رتبه کسب‌وکار در ایران بین کشورهای منطقه فقط از عراق و افغانستان بهتر است

از سال 2004 میلادی بانک جهانی سالانه گزارشی تحت‌عنوان «سهولت کسب‌وکار» در جهان منتشر می‌کند که طبق آخرین گزارش این نهاد بین‌المللی (گزارش 2020) رتبه جهانی ایران در شاخص کسب‌وکار در بین 190 کشور جهان 127 اعلام شده است. این رتبه از این منظر اهمیت دارد که رتبه 127 ایران در گزارش 2020 جز دو کشور عراق (با رتبه 172) و افغانستان (با رتبه 173)، از همه کشورهای منطقه شامل امارات (رتبه 16)، قزاقستان (رتبه 25)، روسیه ( رتبه 28)، ترکیه (رتبه 33)، آذربایجان (رتبه 34)، بحرین (رتبه 43)، ارمنستان (رتبه 47)، عربستان (رتبه 62)، عمان (رتبه 68)، اردن (رتبه 75)، قطر (رتبه 77)، کویت (رتبه 83) و پاکستان (رتبه 108) وضعیت نامساعدتری دارد.

علاوه‌بر گزارش سهولت کسب‌وکار بانک جهانی، اتاق بازرگانی ایران نیز پس از تصویب قانون بهبود مستمر محیط کسب وکار، از پاییز 1395 گزارشی تحت عنوان «طرح ملی پایش محیط کسب وکار» منتشر می‌کند که در این گزارش با دریافت نظرات فعالان اقتصادی مشارکت‌کننده در این پایش و همچنین پایش آماری، مولفه‌های نامساعدکننده فضای کسب‌وکار محاسبه می‌شود. در این پایش برای ارزیابی شاخص محیط کسب‌وکار در مجموع از 70 نماگر شامل 28 مولفه پیمایشی و 42 مولفه آماری بهره گرفته می‌شود. بر اساس این گزارش، نمره شاخص کسب‌وکار ملی بین یک (بهترین ارزیابی) و 10 (بدترین ارزیابی) قرار دارد. طبق داده‌های آماری اتاق بازرگانی، شاخص ملی کسب‌وکار در اولین دوره یعنی پاییز سال 1395 حدود 5.86 بوده که این شاخص تا زمستان 1396 در همان محدوده در نوسان بوده است. اما این شاخص در بهار سال 1397 به رقم 6.15، در تابستان به رقم 6.40 و در پاییز 97 نیز با ثبت رکورد 6.49 به بیشترین میزان در چند سال اخیر رسید.

پس از رکورد پاییز 97، در زمستان 97 عدد شاخص با کاهش ناچیزی به6.27، در بهار به عدد 6.17، در تابستان به 6.07 و در آخرین پایش نیز در پاییز 98 به 6.03 رسیده است. بر این اساس همان‌طور که نمودار ارزیابی شاخص ملی محیط کسب‌وکار نشان می‌دهد با افزایش التهابات ارزی از زمستان 96 شاخص اوج گرفته و محیط کسب‌وکار نامساعدتر شده و این روند تا پاییز 97 که بالاترین رقم نرخ ارز در مهرماه (نرخ دلار به 18 هزار تومان در اوایل مهر رسید) ثبت شد، روند نامساعد خود را طی کرده و پس از آن با کاهش نرخ ارز از نیمه اول مهرماه، شاخص محیط کسب‌وکار نیز به سمت روند مساعدتر حرکت کرده است. با این همه، طبق داده‌های آماری حاصل از پیماش اتاق بازرگانی ایران، گرچه روند محیط کسب‌وکار رو به بهبود بوده، با این حال آخرین شاخص محیط کسب‌وکار (عدد 6.03 پاییز 98) هنوز هم از محدوده زمستان 96 برنگشته و نامساعدتر از 6 گزارش قبل از سال 97 است.

منبع: نود اقتصادی

70