ژاپن به داد دریاچه ارومیه رسید!/ کمک ۴.۵ میلیون دلاری ژاپن برای احیای دریاچه ارومیه

قرارداد دولت ژاپن و برنامه توسعه سازمان ملل متحد برای اجرای «پروژه توسعه سیستم حفاظت از تالاب‌ها در دریاچه ارومیه و سایر تالاب‌ها به همراه جوامع پیرامونی آنها» دیروز یک شنبه ۱۱ آذر ۱۴۰۳ به امضا رسید.

برنامه توسعه سازمان ملل متحد در جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که دولت ژاپن مبلغ ۶۹۰ میلیون ین را به منظور ارتقای مدیریت تالاب‌ها و افزایش تاب‌آوری اقلیمی در تالاب‌های دریاچه ارومیه، شادگان، پریشان و انزلی اختصاص داده است.

از سال ۲۰۱۴، ژاپن یکی از شرکای کلیدی دولت ایران و برنامه توسعه سازمان ملل متحد در حمایت از مدیریت پایدار منابع طبیعی در حوضه آبریز تالاب‌ها و تنوع بخشی به معیشت جوامع وابسته به تالاب‌ها بوده است.

در مراسم امضای قرارداد در تاریخ ۱۱ آذر ۱۴۰۳، دولت ژاپن و برنامه توسعه سازمان ملل متحد یادداشت‌های تفاهمی را برای اجرای "پروژه توسعه سیستم حفاظت از تالاب‌ها در دریاچه ارومیه و سایر تالاب‌ها به همراه جوامع پیرامونی آنها" امضا کردند. این پروژه از سال ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۸ به‌طور مشترک با همکاری سازمان حفاظت محیط‌زیست و سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) اجرا خواهد شد.

این پروژه بر دستاورد‌های گذشته بنا خواهد شد که این امر تلاش‌ها برای توسعه موفقیت‌آمیز مدل‌ها و شیوه‌های آزمایشی را تسریع خواهد بخشید. با تمرکز بر کشاورزی پایدار و معیشت‌های جایگزین سازگار با تغییرات اقلیمی، این ابتکار به‌دنبال ایجاد منافع بلندمدت برای جوامع محلی و در عین حال حفظ تنوع زیستی تالاب‌ها به‌عنوان اکوسیستم‌های حیاتی است.

گلبهار نمتوا، معاون نماینده مقیم برنامه توسعه سازمان ملل متحد در ایران گفته بود: «در دهه گذشته، حمایت بی‌وقفه مردم و دولت ژاپن تأثیرات مثبتی در بهره‌وری کشاورزی و بهبود معیشت در جوامع هدف داشته است. در چهار سال پیش رو، ما به ترویج شیوه‌های کشاورزی نوآورانه با مصرف کم آب خواهیم پرداخت، در حالی که برتوسعه این شیوه‌ها برای آینده‌ای بهتر برای همه، متمرکز خواهیم بود.»

معاون نماینده مقیم برنامه توسعه سازمان ملل متحد در ایران گفته بود: «در دهه گذشته، حمایت بی‌وقفه مردم و دولت ژاپن تأثیرات مثبتی در بهره‌وری کشاورزی و بهبود معیشت در جوامع هدف داشته است

«ایران ۲۶ تالاب ارزشمند را تحت کنوانسیون رامسر ثبت کرده است که در میان آنها دریاچه ارومیه نیز قرار دارد. این تالاب‌ها که زیستگاه گونه‌های متنوع گیاهی و جانوری و پرندگان مهاجر هستند، باید در همکاری با جامعه بین‌المللی حفاظت شوند. در دهه گذشته، ژاپن از حفاظت دریاچه ارومیه حمایت کرده است، اما برای احیای بیشتر این تالاب، مدیریت استخراج بی‌رویه آب، توسعه سیستم آبیاری مناسب و سازگار با تغییرات اقلیمی، و ایجاد صنایع پایدار مانند اکوتوریسم ضروری است. علاوه بر مقابله مستقیم با این چالش‌ها، دانش و فناوری‌های این پروژه در دیگر تالاب‌های ایران نیز به‌کار گرفته خواهد شد. امیدواریم پروژه جدیدی که امروز امضا شد، به حفاظت از محیط زیست و توسعه اقتصادی مناطق اطراف تالاب‌ها کمک کند.»

همچنین در ادامه این مراسم «تسوکادا تاماکی» سفیر ژاپن در تهران گفت: برای من افتخار بزرگی است که در مراسم امروز برای امضا و تبادل یادداشت در خصوص کمک‌های مالی بلاعوض دولت ژاپن برای احیای دریاچه ارومیه و سایر تالاب‌ها در همکاری با برنامه توسعه ملل متحد (UNDP) و سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) سخن بگویم.

