گردشگری می‌رباید و عطر حیات و زندگی را دوباره بر مسافران خسته دل پیشکش می‌کند.
بارشهای بیش از ۵۰۰ میلمیتری باران در این منطقه در شمال غرب کشور و کوه های سربه فلک کشیده و پربرف آن چنان مناظر بکر و زیبایی برای طبیعت گردان خلق کرده‌است که این روزها ویروس کرونا هم برابر این شاهکارهای خلقت با تمام قدرت و تاخت تازش سر فرود آورده‌است.
آذربایجان غربی با ۴۹ روستای هدف گردشگری که هرکدام در دل خود صدها جاذبه های تاریخی، طبیعی، آثار ناملموس معنوی، باغ و مزرعه سرسبز و رودخانه هایی جاری به زلالی آبهای نیلگون دارند، این روزها میزبان طبیعت دوستان و مسافرانی است که بار سفر بسته‌اند تا اندکی از اضطراب و استرس های روزمره شان به دور باشند.
هر چند بوم گردی و توسعه گردشگری روستایی در این استان هنوز صنعتی نوپاست ولی روستا گردی این روزها غوغا می‌کند و آخر هفته ها میتوان شاهد سفرهای کوتاه شهروندان در این راستا بود.
با کمی دقت و نگاه کنجکاوانه میتوان به این واقعیت پی برد که اقامتگاه های بوم گردی آذربایجان غربی که زمانی برای مردم این دیار ناشناخته بود و حتی ادارات نیز با آن نمی‌توانستند کنار بیایند این روزها تبدیل به مکانهایی امن برای گذراندن روزهای تعطیل شهروندان و مسافران دور و اطراف شده‌اند.
با بررسی های میدانی تاریخچه این اماکن بوم گردی روستایی به سال ۱۳۹۳ در کشور بازمی‌گردد زمانی که از طرف سازمان میراث فرهنگی ایران ضوابط و مقررات ایجاد واحد های بوم گردی به همه استانها و به تبع آن به آذربایجان‌غربی ابلاغ شد.
این موضوع باعث شد تا فصلی نو در موضوع گردشگری روستایی و اقتصاد آن گشوده شود چرا که تا آن زمان روستاییان فقط با کشاورزی به عنوان یک راه معیشتی و دامداری در کنار آن آشنا بودند.
با مطرح شدن موضوع احیای دریاچه ارومیه و معیشتهای جایگزین کشاورزی برای روستاییان، ایجاد اقامتگاه های بوم گردی و توسعه گردشگری روستایی و طبیعت گردی بحثی بود که تحولاتی را در مسیر توسعه گردشگری استان رقم زده است.
با تلاش ها، تبلیغات و فضاسازی های رسانه‌ای، اداره کل میراث فرهنگی آذربایجان غربی عاقبت در سال ۱۳۹۵ پروانه بهره برداری برای ۲ اقامتگاه در روستای "نصرت آباد ششهرشتان تکاب" در سه کیلومتری مجموعه جهانی تخت سلیمان بعد از انواع استعلام‌ها از ۱۲ تا ۱۳ دستگاه متولی صادر شد.
به دنبال این اقدامات در سال های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ اقدامات مطلوبی برای تبلیغات در زمینه بوم گردی و توسعه گردشگری روستایی و عشایری انجام شد و کتابی در این زمینه چاپ شده است.
در ادامه دهیاران و شوراهای اسلامی روستاهای استان آذربایجان غربی نیز به سوی گردشگری روستایی سوق داده شدند تا از این رهگذر بخشی از بار سنگین تولیدکشاورزی بر دوش اقتصاد و نیز دریاچه ارومیه برداشته شود و تامین درآمد کشاورزان رنگ و بوی خدمات به خود بگیرد.
در این راستا همایش توسعه گردشگری روستایی در استان برگزار شد و با دعوت یک کار آفرین برتر کشوری در این زمینه برحجم کارهای تبلیغاتی و آشنایی مسوولان، دهیاران، فرمانداران، بخشداران و فعالان گردشگری افزوده شد.
این تلاشها موجب شد تا در سالهای ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ به ترتیب ۶ و ۱۰ مورد پرونده بهره برداری در آذربایجان غربی در این زمینه صادرشود که در سال ۱۳۹۸ هم ادامه این روند موجب صدور ۱۰ مورد پروانه بهره برداری جدید شد و این روند تا کنون در استان ادامه دارد.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان‌غربی در این باره گفت: در سالهای اخیر توسعه واحدهای بومگردی روستایی جزو برنامه ها بوده تا گردشگری روستایی در این استان توسعه یابد.
جلیل جباری اظهار داشت: درصدد هستیم با تسهیل روند اخذ مجوز برای واحد های بوم گردی به رونق گردشگری در این مناطق کمک شود.
وی اضافه کرد: تبدیل فضاهای مناسب موجود در مناطق روستایی به عنوان واحدهای اقامتی و بومگردی از موضوعاتی است که در این راستا جلسات مستمری با مسوولان برگزار شده است.
وی با بیان اینکه ۲۱ مورد از این واحدها به بانک‌ها معرفی تا از تسهیلات بانکی برخوردار شوند، گفت: تعداد واحدهای بومگردی امسال نسبت به سال گذشته ۱۰ واحد بیشتر شده و به زودی به ۴۰ واحد افزایش می‌یابد.
جباری به پراکندگی اقامتگاه‌های بومگردی در سطح استان آذربایجان غربی نیز اشاره کرد و گفت: بیشترین تعداد واحدهای بومگردی به ترتیب در تکاب، پیرانشهر، سردشت، اشنویه، خوی، ماکو و ارومیه است.
