چرا واکسن بخش خصوصی هیچوقت به کشور نرسید؟

ناصر ریاحی پیش از این در روزهای ابتدایی خرداد از نهایی شدن خرید یک میلیون دوز واکسن آسترازنکا و سپس سه میلیون سینوفارم خبر داده بود که بخش خصوصی توانسته مجوز لازم برای آن را از سازمان غذا و دارو دریافت کند.

ریاحی پس از آن نیز اعلام کرد که بخش خصوصی واردات واکسن از هند و چین را همچنان دنبال می‌کند و به محض نهایی شدن فرایند دریافت مجوز و تخصیص ارز، این واکسن‌ها به ایران خواهند رسید. با این وجود به نظر می‌رسد همچنان در حوزه اجرا مشکلاتی باقی مانده است.

او در این رابطه توضیح داد: با توجه به این که در سال ۲۰۲۰، بسیاری از کشورهای جهان به دنبال نهایی کردن فرایند تولید و خرید واکسن بودند، سرمایه گذاری‌های گسترده‌ای در این زمینه انجام شد و از این رو وقتی در سال ۲۰۲۱، تولید تعدادی از واکسن‌ها نهایی شد، عملا بخش مهمی از این واکسن‌ها از قبل پیش خرید شده بودند و کشور مصرف کننده آنها مشخص بود.

عضو اتاق بازرگانی تهران با بیان اینکه امروز واکسن‌های در دسترس در بازارهای جهانی چند حالت خاص دارند، بیان کرد: واکسن‌هایی که در سال جاری میلادی تولید می‌شوند، برای خریدارانی است که از پیش آنها را در سبد خود قرار داده‌اند یا برنامه جهانی کواکس در سازمان بهداشت جهانی آن را خرید کرده است. از این رو واکسن‌هایی می‌تواند از سوی بخش خصوصی خریداری شود که در این قاعده قرار ندارند.

ریاحی تشریح کرد: بخشی از این واکسن‌ها امکان استفاده به موقع در کشور مقصد را ندارند که این موضوع می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله تقاضای پایین برای دریافت واکسن یا محدود بودن امکانات تلقیح باشد، از این رو سازنده باید تولیدات فعلی خود را به مشتری دیگری بفروشد تا پس از آن برای خریدار ابتدایی راهکاری دیگر پیدا شود. بخشی از واکسن‌ها را نیز برخی شرکت‌های واسطه خریداری کرده و به فروش می‌رسانند. از این رو چه بخش خصوصی و چه دولت در صورتی که بخواهد واکسنی خارج از برنامه تهیه کند باید به دنبال این بازار باشد.

وی با تاکید بر این موضوع که در فرایند خرید واکسن، تاریخ انقضا اهمیت فراوانی دارد، اظهار کرد: با توجه به محدود بودن زمان، ما برای نهایی کردن خرید یک واکسن بین پنج تا ۱۰ روز زمان داریم و اگر در همین مدت کوتاه امکان نهایی شدن فرایند خرید و تخصیص ارز انجام نشود، این واکسن‌ها را به مشتریان دیگری خواهند فروخت. از این رو دلیل اصلی اینکه تاکنون واکسن‌های بخش خصوصی به کشور نرسیده، نهایی نشدن قرارداد خرید واکسن در همین روزهای محدود است.

رییس اتحادیه واردکنندگان دارو با بیان اینکه متاسفانه در ایران فرایند نهایی کردن مجوز خرید بسیار طولانی است، گفت: این موضوع ربطی به وزارت بهداشت یا اشخاص ندارد و مشکل بروکراسی است که تمام اقتصاد ایران با آن مواجه است. برای عبور از این محدودیت‌ها باید واردکننده بخش خصوصی خود مستقلا پول واکسن را داده و سپس به دنبال تسویه حساب باشد که بسیار پرریسک است.

ریاحی افزود: کوچک‌ترین محموله واکسن قابل خریداری ۵۰۰ هزار دوز است که قیمت آن حدود پنج میلیون دلار تخمین زده می‌شود. اینکه توقع داشته باشیم شرکت بخش خصوصی این واکسن را با پول خود بخرد و سپس انتظار داشته باشد که فرایند تخصیص ارز صورت گرفته و کالا از گمرک در زمان محدود موجود ترخیص شود، قدری دشوار خواهد بود.

وی با تاکید بر اینکه حمایت از تولید واکسن در داخل کشور باید با قدرت ادامه یابد، خاطر نشان کرد: واکسن یک محصول استراتژیک است که چه در حوزه کرونا و چه در رابطه با دیگر بیماری‌ها داخلی شدن تولید آن اهمیت فراوانی خواهد داشت و خوشبختانه مقدمات بسیار خوبی در کشور فراهم شده است اما تا زمان تامین تمام نیازها، در رابطه با کرونا، باید اولویت حفظ جان مردم باشد و در این زمینه باید از تمام ظرفیت‌ها برای واردات یا تولید واکسن استفاده شود.

منبع: ایسنا

66