چرا سپاه در لیست تروریستی است؟/ اندیشکده کوئینسی: این کار غیرقانونی و بی‌فایده است

"اندیشکده کوئینسی" در گزارشی، به یکی از چالش‌های مهم فعلی در چهارجوب "مذاکرات اتمی وین" و در قالب روندِ دستیابی به یک توافق اتمی میان ایران و غرب با محوریت مساله "احیای برجام"، که همان درخواست تهران از واشینگتن مبنی بر خارج کردن نام "سپاه پاسداران انقلاب اسلامی" از لیست سازمان‌های تروریستی آمریکا است پرداخته و به طور خاص اقدام واشینگتن در قراردادن نام سپاه در لیست مذکور را کاملا سیاسی و فاقد بنیان‌های قانونی (بر اساس رویه‌های حقوقی و قانونی خودِ آمریکا) دانسته است. مساله‌ای که نه تنها برای آمریکا فایده‌ای نداشته، بلکه هزینه‌های سنگینی را نیز برای آن به بار آورده است. اندیشکده کوئینسی به طور خاص معتقد است که یکچنین مساله‌ای به هیچ عنوان نباید مانع از انعقاد توافقی جدید با ایران شود. توافقی که در شرایط کنونی، واشینگتن بیش از ایران به آن نیازمند است.

اندیشکده کوئینسی در این رابطه می‌نویسد: «در شرایطی کنونی، بسیاری از ناظران و تحلیگران بر این باورند که فاصله چندانی تا احیای توافق برجام (همان توافقی که دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا در سال 2018 کشورش را به صورت یکجانبه از آن خارج کرد و سپس تحریم‌های گسترده‌ای را علیه ایران در قالب "کارزار فشار حداکثری" تحمیل کرد) باقی نمانده است. اکنون با توجه به رفع شدن برخی دغدغه‌ها و نگرانی‌ها مبنی بر خواسته‌های اخیر دولت روسیه با محوریت این موضوع که مراودات اقتصادی ایران و روسیه در عصر پسااحیایِ برجام نباید مشمول تحریم‌های غرب (علیه روسیه) شود، احتمال احیای برجام، بیش از گذشته تقویت شده است. با این حال، هنوز یک مانع اساسیِ دیگر در روند احیای برجام وجود دارد و آن مرتبط با درخواست‌های ایران جهت اقدام آمریکا در خارج کردنِ نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمان‌های تروریستی خارجیِ واشینگتن است.

خواه سپاه پاسداران در لیست مذکور باقی بماند یا خیر، در عمل، حامل هیچ تاثیر عینی نخواهد بود. با این حال، هیج توجیحی وجود ندارد که آمریکا در برابر درخواست ایران جهت خارج کردن نام سپاه پاسداران از لیست سازمان‌های تروریستی خود مقاومت کند. این مساله بویژه با توجه به این موضوع که اساسا آمریکا، نمود‌ها و جلوه‌های عینی شکست خوردنِ کارزار فشار حداکثریِ خود را علیه ایران به عینه دیده، بیش از پیش از اهمیت برخوردار می‌شود.

باید توجه داشت که لیست سازمان‌های تروریستی آمریکا بواسطه "لایحه ضدتروریسم و مجازات مرگ موثر" که در سال 1996 تصویب شد، ایجاد گشت. قبل از این قانون، آمریکا هیچ فهرستِ مشخصی از گروه‌ها و سازمان‌های تروریستی را نداشت. باید توجه داشت که ایجاد یکچنین لیستی حتی جز اهداف قانون سال 1996 هم نبود. یکی از اهداف این قانون، "کیفری و مجرمانه کردنِ" هرگونه حمایت مادی از تروریست‌های خارجی بود. آنچه کنگره آمریکا در آن زمان می‌خواست این بود که مانع از این شود که آمریکایی ها، خواسته یا ناخواسته به گروه‌های تروریستی در اقصی نقاط جهان نظیر خاورمیانه کمک مالی کنند و مثلا برای آن‌ها اقدام به صدور چک کنند. با این حال، برای اینکه حمایت از یک گروه تروریستی در آمریکا تبدیل به یک جرم شود، نیاز بود که تعریفی روشن و صریح در مورد اینکه اساسا یک گروه تروریستی را چگونه باید تعریف کرد و چه مولفه‌هایی ایجاد‌کننده یک گروه تروریستی هستند، ارائه شود. از این رو، لیست سازمان‌های تروریستی آمریکا با معیار‌هایی خاص، ایجاد و تعریف شد.

