تجارت سودآور تسلیحات؛ زرادخانه‌های آمریکا و اروپا از جنگ در اوکراین و غزه چقدر سود بردند؟
بر اساس یک گزارش جدید، از زمان حمله روسیه به اوکراین، هفت شرکت بزرگ اروپایی سازنده تسلیحات و همچنین کمپانی‌های اسلحه‌سازی آمریکایی به سودهای قابل توجهی دست یافته‌اند.
ارزش بازار تولیدکنندگان اصلی تجهیزات نظامی در ایالات متحده آمریکا و اروپا در دو سال و نیم گذشته و در پی جنگ‌های اوکراین و غزه افزایش نجومی داشته است.
بر اساس مطالعه‌ای که توسط موسسه مشاوره مالی و استراتژیک Accuracy انجام شده عملکرد هفت شرکت اصلی آمریکا در این صنعت و همتایان اروپایی آنها از زمان آغاز جنگ اوکراین یعنی فوریه ۲۰۲۲ نزدیک به ۶۰ درصد افزایش نشان می‌دهد.
شرکت‌های آمریکایی هانیول اینترنشنال، ال ۳ هریس، جنرال داینامیکس، نورثروپ گرامن، لاکهید مارتین، آر تی اکس کورپوریشن و هانتینگتون اینگالس در این مجموعه پیشتاز هستند.
در این سوی اقیانوس و در قاره اروپا هم شرکت‌هایی فرانسوی چون سافران، داسو اویاسیون، گروه تالس، به همراه BAE بریتانیایی، راین متال آلمانی، لئوناردو ایتالیایی و کنگسبرگ گروپن نروژی در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفته و نشان داده شده که همگی رشد و ارقام قابل توجهی را در بازار سرمایه تجربه کرده و به دست آورده‌اند.
اگرچه این مطالعه بازه زمانی ژانویه ۲۰۲۱ تا مارس ۲۰۲۴ را در بر می‌گیرد، اما بیشترین افزایش در ارزش سهام بین سه ماهه سوم سال ۲۰۲۳ (زمانی که حمله اسرائیل به غزه آغاز شد) و سه ماهه اول ۲۰۲۴ رخ داده است. در این شش ماه، سرمایه جهانی ۱۴ غول صنعت نظامی ۲۰ درصد رشد کرده است.
اما این فقط ارزش سهام آنها نبود که افزایش یافته، بلکه حجم سهام معامله شده نیز شاهد رشد بوده است. در سه ماهه اول سال ۲۰۲۲، مصادف با حمله روسیه به اوکراین، سرمایه گذاران، سهام شرکت‌های اروپایی را به ارزش ۱.۴ میلیارد یورو معامله کردند که بالاترین رقم در هشت فصل مالی گذشته بوده است. در حالی که سهام معامله شده در شرکت‌های آمریکایی در سه ماهه چهارم سال ۲۰۲۳ به رکورد ۱.۰۳ میلیارد یورو رسید که همزمان با تشدید خشونت ها در خاورمیانه است.
افزایش قیمت سهام شرکت‌های اروپایی در این بخش قوی‌تر از همتایان خود در آمریکای شمالی بود (۱۲۹ درصد در مقابل ۳۱ درصد)، که تحلیل‌ها آن را به این واقعیت نسبت می‌دهند که در ایالات متحده این افزایش قبل‌تر شروع شد و بازارهای سهام اروپا بعداً به آن ملحق شدند. با وجود این، تفاوت بین دو گروه همچنان بسیار زیاد است: ارزش بازار هفت غول آمریکایی به ۵۳۲ میلیارد یورو رسیده ، در حالی که ارزش بازار همتایان اروپایی آنها ۲۳۰.۶۵ میلیارد یورو باقی مانده است.
از نکات قابل توجه دیگر در این پژوهش این است که سودآوری صنعت تسلیحات همگام با ارزش بازار سهام آن رشد نکرده است، زیرا دومی ناشی از انتظار سودهای آتی است و تحقق قراردادها به زمان نیاز دارد تا این امر حاصل شود.
زمانی که جنگ در اوکراین آغاز شد، شکاف بین ارزش گذاری نسبی شرکت‌ها و نتایج آنها افزایش یافت: یعنی ارزش سهام افزایش یافت در حالی که گردش مالی ثابت ماند. موسسه Accuracy که این تحقیق را انجام داده توضیح می‌دهد که سرمایه گذاران تنها به دنبال سود فوری نیستند و به سودهای میان‌مدت نیز می‌اندیشند.
میانگین حاشیه سود EBITDA (تولیدکنندگان اسلحه آمریکایی و اروپایی) در این دوره نسبتا ثابت مانده و از ۱۴.۳ درصد در پایان سال ۲۰۲۱ میلادی تا ۱۲.۷ درصد در ابتدای سال ۲۰۲۴ متغیر بود. در اروپا در همین بازه زمانی ۲.۱ واحد افزایش یافته و از ۱۱.۷ به ۱۳.۸ افزایش یافته است. اما در آمریکا ۴.۳ درصد کاهش یافته و از ۱۶.۵ به ۱۲.۲ رسیده است.
سودآورترین تجارت
بالاترین بازده از آن شرکت آمریکایی هانیول، که به صورت تخصصی در صنایع الکترونیک و ارتباطات تسلیحات فعالیت می‌کند، با میانگین ۲۴.۲ درصد بوده است. از سوی دیگر، شرکت آلمانی راین متال، تولید کننده سلاح و مهمات، بیشترین افزایش ارزش هر واحد را داشته است: ارزش سهام آن از ۹۷.۶ یورو در فوریه ۲۰۲۲ میلادی به ۳۳۴ یورو در ژانویه ۲۰۲۴ افزایش یافت. یعنی ارزش آنها ۲۴۵ درصد بیشتر شده است. اکیورسی که این پژوهش را انجام داده در این خصوص می‌گوید: «همه این شرکت‌ها از فضای جنگ سود می‌برند، اگرچه برخی، به دلیل نوع محصولشان به صورت مستقیم‌تری این سود را بدست می‌آورند.»
در بازه زمانی مورد بررسی این پژوهش، قیمت سهام شرکت ایتالیایی لئوناردو ۱۳۹ درصد، BAE صد و یک درصد، داسو اویاسیون ۸۶ درصد و کنگسبرگ گروپن ۴۵ درصد افزایش یافته است. رشد قیمت سهام شرکت‌های آمریکایی اما تا حدودی متعادل‌تر بوده است. در این بازه زمانی هانتینگتون با ۴۰ درصد، لاکهید مارتین با ۲۹ درصد و جنرال داینامیکس با ۲۵ درصد بیشترین سود را تجربه کرده‌اند.
شرکت های آمریکایی بین سه ماهه اول سال ۲۰۲۱ تا سه ماهه اول سال ۲۰۲۴، حدود ۱۴.۱ میلیارد یورو فروش داشته‌اند.
بازارها حالا روی دوره طولانی رشد هزینه‌های نظامی شرط بندی می‌کنند و این پیش‌بینی حتی اگر همین فردا هم جنگ اوکراین و غزه به پایان برسد بر سر جای خود باقی است. این مسئله به ویژه از آن جهت حائز اهمیت است که اکثر کشورهای ناتو به سمت تخصیص بیش از ۲ درصد از تولید ناخالص داخلی خود برای سرمایه‌گذاری در صنایع دفاعی حرکت می‌کنند.
