این‌بار از زمین به آسمان بارید!
فرار سپرده‌های میلیاردی از غیرمجازها
تا همین چند ماه پیش بود که غیرمجازهای بانکی با پیشنهادهای جذاب و سودهای غیرقابل باور در نظام بانکی سپرده‌گذاران و مشتریان بانکهای مجاز را جذب خود می‌کردند و در این جریان هزاران میلیارد منابع از بانک‌ها و موسسات دارای مجوز بانک مرکزی خارج و به سمت آنها روان شد.
اما در دو تا سه ماه گذشته ظاهرا روال معکوس شده و با متشنج شدن فضا در بازار غیرمتشکل پولی سپرده‌های کلان در حال ورود به بانکهای معتبر است.
تا حدود سه سال پیش و قبل از آغاز روند کاهشی سود بانکی، بانک‌ها و موسسات مجاز و البته در کنار آنها غیرمجازها در رقابتی تنگاتنگ هر یک برای جذب بالاتر منابع سودهای کلانی را در ویترین سپرده‌های خود قرار می‌دادند تا جایی که همزمان با رشد نرخ تورم، سود بانکی تا بیش از ۳۰ درصد نیز افزایش یافته بود. در ادامه با کاهشی شدن نرخ سود و تصمیم بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار برای ریزش نرخ تا ۲۲ درصد و در نهایت با کاهش تا ۱۵ درصد تا به امروز، در دو سال اخیر شرایط به سمتی پیش رفت که فضایی برای جولان موسسات غیرمجاز فراهم شد تا بتوانند از موقعیتی که بانک‌ها موظف به کاهش نرخ سود خود بودند، استفاده کرده و نرخ‌های بالاتری را به مشتریان پیشنهاد دهند.
در این حالت بود که جدای از رقابت مخربی که بین مجازها و غیرمجازها در جذب سپرده شکل گرفت، منابع هنگفتی از بانک‌ها و موسسات مجازی که کمابیش سود مصوب بانکی را رعایت می‌کردند خارج شده و به سمت غیرمجازها روانه شد به طوری که حتی مدیران عامل بانک‌ها اذعان کردند هزاران میلیارد تومان از نقدینگی آنها در جریان فعالیت غیرمتعارف موسسات غیرمجاز و سودهای انحرافی که پرداخت می‌کنند به این موسسات روانه شده است.
به هر شکل با شدت گرفتن برخورد با موسسات غیرمجاز و در نهایت فضایی که در ماه‌های گذشته در شبکه بانکی حاکم شده جریان به سمتی پیش رفت که با از دست دادن اعتباری که غیرمجازها نزد مردم برای خود ایجاد کرده بودند، اکنون منابع در حال خروج از آنها و سرازیر شدند به سمت بانک‌هاست.
در مدت اخیر با شایعه ورشکسته شدن بانک‌ها و موسسات به ویژه غیرمجازها و همچنین اتفاقی که حتی برای موسسه مجاز کاسپین (با داشتن هشت زیرمجموعه غیرمجاز) رخ داد و از سویی دیگر برخی اظهارات مقامات رسمی بانک مرکزی روال به گونه‌ای دیگر رقم می‌خورد.
مراجعه به بانک‌ها و جویا شدن نظر مدیران شعب از این حکایت دارد که اکنون فضا طوری است که مشتریان بانک‌ها ترجیح داده‌اند در حدود دو تا سه ماه گذشته منابع خود را به سمت بانکهای بزرگ‌تر سوق دهند، در این مدت شاهدیم حتی میلیاردها تومان پول را از موسسات غیرمجاز و حتی مجاز و در مواردی بانک‌هایی که عنوان می‌شود دچار تزلزل می‌شوند خارج کرده و در بانکهای بزرگ تر سپرده می‌کنند.
مدیران بانکی دلایل این موضوع را شرایط اخیر نظام بانکی و فضای ملتهبی که در نتیجه بهم ریختگی موسسات اعتباری ایجاد شده می‌دانند. در عین حال که عنوان می‌کنند وقتی در جریان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری کاندیداها از چند بانک و موسسه برای مانور انتخاباتی خود نام بردند، این امر موجب شد تا مردم حتی پول‌های خود را از این بانک‌هایی که مجوز ندارند خارج کنند.
موضوع دیگری که مورد اشاره مدیران بانکی قرار دارد به اظهارات رئیس کل بانک مرکزی در روزهای ابتدایی امسال درباره سودهای بانکی بر می‌گردد، زمانی که عالی ترین مقام بانک مرکزی اعلام می‌کند پرداخت سودهای بالا از سوی بانک‌ها نشانه خوبی از شرایط بانک پرداخت کننده نبوده و نمی‌تواند ریسک آن را برای مشتری تضمین کند به طور حتم می‌تواند بر اطمینان مشتریان اثرگذار بوده و با وجود دریافت سودهای بالاتر ترجیح دهند منابع خود را حفظ کرده و در بانکهای مجاز سپرده کنند.
به هر صورت اکنون ظاهرا روال سال‌های اخیر معکوس شده و دیگر فضای چندانی برای مانور موسسات غیرمجاز برای جذب سپرده نیست و در روالی متفاوت نقدینگی در حال خروج از غیرمجازها و وارد شدن به مجازها است.
15
