سه گانه گندم، آرد و نان با فعالیت ۱۲۰۰ واحد خبازی در استان خراسان شمالی چه ارتباطی دارد؟

خراسان شمالی استانی با ظرفیت عظیم کشت آبی و دیم گندم است که می‌تواند سهم زیادی در این کالای استراتژیک کشور داشته باشد و شاهد مثال دقیق توانمندی تولید در استان نیز ظرفیت 300 هزار تنی سیلوهای خراسان شمالی یعنی چیزی نزدیک به دوبرابر میزان گندم مورد نیاز خود استان است.

با این حال در سال زراعی جاری به دلیل ناملایماتی نظیر خشکسالی و البته قیمت کم خرید تضمینی گندم در سال گذشته و عدم جبران هزینه‌های کشاورزان، متاسفانه پیش بینی می‌شود میزان خرید این کالای استراتژیک در خراسان شمالی تا حدود 90 هزار تن کاهش یابد.

پیش بینی‌ها حاکی است، برداشت گندم از برخی کشتزارهای خراسان شمالی امسال به علت گرمای هوا و کاهش بارندگی زودتر از موعد در مناطق گرمسیر استان آغاز شده است. هر چند براساس پیش‌بینی سازمان جهاد کشاورزی شاید امسال با توجه به شرایط خشکسالی 180 هزار تن گندم از سطح اراضی این استان برداشت شود اما گفته‌های کارشناسان این مضوع را نقد کرده و معتقدند٬ گندم سالمی که امسال به سلیوها خواهد رسید، 90 هزار تن است.

بر این اساس از میزان گندم تولیدی استان با افزایش نرخ تصمینی گندم پیش بینی می‌شود، بیش از 70 درصد این محصول در اختیار دولت قرار گیرد. سال گذشته حدود 50 درصد از محصول گندم کشاورزان خراسان شمالی در قالب خرید تضمینی به شرکت بارزگانی دولتی ایران فروخته شد و به دلیل اختلاف قیمت بالا٬ بخش زیادی از این محصول در اختیار خریداران بازار آزاد قرار گرفت.

در مجموع در سال زراعی جاری نسبت به سال گذشته، نرخ تضمینی گندم در سطح ملی از سوی دولت دو برابر افزایش یافت و شاید این نرخ رضایت نسبی کشاورزان را تامین کند. در سال زراعی جاری 186 هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان خراسان شمالی زیر کشت گندم و جو آبی و دیم قرار گرفته که 118 هزار هکتار از این اراضی را دیمزارهای گندم و جو تشکیل می دهند.

2 سوم ظرفیت سیلوهای خراسان شمالی خالی می‌ماند!

موسوی، مدیرکل غله و خدمات بازرگانی خراسان شمالی گفت: برای سنجش کیفیت گندم در تمام سیلوهای خراسان شمالی آزمایشات مرتبط با کیفیت انجام می‌شود و همه شاخص‌ها را بررسی می‌کنیم. گندم مرطوب در سیلوها توسط دستگاه‌های رطوبت سنج اندازه‌گیری می‌شود گندم های با رطوبت بالای 12 درصد تحویل گرفته نمی‌شود.

وی افزود: ضایعات گندم در سیلوها گرفته می‌شود و هر چه درصد ناخالصی گندم کمتر باشد قیمت گندم بالاتر می رود. ضایعات 1 تا 4 درصد کیلیوی 5 هزار تومان برای کل وزن گندم پرداخت خواهد شد.

معمای گندم، آرد و نان در استان خراسان شمالی مضووعی پیچیده است. تولید گندم در استان کاهش یافته، اما سهمیه تغییر نکرده است. از سوی دیگر مصرف گندم استان از میانگین کشوری بالاتر است. تعداد نانوایی‌ها هم البته بیشتر از میانگین کشوری است.

مدیرکل غله و خدمات بازرگانی خراسان شمالی درباره میزان برداشت گندم امسال از مزارع خراسان شمالی گفت: متاسفانه با توجه به شرایط جوی و مشکلات ناشی از آن امسال با کاهش تولید گندم مواجه هستیم. پیش بینی ما این است که امسال حدود 90 هزار تن گندم خریداری می‌شود. که این میزان در سال گذشته حدود 130 هزار تن بوده است. ظرفیت سیلوهای استان 300 هزار تن است.

وی افزود: ارتباطی بین تولید گندم استان و سهمیه آرد آن استان وجود ندارد و سهیمه آرد استان بر اساس جمعیت هر استان است که 20 هر ماه این سهمیه برای استان شارژ می‌شود. امسال با توجه به کاهش تولید در استان باید از استان‌های دیگر و یا گندم وارداتی وارد استان شود. میانگین مصرف استان در هر ماه حدود 12 هزار تن است.

