جان دوباره هیرمند و هامون بعد از 2 دهه خشکسالی
بالاخره بعد از دو دهه تجربه خشکسالی در استان پهناور سیستان و بلوچستان آب در تالاب بین‌المللی هامون و سدهای جنوب استان به جریان افتاد. با ریزش‌های جوی مناسبی که صورت گرفته، هیرمند و هامون و رودخانه‌های شمال و جنوب استان جان‌دوباره گرفتند و همین موضوع نویدبخش بهاری دوباره برای سیستان و بلوچستان است. بنابراین حالا کشاورزان می‌توانند با خیال آسوده دست به کشت ۱۴ نوع محصول خارج از فصل هم بزنند.
در پی جاری شدن سیلاب از سمت افغانستان، پس از دو دهه آب به بخش‌های شمالی تالاب بین‌المللی هامون وارد شده است. مایع حیاتی که به هیرمند و هامون جان دوباره داده و نوید بخش روزهایی خوش برای کشاورزان است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان به ظرفیت کشت محصولات خارج از فصل در سیستان و بلوچستان اشاره و اظهار کرد: استان با برخورداری از شرایط اقلیمی متنوع فرصت مناسبی برای ظرفیت کشت بیش از ۱۴ نوع محصول خارج از فصل شامل میوه‌های گرمسیری، سبزی و صیفی‌جات را دارد.
زورقی بیان کرد: هم اینک در بیش از ۲۰۰ هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی سیستان و بلوچستان محصولات زراعی و در ۸۰ هزار هکتار از باغ‌های استان انواع میوه‌های گرمسیری، نیمه گرمسیری و سردسیری تولید می‌شود.
گفته می‌شود که علاوه بر بارندگی خوبی که طی چند روز اخیر رخ داده و تالاب‌ها را جان داده، قرار است برای تداوم فعالیت‌های کشاورزی سیستم آبیاری نوین هم در این استان اجرا شود.
در این خصوص رئیس جهاد کشاورزی استان بیان کرد: در حال حاضر مصرف آب در هر هکتار از مزارع کشاورزی استان سیستان و بلوچستان ۸۵۰۰ تا ۱۰ هزار متر مکعب است که با اجرای سیستم‌های آبیاری تحت فشار این مقدار مصرف آب درحد ۴۵۰۰ تا ۵۵۰۰ هکتار کاهش پیدا خواهد کرد. با این اوصاف سال آتی سالی پر بار برای کشاورزان سیستان و بلوچستانی خواهد بود.
تولید سالانه 5 میلیون تن انواع محصولات کشاورزی در سیستان و بلوچستان
رئیس سازمان جهاد کشاورزی سیستان وبلوچستان با اشاره به توانمندی‌های بخش کشاورزی استان اظهار کرد: سالیانه پنج میلیون تن انواع محصولات زراعی، باغی، دامی و شیلاتی در استان تولید می‌شود.
وی در ادامه بیان کرد: این استان از لحاظ تولید محصولات گرمسیری، تولید خرما، تولید محصولات خارج از فصل، تولید گوشت قرمز، ظرفیت دامپروری و محصولات شیلاتی دارای جایگاه ویژه‌ای در کشور است .
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان ادامه داد: سیستان وبلوچستان ۴۲۰ هزار هکتار اراضی قابل کشت دارد ولی به دلیل محدودیت منابع آبی وآب تخصیصی بین ۴۵ تا ۷۰ درصد آن به زیرکشت محصولات باغی و زراعی است و متأسفانه خشکسالی های اخیر خصوصا سال زراعی گذشته خسارت سنگینی به کشاورزان استان وارد کرده و ما نیز تولید کنندگان را لزوما به سمت توسعه طرح‌هایی که نیاز آبی کمتری دارند، هدایت می‌کنیم.
زورقی خاطرنشان کرد: استان سیستان و بلوچستان با داشتن شرایط آب و هوایی گرم و در نواحی جنوب استان مرطوب مستعد پرورش انواع میوه‌های گرمسیری است که کشت و پرورش این محصولات در نقاط دیگر کشور امکان پذیر نیست.
وی با بیان این که تنوع اقسام خرما از دیگر شگفتی‌های طبیعت این استان است، اظهار کرد: حدود 30 نوع خرما در منطقه بلوچستان کشت می‌شود.
وی افزود: عمده خرمای تولیدی سیستان و بلوچستان به استان‌های همجوار و کشورهای همسایه پاکستان و حوزه خلیج فارس صادر می‌شود و اکثر باغات جدید استان در حال حاضر با نظارت سازمان جهاد کشاورزی دارای ارقام تجاری با بستر سازی مناسب و اصول فنی است.
زورقی ادامه داد: "پاپایا" یا خربزه درختی که موطن آن نواحی گرمسیری آمریکای مرکزی به این استان راه یافته، خربزه بسیار شیرین با پوستی نازک است که علاوه بر مصرف خوراکی، قابل استفاده در صنایع تبدیلی نیز هست.
