چه ارتباطی بین رنگ ادرار و سلامتی وجود دارد؟

رنگ ادرار نوعی ابزار اندازه گیری سلامتی است. از آنجا که هیدراتاسیون از بسیاری از عمل‌کرد‌های بدن پشتیبانی می‌کند - بر شناخت ذهنی تا عمل‌کرد جنسی تأثیر می‌گذارد - لازم است به رنگ ادرار خود بیش‌تر توجه کنید.

خبر خوب این است که شما می‌توانید رنگ ادرار را به‌سادگی و با زیر نظر داشتن آن ارزیابی کنید. احتمالاً روزانه به صورت ساعتی متوجه تغییر رنگ ادرار خود شده‌اید. چه چیزی در این باره باید مورد توجه قرار بگیرد؟ در این مقاله اطلاعات مفید درباره ارتباط بین رنگ ادرار و سلامتی را ارائه داده‌ایم.

نوشیدن آب به مقدار کافی در روز برای سلامتی مهم است؛ اگرچه می‌توان در آن زیاده‌روی کرد. در صورتی که رنگ ادرار شما کاملاً شفاف است و رنگ زردی ندارد، احتمالاً بیش از مقدار توصیه شده آب می‌نوشید. همچنین اگر ادرار کردن به صورت شغل تمام‌وقت شما درآمده است، نشان می‌دهد که شما کمی بیش از حد هیدراته هستید. برای یک فرد بالغ به طور متوسط دفع ۴ تا ۱۰ بار ادرار در یک دوره ۲۴ ساعته طبیعی تلقی می‌شود.

دلیل اینکه می‌خواهید از آبرسانی بیش از حد جلوگیری کنید، این است که مقدار زیاد آب باعث رقیق شدن الکترولیت بدن می‌شود. در حالی که این مشکل نادر است؛ اما می‌تواند به مسمومیت با آب منجر شود. اکثریت قریب به اتفاق افراد نگران نوشیدن آب بیش از حد نیستند. به طور کلی هنگامی که بیش از حد آب می‌نوشید، خود را به جرعه‌های کوچک آب محدود کنید تا زمانی که ادرارتان رنگ زرد پیدا کند.

ادرار به رنگ لیمویی

رنگ ادرار لیمویی تا کمی روشن‌تر به این معنی است که کاملاً هیدراته هستید. پزشکان این گونه طیف ادرار را عادی می‌دانند. نوشیدن آب بارزترین راه برای هیدراته نگه داشتن بدن است. آیا می‌دانید خوردن میوه و سبزیجات نیز منبع بسیار خوبی از آب است؟

میوه‌ها و سبزیجات عالی برای آبرسانی
• گوجه فرنگی‌
• خیار‌
• توت فرنگی
• کلم
• کدو سبز
• کاهو
• خربزه

اگر رنگ ادرارتان کهربایی یا تیره‌تر به نظر می‌رسد، احتمالاً نوبت نوشیدن آب است. اگرچه این طیف رنگی میزان خطرناکی از کمبود آب را نشان نمی‌دهد، هشداری به این معناست که دارید به سمت کم‌آبی پیش بروید. وقتی بدنتان بیش از حد مقدار مناسب آب خود را از دست می‌دهد، در مقابل مقدار دریافتی‌اش به همان مقدار آب موجود در بدن اکتفا می‌کند. کمبود آب در بدن به معنای این است که مواد معدنی و شیمیایی با آب کم‌تری رقیق می‌شوند و درنهایت ادرارتان غلیظ‌تر و تیره‌تر می‌شود.

اگر ادرارتان طیف رنگی از قهوه‌ای یا نارنجی تیره دارد، وقت آن است که توجه کنید؛ زیرا دچار کمبود شدید آب بدن شده‌اید. استفراغ، اسهال و تب باعث از دست رفتن سریع آب بدن می‌شود و از دلایل عمده کم‌آبی بدن است. خوش‌بختانه بیش‌تر بزرگ‌سالان سالم می‌توانند با نوشیدن مداوم مقدار زیادی آب و مایعات حاوی الکترولیت‌ها به‌راحتی هیدراته شوند.

به خاطر داشته باشید اگرچه آب بطری و آب لوله‌کشی حاوی مقادیر کمی الکترولیت است، ممکن است به چیزی با غلظت بالاتر مانند گاتورید (نوشابه غیر گازدار ورزشی حاوی مقدار زیادی الکترولیت) یا نوشیدنی‌های انرژی‌زا نیاز داشته باشید تا تعادل الکترولیت بدن را به میزان کافی احیا کند. برای کودکانی که با کم‌آبی ناشی از استفراغ و اسهال روبرو هستند، کلینیک مایو درمان با یک راه‌حل آب‌رسانی بدون نسخه خوراکی مانند استفاده از محلول‌های آب‌رسان خوراکی Pedialyte را توصیه می‌کند.