وی افزود: ژاپن و ایران قرن‌ها و هزاره‌ها روابط دوستانه‌ای داشته‌اند. دولت ژاپن می‌خواهد این روابط را در آینده ادامه دهد. مراسم امروز گواهی بر این آرزو و تعهد است. در زمینه روابط دولتی و همکاری‌های دو کشور، حفاظت از محیط‌زیست همواره یکی از موضوعات اصلی بوده که تلاش‌ها و منابع خود را در آن به کار گرفته‌ایم.

سفیر ژاپن در تهران در ادامه افزود: دولت ژاپن تصمیم گرفته است مبلغ ۶۹۰ میلیون ین ژاپن (۴.۵ میلیون دلار آمریکا) به جمهوری اسلامی ایران برای اجرای پروژه‌ای در زمینه توسعه سیستم حفاظت از تالاب‌ها در دریاچه ارومیه و دیگر مناطق، از جمله جوامع اطراف آن اختصاص دهد. این پروژه عمدتاً توسط برنامه توسعه ملل متحد (UNDP) و با همکاری سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) اجرا خواهد شد.

وی افزود: ایران ۲۶ تالاب باارزش را که تحت کنوانسیون رامسر قرار دارند، از جمله دریاچه ارومیه، در اختیار دارد. این تالاب‌ها که محل زیست گونه‌های مختلف و پرندگان مهاجر هستند، باید حفظ شوند؛ این تنها یک مسئله داخلی ایران نیست، بلکه مسأله‌ای برای بقای کره زمین است و باید به عنوان یک مسأله بین‌المللی شناخته شود.

«تاماکی» گفت: در طول ۱۰ سال گذشته، دولت ژاپن از طریق بازوی توسعه‌ای خود، جایکا (JICA)، از حفاظت از دریاچه ارومیه حمایت کرده و در این راستا با برنامه توسعه ملل متحد (UNDP) و سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) همکاری داشته است.

وی یادآور شد: برای ادامه این روند، ما به همکاری با برنامه توسعه ملل متحد (UNDP) و سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) ادامه خواهیم داد و سیستم‌های مدیریت آب در دریاچه ارومیه را با استفاده از مدل‌های تحلیل آب که قبلاً توسط FAO ایجاد شده و بهترین شیوه‌های ایجاد شده توسط UNDP، راه‌اندازی خواهیم کرد. این سیستم‌ها به منظور بهبود امکانات آبیاری برای استفاده بهینه از منابع آبی کشاورزی ایجاد خواهند شد.

این پروژه همچنین به مسئله برداشت بی‌رویه آب پرداخته و صنایع پایدار، مانند گردشگری اکولوژیک، را ترویج خواهد داد.

سفیر ژاپن در تهران در ادامه افزود: دانش و فناوری‌های منتقل شده از طریق این همکاری در سایر تالاب‌های ایران، مانند تالاب شادگان، تالاب پریشان و تالاب انزلی، به کار خواهد رفت. ویژگی دیگری که این پروژه را متمایز می‌کند، رویکرد جامع آن است؛ رویکردی که حفاظت از محیط‌زیست را با توسعه پایدار جوامع محلی تلفیق می‌کند، به طوری که منافع آن تنها به تالاب‌های مستقر در منطقه محدود نخواهد شد بلکه جوامع اطراف آنها نیز برای نسل‌های آینده بهره‌مند خواهند شد.

وی افزود: مراسم امروز تنها تکمیل تلاش‌های ما نیست – که البته این خود اهمیت دارد؛ بلکه نمادی از امید و مسئولیت مشترک میان همه ما است که در اینجا گرد هم آمده‌ایم. مایلم عمیق‌ترین قدردانی خود را از تمامی کسانی که بی‌وقفه برای تحقق این پروژه تلاش کرده‌اند، به ویژه تیم UNDP، سازمان محیط‌زیست و وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران ابراز نمایم. بیایید با هم در این مسیر گام برداریم تا اهدافمان را با موفقیت به انجام رسانیم.

در این مراسم، همچنین «احمد رضا لاهیجان زاده» معاون محیط زیست دریایی و تالابی سازمان حفاظت محیط زیست ایران طی سخنانی گفت: با کمک ۷ میلیون دلاری ژاپن، ایران توانست کار‌های ماندگاری را دریاچه ارومیه انجام دهد. همچنین کمک ۳ میلیون دلاری دیگری از طرف دولت ژاپن به پروژه تزریق شد و بنا بر این است ماندگاری این اقدام در پروژه‌های دیگر نیز منتقل شود.

وی افزود: ماندگاری فعالیت‌ها برای ایران حائز اهمیت است و همکاری در دریاچه ارومیه می‌تواند الگویی برای سایر تالاب‌های ایران باشد.

وی در پایان گفت: برنامه توسعه سازمان ملل نقش تسهیل گیری در همکاری دولت ژاپن با دولت ایران در این زمینه داشته است.