چرا تعداد نانوایی‌ها در خراسان شمالی زیاد است؟

با آنچه درباره گندم تولیدی خراسان شمالی و سهیمه آرد استان گفته شد، موضوعی که پس از آن مورد سوال قرار می‌گیرد موضوع نان، کیفیت آن و صف‌های شلوغ و سهمیه کم نان در روستاها است. سوال اساسی اینجاست که آیا سهمیه آرد نانوایی‌های استان کم است؟

حجت‌الاسلام والمسلیمن رضا نوری نماینده ولی فقیه در خراسان شمالی و امام جمعه بجنورد در خطبه‌های گذشته نماز جمعه با انتقاد از وضعیت پخت نان در نانوایی‌ها شهری و به ویژه روستایی٬ گفت: در بحث نان و آرد کمبود آرد در برخی از روستاها گزارش شده که این اصلا قابل قبول نیست. باید مسئولان نظارت درست و کلی داشته باشند تا سهمیه‌ها به درستی اختصاص یابد.

بیش از 70 درصد این محصول در اختیار دولت قرار گیرد. سال گذشته حدود 50 درصد از محصول گندم کشاورزان خراسان شمالی در قالب خرید تضمینی به شرکت بارزگانی دولتی ایران فروخته شد و به دلیل اختلاف قیمت بالا٬ بخش زیادی از این محصول در اختیار خریداران بازار آزاد قرار گرفت.

این موضوع همواره مورد انتقاد مردم استان بوده چرا توزیع نان در استان شرایط خوبی نداشته و کیفیت نان هم خوب نیست.

موسوی، مدیرکل غله خراسان شمالی با اشاره به این نکته که سهمیه آرد نانوایی‌های استان هیچ ربطی به تولید گندم ندارد٬ تصریح کرد: با وجود کاهش تولید گندم در خراسان شمالی٬ هیچ سهمیه‌ای کم نمی‌شود و علی رغم میانگین مصرف استان که بالاتر از میانگین کشوری است٬ آرد مورد نیاز٬ تامین خواهد شد. میانگین مصرف آرد در استان برای هر نفر ماهانه حدود 9 کیلوگرم است که این میزان در کشور 7 کیلو است.

مدیرکل غله و خدمات بازرگانی خراسان شمالی ادامه داد: سهمیه آرد یارانه‌ای استان با سهمیه آرد صنف و صنعت که مخصوص شیرینی‌پزی‌ها است متفاوت است که در صورت جذب کامل و استفاده کامل از این سهمیه‌ها٬ سهمیه استان به 140 هزار تن در سال خواهد رسید. در صورت حوادث غیرقابل پیش بینی و کمبود سهمیه آرد در استان٬ از تهران سهمیه مازاد را درخواست می‌کنیم و در شرایط خاص که مثل فروردین امسال است٬ سهمیه مازاد ویژه درخواست می‌شود.

برداشت گندم از برخی کشتزارهای خراسان شمالی امسال به علت گرمای هوا و کاهش بارندگی زودتر از موعد در مناطق گرمسیر استان آغاز شده است. هر چند براساس پیش‌بینی سازمان جهاد کشاورزی شاید امسال با توجه به شرایط خشکسالی 180 هزار تن گندم از سطح اراضی این استان برداشت شود اما گفته‌های کارشناسان این مضوع را نقد کرده و معتقدند٬ گندم سالمی که امسال به سلیوها خواهد رسید٬ 90 هزار تن است.

وی با اشاره به شلوغ بودن صف نان در استان هم گفت: متاسفانه در خراسان شمالی تعداد نانوایی‌ها زیاد است که به همین دلیل سهمیه آرد نانوایی‌ها کم می‌شود. باید به ازای هر 1200 نفر یک نانوایی وجود داشته باشد تا نانوایی‌ها توجیه اقتصادی داشته باشند اما در خراسان شمالی صدور بی‌رویه مجوز باعث شده به ازای هر 600 نفر یک نانوایی داشته باشیم که در نتیجه سهمیه کم شده و هزینه نانوایی‌ها هم تامین نمی‌شود. اینجا باید اتحادیه نانوایان از صدور مجوز خودداری کند. با این حال باز هم صف نانوایی‌ها شلوغ است.

معمای گندم٬ آرد و نان در استان خراسان شمالی مضووعی پیچیده است. تولید گندم در استان کاهش یافته٬ اما سهمیه تغییر نکرده است. از سوی دیگر مصرف گندم استان از میانگین کشوری بالاتر است. تعداد نانوایی‌ها هم البته بیشتر از میانگین کشوری است. با این حال سهمیه ویژه تک نوبتی هم به استان داده می‌شود اما باز هم صف نانوایی ها شلوغ و توزیع نان نا مناسب است. مشکل کجاست؟ آیا باید مضووع را در فروش آزاد آرد و تخلفات دیگر جست‌جو کرد؟

منبع: تسنیم

68