آشنایی با بخش های مختلف موزه هنرهای تزئینی اصفهان

موزه هنرهای تزئینی اصفهان  ( به انگلیسی : Museum Of Decorative Arts ) مجموعه ای از آثار هنر در زمینه های مختلف در عمارت رکیب خانه اصفهان قرار گرفته است. 

موزه هنرهای تزئینی و موزه هنرهای معاصر اصفهان هر دو در یک عمارت قرار گرفته اند. 

در این موزه علاوه بر نمایش آثار هنری قدیمی ، نمایشگاه های مختلف به مناسبت های گوناگون برپا می شود که اغلب در زمینه هنرهای اسلامی از جمله خوشنویسی و نقاشی قهوه خانه ای است. 

در این موزه بیش از 3000 شی ء تاریخی از دوران های مختلف به خصوص صفویه و قاجاریه به چشم می خورد. کتابخانه تخصصی این موزه برای دانشجویان رشته های معماری ، هنر و موزه داری بسیار کاربردی است. 

موزه هنرهای تزئینی اصفهان کجاست؟

موزه هنرهای تزئینی اصفهان در مرکز شهر در خیابان استانداری و روبروی پردیس دانشگاه قرار داد. برای دسترسی به موزه هنرهای تزئینی اصفهان میتواند در ایستگاه مترو یا ایستگاه اتوبوس میدان امام حسین پیاده شوید و بقیه مسیر را با تاکسی یا پیاده طی کنید. 

اگر با خودروی شخصی میخواهید به بازدید از موزه بروید ، میتوانید خودرو را در پارکینگ های اطراف نقش جهان ، پارک نمایید. 

عمارت رکیب خانه در اصفهان

عمارت رکیب خانه

عمارت رکیب خانه در دوران صفویه محل نگهداری وسایل اصطبل سلطنتی از جمله رکاب و یراق آلات اسب بوده است ، این عمارت یکی از بناهای بافت قدیم اصفهان به شمار می آید که در اوایل قرن 11 هجری همزمان با سلطنت شاه عباس اول به عنوان یکی از بناهای مجموعه دولت خانه صفوی احداث گردید. 

حیاط عمارت رکیب خانه ، فضایی سبز و دلنشین دارد و در اطراف آن تالارها و اتاق های زیادی سخته شده است.  در سمت راست گوشه شرقی آن برجی به چشم می خورد که علاوه بر کلاه فرنگی کاربردهای مختلف دیگری هم داشته است. 

تاریخچه موزه هنرهای تزئینی اصفهان

بعد از پایان دوران صفویه ، عمارت رکیب خانه متروک شد و در دوران قاجار به دستور حاج محمد حسین خان صدر اصفهانی، صدراعظم فتحعلیشاه احیا شد.

در دوره حکومت مسعود میرزا ضل السلطان ، بعد از انجام تعمیرات و الحاقات به عنوان محل زندگی حاکم مورد استفاده قرار گرفت. 

در دوران پهلوی تغییراتی در ساختمان به خصوص قسمت غربی آن انجام شد و  اداره آمار و ثبت احوال اصفهان در این بنا مستقر شد. 

بعد از انقلاب 57 ، ساختمان به صورت اساسی مرمت گردید و اشیا موجود در موزه های هنرهای تزئینی تهران و سایر اشیا قدیمی به اصفهان منتقل شد و در معرض دید عموم قرار گرفت. در سال 1375 این گنجینه هنر های تزئینی رسما افتتاح و مورد بهره برداری قرار گرفت. 

معرفی موزه هنرهای تزئینی اصفهان

موزه هنرهای تزئینی اصفهان از 7 بخش مجزا تشکیل شده است :

بخش خط و کتابت

در این بخش موزه مجموعه ای از قطعات ، اوراق و مجلدات قران ، کتب ادعیه ، اشعار و غیره که توسط هنرمندان ایرانی از جمله شفیع تبریزی ، میر عماد و دختر ، گوهرشاد و غیره نوشته شده است ، نگهداری می شود. 

انواع جلدهای چرمی که با روش های مختلف از جمله سوخت ، معرق ، ضربی و غیره تزئین شده اند و آثار محمد رضا امامی در این بخش به نمایش گذاشته شده است. 

سایر آثاری که میتوانید در این بخش از موزه از آنها بازدید کنید عبارتند از :

کتابهای خطی زادالعمعاد به قیم هاشم لولوی اصفهانی ، دیوان مصور امیر علی شیر نوایی ، کلیات سعدی مصور ، مذهب و مرصع . 

آثار نفیس خطی از جمله قطعه های خوشنویسی قرن هشتم به بعد . 

آثار اساتید بزرگ خوشنویسی از جمله یاقوت مستعصمی ، محمدرضا مجلسی ، سلطان علی مشهدی ، میرعلی و محیی هروی ، منشی گنابادی ، عبدالجبار اصفهانی ، ابوتراب ، هاشم اصفهانی ، شاهزاده بهرام صفوی ، عبدالرشید دیلمی ، درویش عبدالمجید طالقانی ، میرزا کوچک . 

