قیمت های باورنکردنی سرویس مدارس
جابجایی دانش آموزان لاکچری شد
نرخ سرویس مدارس حتی برای مسافت‌های کوتاه ۵ یا ۱۰ دقیقه‌ای، رقمی معادل ۷ تا ۹ میلیون تومان است.
مدرسه‌ها تا کمتر از یک هفته دیگر باز می‌شود و چالش‌هایش بعد از گذراندن دو سال همه‌گیری و کلاس‌های مجازی، هر روز بیشتر. سرویس مدارس، هزینه‌ها و چگونگی محاسبه نرخ‌ها یکی از چالش‌های جدی بخشی از خانواده‌هاست که خودشان نمی‌توانند دانش‌آموز را در مسیر رفت‌وبرگشت مدرسه همراهی کنند. ارقام بالای سرویس مدارس حتی برای مسافت‌های کوتاه این روزها به یکی از دردسرهای جدید خانواده‌ها تبدیل شده است.
«سیزده کیلومتر مسافت بین خانه و مدرسه است و براساس برآورد سایتی که مدرسه برای ثبت‌نام سرویس معرفی کرده، ۱۷-۱۵ دقیقه طبق ساعت ترافیک زمان می‌برد. این مسافت به‌ازای هر دانش‌آموز برای استفاده از سرویس سواری چهار نفره ۱۵ میلیون ثبت شده است.» مادر یک دانش‌آموز دبستانی در تهران از هزینه سنگین سرویس مدارس گلایه می‌کند و می‌گوید: «بیش از دوسوم شهریه مدرسه را باید به هزینه آموزش دانش‌آموز بابت سرویس رفت‌وآمد اضافه کنیم و این واقعا منطقی نیست، ولی چاره‌ای نداریم.»
در کنار تمام مشکلات پیش‌روی خانواده‌ها برای یافتن مدرسه خوب، دردسرهای ثبت‌نام در مدارس دولتی به بهانه محدوده‌بندی، شهریه مدارس دولتی و شهریه‌های گزاف مدارس غیردولتی، اینبار نرخ بالای سرویس مدارس، دردسر جدید خانواده‌ها شده.
شهریه مدرسه ۳۰ میلیون، هزینه سرویس ۲۱ میلیون
«امسال برای سرویس مدارس با هزینه‌های بسیاری زیادی مواجه شده‌ایم.» یکی از اولیای دانش‌آموزان دبستانی در مدرسه‌ای غیرانتفاعی در تهران می‌گوید که مدرسه یک آپ اختصاصی برای سرویس تعریف کرده است. «یک شرکت پیمانکار را که با مدرسه قرارداد دارد، به ما معرفی کرده‌اند. تصور ابتدایی ما این بود که سامانه سراسری آموزش‌وپرورش است و همه مدارس برای سرویس در آن سامانه هستند، در صورتی که منطقه به منطقه این سامانه‌ها متفاوت است و همه هم دست پیمانکارانی که اطلاعات موقعیت مکانی مدرسه و خانه دانش‌آموزان مدارس را جمع می‌کنند. اشکال کار جایی بود که در سامانه جامع سپند، هزینه‌ها با مبالغی که مدارس طی قرارداد با پیمانکاران به ما معرفی کردند، بسیار متفاوت بود.
مثلا هزینه‌ای که مدرسه و پیمانکار به ما داد، ۲۱ میلیون بود، در صورتی که در سامانه آموزش‌وپرورش ۱۶ میلیون ثبت شده است.» او ادامه می‌دهد: «من ۳۰ میلیون شهریه مدرسه داده‌ام و حالا هم باید ۲۱ میلیون تومان پول سرویس مدرسه را بدهم. این رقم برای ایاب‌وذهاب بچه‌ها واقعا مسخره است. چون خودش به اندازه یک شهریه آموزشی هزینه بر دوش خانواده‌ها می‌گذارد. بنزین و ترافیک و استهلاک خودرو جای خود دارد و قابل درک است، اما هر کسی از دیدگاه خودش به موضوع نگاه می‌کند و در این میان کسی به خانواده و هزینه‌های کمرشکن آموزش فکر نمی‌کند. در خانواده‌ای که پدر و مادر کارمند هستند، مگر آن‌ها چقدر درآمد دارند که این همه هزینه آموزش بچه‌ها کنند. ما متاسفانه داریم به نقطه‌ای برمی‌گردیم که به دلیل مشکلات و چالش‌ها بچه‌ها را در مدارسی ثبت‌نام نکنیم که کیفیت آموزشی بهتری دارند. اختلاف طبقاتی آنقدر در جامعه زیاد است که آموزش هم موضوعی لاکچری شده است.
