گزارش بازار ارز؛ بازاری ها فریب جوسازی ها را نخوردند

قیمت ارز در هفته‌های گذشته و مخصوصاً روز‌های اخیر و همزمان با تحولاتی که در کشور‌های منطقه به‌خصوص در لبنان و فلسطین اشغالی رخ می‌دهد با ثبات نسبی همراه بود و به‌خلاف دفعات قبل که هنگام بروز تنش‌های سیاسی اولین و سریعترین واکنش در بازار ارز به ثبت می‌رسید خبری از افزایش قیمت‌ها نیست.

البته هر زمان التهابات سیاسی به درون کشور می‌رسد بازار در حد چند روز متلاطم می‌شود ولی نکته مهم اینجاست که این تلاطم خیلی طول نمی‌کشد و فوراً وضعیت به ثبات می‌رسد.

در زمان شهادت اسماعیل هنیه در تهران نیز این اتفاق افتاد؛ قیمت دلار همزمان با شهادت اسماعیل هنیه در بازار تهران به ۶۲ هزار تومان رسید، اما طی چند روز با عقب‌نشینی همراه شد و به کانال‌های ۵۸‌ــ ۵۹ هزار تومان برگشت، در روز‌های اخیر نیز قیمت دلار با وجود تشدید تنش‌های منطقه‌ای در کانال ۵۹ هزار تومان در نوسان است که البته فعالان بازار پیش‌بینی می‌کنند در صورت اعلام خبر‌های مثبت این نرخ به کانال‌های پایین‌تر هم می‌رسد.

ثبات بازار ارز را می‌توان براساس رویکرد متغیر‌های بنیادی و انتظاری بررسی کرد؛ در متغیر‌های بنیادی چند اتفاق افتاده که به برقراری ثبات در بازار ارز کمک بسیاری کرده است؛ از جمله این متغیر‌ها می‌توان به افزایش حدود ۹ درصدی عرضه ارز برای واردات نسبت به سال گذشته اشاره کرد.

این افزایش عرضه هم در کالا‌های اساسی دارو و تجهیزات پزشکی می‌شود و هم در بازگشت ارز صادراتی و نیما، بنابراین رشد عرضه یکی از دلایل مهم ثبات در بازار ارز طی ماه‌های اخیر به حساب می‌آید، در عین حال مدیریت تقاضا که با همکاری بانک مرکزی، وزارت صمت و جهاد کشاورزی انجام شده باعث ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا در بازار شده است، بر همین اساس، تعادل نسبی بین عرضه و تقاضا باعث شد بازار غیررسمی نیز به تعادل برسد چرا که مازاد تقاضا راهی این بخش نمی‌شود.

در حوزه تورم نیز سیاست‌های سیاستگذار پولی در کنترل رشد نقدینگی موجب کاهش تورم در شهریورماه شد؛ آمار اخیر مرکز آمار از تورم نیز این موضوع را تأیید می‌کند؛ طبق اعلام مرکز آمار نرخ تورم در شهریورماه به ۳۴.۲ درصد رسیده که نسبت به ماه قبل ۰.۶ واحد درصد کاهش یافته است.

در متغیر‌های بنیادی اثرگذار در بازار ارز، دو عامل ذکرشده در بالا از اهمیت بالایی برای برقراری ثبات در این بازار برخوردارند.

علاوه بر ثبات نسبی در بازار ارز، در ماه‌های اخیر شاهد تعادلی در عرضه و تقاضا در بازار طلا و سکه نیز هستیم. برای تحلیل وضعیت این بازار نمی‌توان از تأثیر حراج سکه و شمش از طریق مرکز مبادله چشم‌پوشی کرد چرا که اطمینان خاطر ایجاد شده در بازار برای عرضه سکه و طلا موجب شده است مدیریت بازار طلا هم به‌درستی انجام شود و تعادلی در این بخش صورت بگیرد؛ پیش از این بازار طلا و سکه به‌صورت آنی از نوسانات قیمت ارز و طلای جهانی تأثیر می‌پذیرفت، اما می‌توان گفت که حراج‌های سکه و شمش در مرکز مبادله موجب شده است به‌رغم رشد ۲۰ درصدی اونس طلا از ابتدای سال تاکنون شاهد نوسان متعادلی در بازار طلا باشیم؛ به‌رغم رشد ۲۰ درصدی اونس طلا افزایش قیمت کمتری نسبت به بازار‌های جهانی در بازار داخلی طلا و سکه داشتیم. افزایش اخیر قیمت طلا و سکه نیز ارتباط مستقیم با افزایش قیمت جهانی طلا دارد و نوسانات ارزی سهمی در آن ندارند.

در حوزه انتظارات نیز می‌توان گفت که بازار به این جمع‌بندی رسیده است که رویکرد دولت جدید تعامل‌محور است و همین موضوع موجب خوش‌بینی بازار به آینده شده است؛ و انتظارات مثبتی در بازار ایجاد شده است. به‌اذعان فعالان بازار ارز، دیگر تقاضا‌های سوداگری و سفته‌بازاری که پیش از این بازار ارز را به هم می‌ریختند در بازار وجود ندارد.

در مناقشات منطقه‌ای نیز تعادلی ایجاد شده است که نشان می‌دهد جامعه به این درک رسیده است که ایران با تدبیر و دوراندیشی عمل می‌کند و به‌درستی مسائل را مدیریت می‌کند. در زمان‌های مشابه فوراً مناقشات به بازار ارز می‌رسید و در قیمت دلار تخلیه می‌شد، اما الآن جامعه به این درک رسیده است که جمهوری اسلامی ایران سنجیده عمل می‌کند و وارد بازی‌های سیاسی دشمنان نمی‌شود.

البته نباید از سهم و نقش فعالان بازار ارز ایران در ثبات ایجادشده در این بخش غافل شد چرا که عملکرد فعالان اصلی بازار در این مدت نشان داده است آنها با درایت و هوشمندی فریب افرادی را که می‌خواهند از آب گل‌آلود ماهی بگیرند و با تنش در بازار سود‌های کلان به جیب بزنند، نخوردند؛ فعالین بازار به‌درستی تشخیص دادند که مسیر آتی رو به مثبت است بنابراین با هوشمندی این افراد بازار به ثبات رسیده است.

اکثر کارشناسان اقتصادی اذعان دارند که بازاری‌ها دیگر فریب جوسازی‌های دلال‌ها و سوداگران را نمی‌خورند، این موضوع در روز‌های اخیر نیز به اثبات رسید؛ از عصر دیروز با تشدید تنش‌های نظامی و درگیری و حملات اسرائیل به لبنان در فضای مجازی عده‌ای در تلاش بودند که نرخ دلار را افزایش دهند و قیمت دلار را نسبت به چند روز قبل بالاتر بردند، اما هیچ معامله‌ای از سوی فعالین بازار ارز در زمان افزایش قیمت انجام نشده است و این نشان می‌دهد علی‌رغم تنش‌ها فعالان بازار به ادامه ثبات و حتی کاهش قیمت‌ها در بازار امیدوارند چرا که این روز‌ها چشم بازار و فعالان اقتصادی علاوه بر منطقه به نیویورک هم هست.

کارشناسان اقتصادی البته بار‌ها اعلام کردند که حکمرانی خوب و مؤثر بانک مرکزی در عبور از این تنش‌های سیاسی و اقتصادی بی‌تأثیر نبوده است؛ همین رویکرد باعث شده است در یک سال اخیر بازار ارز نسبت به تنش‌های سیاسی مانند قبل واکنش شدید نشان ندهد.