آثار لاکی و روغنی در موزه هنرهای تزئینی اصفهان

بخش آثار لاکی و روغنی

مجموعه ای زیبا از وسایل لاکی ، قلمدان ، جای طومار ، جعبه ، قاب آینه ، ترازو ، سرچسبدان ، جلد آلبوم ، قطعات یادگاری از اساتید ارزشمند از جمله آقا صادق ، میرزا بابای شیرازی سمیرمی ، فتح الله شیرازی ف آقا نجفعلی اصفهانی و غیره . 

نقش های مختلف گل و مرغ تک چهره ، صورت سازی ، ترنج ، سر ترنج ، شکارگاه و فرهنگ عامه .

بخش نگارگری

مجموعه ای بسیار متنوع از نگارگری های ایرانی در سبک های مختلف از جمله مینیاتورهای مکتب هرات ، اصفهان ، تبریز ، نگاره های تک چهره قاجار در کنار تصاویر آبرنگ ف رنگ روغن و موضوعات مختلف تصویر گری کتاب ، مجالس حماسی و ادبی ، بزمی ، فرهنگ عامه و غیره. 

تابلوی ارزشمند و نفیس چوگان اثر حاج میرزا آقا امامی اصفهانی که با روش سوخت و معرق و منیاتور روی چرم خرلق شده است. 

آثار چوبی در موزه هنرهای تزئینی اصفهان

بخش آثار چوبی

در این بخش آثار نفیسی از صنایع هنری چوبی از جمله خاتم سازی ، منبت کاری ، مشبک و معرق به شکل های قاب آینه ، گلچه کفش عروس ، رحل و جعبه قرآن ، زیر عمامه ، قلمدان ، جعبه آرایش ، قاشق و ملاقه های دوغ خوری و شربت خوری. 

یکی از آثار بسیار ارزشمند این بخش ، جعبه تمام نبت و قاب آیینه است که با نقوش زیبای اسلیمی توسط زین العابدین خوانساری در قرن 13 قمری ساخته شده است. 

آثار فلزی در موزه هنرهای تزئینی اصفهان

بخش آثار فلزی

در بخش آثار فلزی ، زیورآلات طلا و نقره ، کمربند و قلاب کمر ، قاب دعا ، انواع قوطی ، قفل و قلمدان ، سرقلیان ، قاب آیینه ، باروت دان، انفیه دان ، آفتابه و لگن ، عود سوز ، جام چهل کلید ، خنجر ، قیچی و چاقو که با روش های مختلف مشبک کاری ، ریخته گری ، چکش کاری ، ملیله ، قلم زنی و ترصیح شده اندو با سنگ های قیمت تزئین شده اند ، نگهداری می شود. 

بخش دستباف و آبگینه

در این بخش منسوجات کم نظیر و متنوع از دوره قاجار ، اثر هنرمندان اصفهان ، یزد ، کرمان و کاشان به نمایش گذاشته شده است. 

انواع زری ، ترمه ، شال ، مخمل ، اطلس ، تافته و غیره که به صورت تابلو ، لباس ، کیسه پول ، سفره قند ، جای شانه ، قلمدان ، جای تربت ، چارقد ، سوزنی ، سجاده ، پرده ، رومیزی و غیره هستند و با گلابتون دوزی ، قلاب دوزی ، پولک دوزی ، زغره دوزی ، مشبک دوزی ، گل خامه دوزی ، نقده دوزی و غیره تزئین شده اند.

آثار نفیس قلمکاری اصفهان که به شیوه نقاشی قالب زندی روی پارچه تهیه شده اند. 

قالیچه معروف بشریت و شکار چرخ که بر اساس طرح هنرمندانه مرحوم استاد عیسی بهاری بافته شده هاست. 

بخش سفال و چینی

آثار زیبای کریستالهای تراش خورده با نقوش زیبا . 

انواع شیشه های عطردان و پیاله ساخت گرگان مربوط به قرن 3 – 6 قمری 

لیوان های شربت خوری مینای مرصع

آثار هنری موجود در موزه تزئینی اصفهان

ساعت بازدید از موزه هنرهای تزئینی اصفهان

این موزه تمام روزهای هفته به جز جمعه و تعطیلات رسمی از ساعت 8:30 – 13:30 به روی بازدیدگنندگان باز است. 

برای ورود به موزه باید بلیط ورودی تهیه کنید.

زمان لازم برای بازدید از این موزه با توجه به تنوع بسیار زیاد اشیا تاریخی حدود 3 – 4 ساعت است. 

مکان های گردشگری نزدیک به موزه هنرهای تزئینی اصفهان

موزه هنر های معاصر اصفهان : در مجاورت موزه هنرهای تزئینی

کاخ چهل ستون : 550 متر

بازار بزرگ اصفهان : 1 کیلومتر

سینما سپاهان : 1.5 کیلومتر

انگورستان ملک التجار : 1.7 کیلومتر 

کاه هشت بهشت : 1.8 کیلومتر

سردر قیصریه : 2.6 کیلومتر