یک بطری آب قابل استفاده دوباره را همیشه همراه خود داشته باشید.

مصرف کافئین را محدود کنید.

قبل از انجام تمرینات سنگین آب زیادی بنوشید.

غذا‌های بیش از حد شور یا شیرین را محدود کنید.

به بطری آب مقداری آب لیمو اضافه کنید تا دلنشین‌تر شود.

همچنین ممکن است چیزی که اخیراً خورده‌اید، باعث تغییر رنگ ادار به رنگ قهوه‌ای شود. برخی از غذا‌هایی که عامل ایجاد ادرار قهوه‌ای شناخته می‌شوند، عبارت‌اند از:

• آلوئه
• باقلا
• رنگ‌های خوراکی
• ریواس

شرایط پزشکی مرتبط با ادرار قهوه‌ای شامل موارد زیر است:

• بیماری کلیوی
• بیماری کبد
• پورفیریا که یک بیماری ژنتیکی نادر خونی است

انتظار داریم که رنگ ادرار طیفی از رنگ زرد باشد؛ بنابراین وقتی رنگ متفاوتی را ببینیم، می‌تواند لحظه‌ای باعث وحشت شود. قبل از اینکه به نتیجه‌گیری عجولانه‌ای برسید، در مورد اینکه چه غذا‌های خورده‌اید و چه دارو‌هایی مصرف کرده‌اید، فکر کنید.

۱. ادرار قرمز یا صورتی
عوامل دارویی: سنا، کلروپرومازین (تورازین)، تیوریدازین (ملاری)

عوامل غذایی: تمشک، چغندر، ریواس

عوامل پزشکی: عفونت پروستات، مثانه یا کلیه، تومور یا جراحت داخلی

۲. ادرار نارنجی تا مسی
عوامل دارویی: ریفامپین (ریفادین)، وارفارین (کومادین)، فنازوپیریدین (پریدیوم)

عوامل غذایی: هویج یا آب هویج

عوامل پزشکی: کم‌آبی یا مشکلات مربوط به کبد یا مجرای صفراوی

۳. آبی تا سبز یا طیف رنگی بین این دو
عوامل دارویی: آمی‌تریپتیلین، ایندومتاسین (ایندوسین)، سایمتیدین (تاگامت)، پرومتازین (فنرگان) همچنین متیلن‌بلو و پروپوفول (هرچند به‌ندرت در خارج از بیمارستان استفاده می‌شوند).

عوامل غذایی: مارچوبه و رنگ‌های خوراکی

عوامل پزشکی: عفونت مجرای ادراری (UTI) که باکتری سودوموناس آن را ایجاد می‌کند، سندرم پوشک آبی بعضی از رنگ‌هایی که در آزمایش‌های پزشکی استفاده می‌شود.

۴. آبی بنفش (رنگ اسطوخودوس) تا نیلی
عوامل دارویی: مورد خاصی نیست

عوامل غذایی: رنگ‌های خوراکی

عوامل پزشکی: عفونت مجرای ادراری که باکتری آئروژینوزا ایجاد می‌کند، بیماری هارت‌ناپ، ادرار بسیار قلیایی (معمولا در زمان سوندگذاری دیده می‌شود).

۵. مات تا کدر
عوامل دارویی: مورد خاصی نیست

عوامل غذایی: ماهی کولی، شاه ماهی، گوشت قرمز و مقدار بیش از حد شیر

عوامل پزشکی: کم آبی، عفونت مقاربتی (STI)، عفونت مجرای ادراری، سنگ‌های کلیه، واژینیت و پروستاتیت

علائم دیگری که به موارد جدی‌تر اشاره دارد:
• تب
• حالت تهوع
• استفراغ
• درد شکم
• تکرر ادرار

زمانی که اطمینان ندارید بین طیف رنگ غیر طبیعی ادرار و غذا‌هایی که اخیراً خورده‌اید یا دارویی که استفاده کرده‌اید، ارتباطی پیدا می‌کنید. با این حال متخصصان تأکید می‌کنند اگر ادرارتان خیلی تیره یا نارنجی است، زودتر از موعد به ملاات پزشک بروید؛ زیرا اختلال در عمل‌کرد کبد می‌تواند عامل به این وضعیت باشد.

همچنین دلایل دیگر برای مراجعه به پزشک شامل موارد زیر است:

• بوی تند یا بوی ماهی در ادرار
• درد شکم
• سرگیجه
• تب

ترکیبی از این علائم معمولا نشانه آن است که اتفاق بزرگ و جدی‌تری در بدن افتاده است.

توصیه فعلی روزانه تقریباً ۹ فنجان آب برای زنان و ۱۳ فنجان آب برای آقایان است. اما به خاطر داشته باشید این فقط یک راهنمای کلی است. عواملی مانند سن، دوران بارداری یا شیردهی، میزان گرمی هوا و میزان فعالیت بدنی در نوشیدن مقدار مناسب آب تأثیر دارد.