ما هر طور حساب می‌کنیم نیازی به این همه هزینه نیست
نرخ سرویس مدارس براساس سامانه سپند، حتی برای مسافت‌های کوتاه ۵ یا ۱۰ دقیقه‌ای، رقمی معادل ۷ تا ۹ میلیون تومان است. این رقم برای مسافت‌های طولانی‌تر تا ۱۸ میلیون تومان از سوی خانواده‌ها گزارش شده است. «معمولا بسترهایی که تاییدشده و همگانی باشد، برای هر مدیر مدرسه‌ای در اولویت است، ولی براساس گزینش‌ها و پیمانکارهای تاییدشده در این سامانه قیمت تمام‌شده سرویس مدارس، مبلغ بسیار زیادی است.» این توضیحات را مدیر مدرسه‌ای در منطقه ۷ تهران می‌دهد: «ما در منطقه هفت تهران موردی داریم که فقط دو چهارراه با مدرسه فاصله دارد، اما هزینه سرویس با شهریه مدرسه برابری می‌کند.» او می‌گوید مدرسه‌اش براساس سامانه سپند که آموزش‌وپرورش طراحی کرده، برای سرویس رفت‌وآمد اقدام کرده است، اما به دلیل هزینه‌های زیاد خانواده‌ها استقبالی نکرده‌اند. «امسال هزینه سرویس خیلی سنگین است و برای خانواده‌ها مشکل‌ساز شده، در حالی که ما هر طور حساب می‌کنیم نیازی به این همه هزینه نیست.»
این مدیر مدرسه معتقد است اینکه راننده سرویس‌ها نیروهای امین و قابل اعتماد باشند، بسیار اهمیت دارد، اما در این روزگار هزینه مهم‌ترین عامل برای تصمیم‌گیری خانواده‌هاست. «بیشتر خانواده‌ها ترجیح می‌دهند یک فرد آشنا که مورد اطمینان است، برای رفت‌وآمد دانش‌آموزان انتخاب کنند و با نصف هزینه‌ای که سامانه برایشان در نظر گرفته، سرویس مدرسه را مدیریت کنند. مثلا اولیای دانش‌آموزان از یکی از مادران می‌خواهند زحمت رفت‌وآمد بچه‌ها را که در یک محدوده جغرافیایی هستند، قبول کند.»
مولفه‌های مهم نرخ‌گذاری
محمدرضا ولیزاده، رئیس اداره توسعه انجمن‌های اولیا و مربیان وزارت آموزش‌وپرورش درباره وضعیت نرخ سرویس مدارس می‌گوید: «مولفه‌های مختلفی بر نحوه تعیین نرخ خدمات حمل‌ونقل دانش‌آموزان تاثیرگذار است و نرخ‌نامه ابلاغی شورای شهر تحت‌تاثیر عواملی همچون مسافت مسیر، ورود به محدوده طرح ترافیک و رفت‌وآمد در ساعات اوج ترافیک قرار می‌گیرد.» به گفته ولیزاده سال ۹۸، آخرین سال ارائه آموزش حضوری بود و اینگونه نیست که در سال ۱۴۰۱ به نرخ اعلامی شورای شهر در سال ۹۸، ۲۵ درصد اضافه شود، بلکه باید سه سال رشد در بخش نرخ‌نامه مورد توجه باشد.
وزارتخانه‌های آموزش‌وپرورش، کشور و راه‌وشهرسازی در ساماندهی سرویس مدارس وظایفی را بر عهده دارند. وزارت کشور وظیفه ساماندهی حمل‌ونقل درون‌شهری، وزارت راه وظیفه ساماندهی حمل‌ونقل برون‌شهری و روستایی و آموزش‌وپرورش وظیفه تسهیلگری و برقراری ارتباط میان پیمانکار، والدین و مدیران مدارس را بر عهده دارد.
رئیس اداره توسعه انجمن‌های اولیا و مربیان وزارت آموزش‌وپرورش درباره سامانه سپند توضیح می‌دهد: «این سامانه توسط وزارت کشور ایجاد شده و این امکان را به خانواده‌ها می‌دهد تا در پایان هر روز نمره ارزیابی به راننده بدهند و میزان رضایت خود را از عملکرد اعلام کنند. «مرجع تصویب نرخ‌نامه، شورای شهر است و مرجع ابلاغ هم فرمانداری هر شهر. معمولا شهرداری‌ها طبق روال کاری، شرکت‌های پیمانکاری دارای پروانه و مجوز را به آموزش‌وپرورش معرفی می‌کنند. آموزش‌وپرورش اسامی را به همراه نرخ‌نامه به مدارس ابلاغ می‌کنند و در این میان مدرسه نباید نقشی در تغییر و افزایش نرخ داشته باشد.»
نماینده اولیا در کارگروه ماده ۱۸ باید مطالبات والدین را به شورای شهر مطرح‌کند
نرخ‌نامه شورای شهر که ابلاغ می‌شود، آموزش‌وپرورش و شهرداری حق کسر نرخ را ندارد. با این حال، کارگروه ماده ۱۸ در هر شهری وجود دارد که نماینده اولیا در کارگروه ماده ۱۸ باید در پیشنهاد نرخ به شورای شهر نقش‌آفرینی و مطالبات والدین را مطرح کند. روال کار این است که کارگروه هزینه‌هایی بر نرخ مصوب شورای شهر اضافه می‌کند که برخی از آن در قانون پیش‌بینی شده، مثل مالیات و بیمه که به این عدد سهم پیمانکار هم اضافه می‌شود. این سهم در تهران ۱۲ درصد است.