وی در ادامه گفت: پسته دشت گوهرکوه شهرستان خاش نیز از انواع خاص پسته است که در سایر نقاط ایران از این نمونه دیده نمی‌شود .
وی بیان کرد: علاوه بر میوه‌های گرمسیری منحصر به فرد، مرکبات این استان شامل ترنج، پرتقال، گریپ فروت و نارنگی، انواع انار و میوه‌های جالیزی نیز از دیگر محصولاتی هستند که طعم آنها متفاوت از اقسامی است که در سایر نقاط کشور کشت می‌شود .
احیاء نیزارهای تالاب هامون
مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان نیز در بازدید از تالاب هامون در جمع خبرنگاران گفت: در طی دو دهه گذشته، ورودِ کم آب به تالاب هامون و خشکسالی‌های پیاپی و طولانی مدت افزایش پدیده گرد و غبار وضعیت زیست محیطی این منطقه را در وضعیت بحرانی قرار داده بود در همین راستا اداره کل حفاظت محیط زیست استان، اجرای طرح‌های عمرانی از جمله اصلاح و ایجاد دایک برای نگهداشت بهتر آب در تالاب و لایروبی مسیر رودخانه های منتهی به تالاب بمنظور تسریع ورود آب به تالاب هامون، پروژه نهالکاری در بستر تالاب هامون و طرح تثبیت شن‌های روان با استفاده از روش‌های نوین علمی را در اولویت کار خود قرار داد .
وحید پورمردان ادامه داد: در پی ورود اولین سیلاب در بهمن ماه سال گذشته عملیات لایروبی انهار که از چندین ماه قبل آغاز شده بود با سرعت بیشتری دنبال شد و آب از طریق حفر کانال به یکی از کانون‌های تولید گرد و غبار در منطقه بش دلبر جهت احیای پوشش گیاهی جنگل خشک شده این منطقه هدایت شد .
وی افزود: بر اساس آخرین بررسی‌های صورت گرفته از وضعیت آبگیری تالاب هامون، هامون هیرمند در اطراف کوه خواجه که عملیات لایروبی آن قبل از سیلاب پایان یافته و کمک شایانی در کنترل و هدایت سیل به این منطقه از تالاب داشته است، تقریبا آبگیری و عملیات ترمیم سازه نگهداری آب در منطقه دشت سنگل با هدف افزایش ماندگاری آب در این منطقه انجام که هامون صابری تاکنون در حدود 37 درصد آبگیری شده است .
پورمردان گفت: بخش ایرانی تالاب هامون پوزک آبگیری چندانی نشده و تنها بخش‌هایی از این تالاب توسط سیلاب وارده از نهر شمشیری (که در روزهای آغازین سیل لایروبی شده) و سیلاب ورودی از هامون پوزک افغانستان در محدوده چونگ خرگوشی و اسکله اربابی آبگیری شده است اگرچه میزان ورود آب به این منطقه کم بوده اما نیزار محمودی در این منطقه در حال احیا است و ما امیدواریم در روزهای آتی میزان ورود آب به خاک ایران از طریق تالاب پوزک افغانستان افزایش داشته باشد.
آغاز عملیات اجرای سیستم‌های نوین آبیاری داخل مزارع دشت سیستان
معاون آب وخاک وزارت جهادکشاورزی در حاشیه نشست کارگروه آب، کشاورزی و منابع طبیعی استان سیستان و بلوچستان نیز گفت: بخش اعظم پروژه بزرگ ۴۶ هزارهکتاری آبیاری دشت سیستان شامل خطوط انتقال و توزیع آب تا سطوح ۲۰ هکتاری وایستگاهای پمپاژ تا پایان خرداد ماه سال جاری به اتمام می‌رسد.
علی مراد اکبری افزود: از هم اکنون عملیات اجرایی سیستم های مدرن آبیاری در سطح مزارع یک هکتاری آغاز شده و پیش‌بینی می‌شود مدت دو سال کار اجرای سیستم‌های نوین آبیاری در داخل مزارع طرح ۴۶ هزارهکتاری به طول انجامد.
وی پیشرفت فیزیکی کل طرح انتقال آب بالوله دشت سیستان را ۹۲ درصد اعلام و اظهار کرد: این پروژه، ۴۶ هزار هکتار از گستره ۲۰۰ هزار هکتاری دشت سیستان را با تخصیص ۴۰۰ میلیون مترمکعب آب از چاه نیمه‌ها آبیاری خواهد کرد .
معاون آب و خاک وزارت جهادکشاورزی تصریح کرد: در ۱۶ ناحیه عمرانی، سه ایستگاه پمپاژ اصلی و ١٤ ایستگاه پمپاژ نواحی وظیفه تأمین، انتقال و آبرسانی به کل ۴۶ هزارهکتار را به‌عهده خواهند داشت.
منبع: ایسنا
10