وی اضافه کرد: ۲۹ واحد بومگردی فعال در استان وجود دارد که توسعه آنها با صدور مجوزهایی در سال گذشته و امسال در دست اقدام است.
کارشناس اکوتوریسم اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان‌غربی میز در این زمینه گفت: ۲۹ اقامتگاه بوم گردی در استان دایر بوده و برای هفت مورد نیز پروانه بهره برداری در نیمسال دوم سالجاری صادر می‌شود.
ودود فخاری اظهار داشت: واحدهای بوم گردی در ۱۱ شهرستان و ۲۲ روستای آذربایجان غربی فعال هستند که ۳۸۰ نفر ظرفیت پذیرش دارند و برای بیش از ۷۵ نفر مستقیم اشتغالزایی شده‌است.
وی با بیان اینکه سرمایه گذاری در واحد های خدمات بوم گردی به عنوان واحد های سرمایه گذاری خرد نیاز به سرمایه بسیار و کلان ندارد، افزود: متقاضیان راه اندازی این واحد ها می‌توانند با رجوع به سامانه مربوطه و ثبت درخواست خود و دریافت مجوز فعالیت در این راستا مشغول به کار شوند.
فخاری با بیان اینکه ارائه خدمات به مسافران و گردشگران در یک محیط بومی زمینه فعالیت واحدهای بوم گردی است گفت: در راستای ترغیب جوامع محلی و سرمایه گذاران به فعالیت در این زمینه تسهیلاتی نیز به آنان اعطا شده‌است.
وی با اشاره به سود چهار درصدی این تسهیلات در مناطق مرزی اضافه کرد: ۲۱ مورد از ۲۹ واحد بوم گردی فعال در آذربایجان غربی از این تسهیلات کم بهره بهره مند شده‌اند.
وی اظهار کرد: کل تسهیلات اعطایی در استان آذربایجان غربی از سال ۱۳۹۶ تاکنون ۴۰ میلیارد ریال بوده‌است.
یوسف تقی زاده، مسوول واحد بوم گردی و اقامتگاه قره پاپاق شهرستان نقده نیز در این باره گفت: حدود ۲ سال است که منزلی قدیمی را در روستای حسنلوی نقده با ۴۰۰ میلیون تومان هزینه تبدیل به اقامتگاه کرده‌است.
وی که به کار گردشگری علاقمند بوده و در این زمینه فعالیت های دیگری نیز دارد، گفت: در این واحد ها خدمات مختلفی از ارائه غذاهای بومی و محلی گرفته تا خدمات کتابخانه‌ای و گردشگری به مسافران ارائه می‌شود.
تقی زاده با اشاره به علاقه گردشگران بومی و خارجی به اسکان این اقامتگاهها اضافه کرد: هزینه اقامت شبانه هر فرد در این واحد ها ۹۰ تا ۱۰۰ هزار تومان همراه با صبحانه است که به علت شیوع بیماری کرونا و وضعیت اقتصادی نامناسب شهروندان با نرخ های مصوب پارسال خدمات ارائه می شود.
وی با بیان اینکه فعالیت این واحد ها در ایام کرونا کاهش یافته، ادامه داد: مراجعه کنندگان طبیعت گرد و افرادی که به سنن و فرهنگ های بومی محلی علاقمندند، همچنان میهمان این اقامتگاه هستند.
وی با اشاره به اینکه در ایام فروردین ماه امسال متحمل خسارت فراوانی از محل بیماری کرونا شده‌است گفت: با تمام مشکلات موجود همچنان در این مجموعه فعالیت خود را ادامه می دهند.
تقی زاده حمایت های دولتی را از این بخش در ایام کرونا یک نیاز دانسته و افزود: روند اخذ تسهیلات حمایت های دولتی و تسهیلات به اسیب دیدگان از کرونا بقدری پر پیچ و خم بوده که نتوانستند از این تسهیلات تا کنون بهره مند شوند.
این فعال گردشگری با بیان اینکه قبل از شیوع کرونا ماهانه حداقل ۲ تا سه تور گردشگری ۲۰ تا ۴۵ نفره در این واحد ها اقامت می‌کردند گفت: هم اکنون پذیرش تورهای شهرستانی راکد است.
وی با بیان اینکه فعالیت واحد های بوم گردی یک تکاپوی اقتصادی در چهارچوب خانواده است، اظهار داشت: اشتغال به کار چهار تا هفت نفر از اعضای خانواده و فامیل در هر واحد، ارائه غذاهای بومی و محلی و معرفی این غذاها، تبادل فرهنگی و اداب و رسوم و وجود محیطی دوستانه از مهمترین مزایای اقامت در این محیط است.
آذربایجان‌غربی دارای بیش از یکهزار و ۶۰۰ اثر تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی و ۲ اثر ثبت شده جهانی شامل «قره‌کلیسای چالدران» و «تخت‌سلیمان تکاب» است.
کاخ موزه باغچه‌جوق، عمارت کلاه‌فرنگی، سه‌گنبد ارومیه، غار سهولان مهاباد، خان‌تختی سلماس، مقبره شیخ صدرالدین چالدران، کلیسای ننه‌مریم ارومیه، قلعه‌بسطام، مسجد سردار، بازار تاریخی ارومیه، خانه انصاری، تپه‌حسنلو، تالاب کانی‌برازان مهاباد و روستای چورس از جمله آثار تاریخی آذربایجان‌غربی به شمار می‌رود.
منبع: ایرنا
68