ولیزاده توضیح می‌دهد که در نرخ‌نامه به عددی که شورای شهر تصویب کرده، مولفه‌هایی را اضافه می‌کنند. مسافت، بافت شهری و طرح ترافیک از جمله این مولفه‌هاست که در تعیین نرخ نقش‌آفرینی می‌کند. اما اینکه سامانه شهر تهران خودش عددی را به‌عنوان نرخ مستقل اعلام کند، باعث افزایش هزینه‌ها می‌شود، در نتیجه نرخ‌ها افزایش پیدا می‌کند، توقع برای پیمانکار زیادتر می‌شود و هجمه خانواده‌های ناراضی به سمت آموزش‌وپرورش می‌آید، در حالی که اساسا کار ما تعلیم و تربیت است.
از ایمنی خودروهای دانش‌آموزی غافل نشوید
رئیس اداره توسعه انجمن‌های اولیا و مربیان وزارت آموزش‌وپرورش می‌گوید: «نگرانی ما این است که توجه خانوادها به سمت تعدیل این نرخ برود و از ایمنی خودروهای دانش‌آموزی غافل شوند. اگر آزادبرها یا پیمانکاران فاقد برنامه وارد مذاکره شوند، ممکن است نرخ کمتری بدهند، غافل از اینکه آسیب‌های جسمی و روانی که ممکن است بچه‌ها در معرض آن قرار بگیرند، به مراتب هزینه‌های جبرانش بیشتر و سخت‌تر است.»
ولیزاده توضیح می‌دهد: «در سامانه سپند اگر خودرو معاینه فنی‌اش تمام شود، آلارم می‌دهد. راننده اگر متاهل باشد و مجرد شود، هشدار می‌دهد یا بیمه خودرو تمام شود، هشدار می‌دهد. راهور مرتب بر خودروهای سرویس مدرسه ناجا نظارت دارد و اطلاعات وارد سامانه از طرف نهادهای امنیتی مورد پایش قرار می‌گیرد. راننده‌ها سوءپیشینه دارند و از نظر بیماری‌هایی مثل صرع و … مورد آزمایش قرار گرفته‌اند. به علاوه به همه راننده‌ها آموزش‌های لازم از جمله رانندگی در شرایط سخت آب‌وهوایی را داده‌اند تا احتمال خطر به حداقل برسد.»
امسال میانگین ۲۵ تا ۳۵ درصد افزایش نرخ اعلام‌شده
هدف و تمرکز آموزش‌وپرورش به گفته رئیس داره توسعه انجمن‌های اولیا و مربیان وزارت آموزش‌وپرورش رفت‌وآمد ایمن و سلامت‌محور است: «با افزایش نرخ‌ها موافق نیستیم و تلاش می‌کنیم برای تعدیل نرخ. بر همین اساس طبق جلسه‌ای که با مسئولان وزارت کشور داشتیم، به‌زودی مرکز حراست و فناوری اطلاعات و ارتباطات آموزش‌وپرورش با سامانه سپند همکاری خواهند کرد و تلاش می‌کنیم براساس محاسبه شورای شهر نرخ را تعدیل کنیم. اگر مردم اعتراضی دارند باید به شورا بازخورد داده شود. مبدا تعیین نرخ خدمات حمل‌ونقل عمومی شورای شهر است. چیزی که امسال اعلام‌شده میانگین ۲۵ تا ۳۵ درصد افزایش نرخ است و آموزش‌وپرورش نقشی در تعیین این نرخ ندارد. نظارت بر رعایت نرخ‌نامه بر عهده شهرداری‌هاست. امیدواریم این وظیفه قانونی را به‌خوبی انجام دهند.»
رئیس اداره توسعه انجمن‌های اولیا و مربیان وزارت آموزش‌وپرورش از دغدغه حمل‌ونقل ۵۰۰ هزار دانش‌آموز روستایی نیز می‌گوید: در حالی که کلان‌شهرها کانون توجه هستند، اما در حال حاضر خدمات حمل‌ونقل روستایی بسیار نگران‌کننده است و ۵۰۰ هزار دانش‌آموز روستایی داریم که نیاز به خدمات حمل‌ونقل دارند. وزارت راه موظف است خودروهای مورد نیاز این بخش را تامین کند. این موضوع یکی از دغدغه‌های اصلی ما در وزارت آموزش‌وپرورش است، چون حوادث جاده‌ای و مسیرهای روستایی هر سال جان دانش‌آموزان زیادی را می‌گیرد.
در عوض یک نار موی ما کوخ نشینان به کاخ نشینان ارجح است .