این لیست همیشه برای کاربست در مورد بازیگران غیردولتی و نَه اجزا و نهاد‌های یک دولت ایجاد شده بود. باید توجه داشت که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یکی از نهاد‌های رسمی دولت ایران است. این نهاد به همان اندازه‌ای که ما آمریکایی ها، "گارد ملی عربستان سعودی" را بخشی از سازوکار‌های رسمی دولت این کشور می‌دانیم، دولتی است.

این نهاد از دولت ایران بودجه رسمی می‌گیرد و خیلی بعید است که آمریکایی‌ها جهت حمایت از آن، اقدام به چِک کشیدن کنند. هر مساله و مشکلی که آمریکا با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دارد، باید در چهارچوب رایزنی‌های رسمی آن با دولت ایران مورد بحث قرار گیرد نَه اینکه واشینگتن، بخواهد آن (سپاه پاسداران انقلاب اسلامی) را به نحوی نامربوط در لیست سازمان‌های تروریستی خود قرار دهد. در این میان شاید آمریکا بخواهد که برخی نهاد‌ها و سازمان‌هایی را که با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مراوداتِ اقتصادی و همکاری دارند را در لیست سازمان‌های تروریستی خود قرار دهد. با این حال، اینکه خودِ سپاه را به عنوان یک نهاد رسمی دولتی بخواهد در لیست سازمان‌های تروریستی اش قرار دهد، از اساس اشتباه و غیرقانونی است.

اقدام دولت "ترامپ" در قرار دادن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در لیست سازمان‌های تروریستی آمریکا در آپریل سال 2019، بخشی از تلاش‌های آن در قالب "کارزار فشار حداکثری" جهت تضعیف هر چه بیشترِ تهران بود. از سویی، دولت ترامپ سعی داشت تا جای ممکن، موانع و مشکلات را جهت هرگونه تعاملِ دولت‌های آتی آمریکا با ایران، افزایش دهد. این حرکت عملا جلوه‌ای عینی از سواستفاده از قانون در آمریکا و قراردادنِ یک بازیگر نامربوط (سپاه پاسداران انقلاب اسلامی) در لیست سازمان‌های تروریستی آمریکا بود. از 73 سازمانی که اکنون در لیست سازمان‌های تروریستی آمریکا قرار دارند، 72 مورد گروه‌های غیردولتی هستند (دقیقا مطابق با هدف و نیاتِ ایجاد کنندگان اولیه این لیست). این در حالی است که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران، تنها نمونه‌ای است که بر اساس آن، یک سازمان دولتی در لیست مذکور جای داده شده است.

با توجه به عدم وجودِ هیچگونه منفعت و منطقی در قرار گرفتن نام سپاه پاسداران در لیست سازمان‌های تروریستی آمریکا، این اقدام واشینگتن صرفا یک لفاظی و حرکت بی معنی است. واشینگتن نباید اجازه دهد که این لفاظی‌های بی معنا، جلوی انعقاد یک توافق معنادار با ایران را بگیرند. توافقی که به بهترین نحو در راستای منافع آمریکا نیز قرار دارد.

مخالفانِ خارج کردن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از لیست سازمان‌های تروریستی آمریکا، همان‌هایی که همواره حتی با خودِ توافق برجام نیز مخالفت داشته اند، بار دیگر با موقعیتی مواجه هستند که کارزار فشار حداکثریِ مطلوب آن ها، علیه ایران ایجاد کرده ودر نوع خود در تقابل با منافع فعلی آمریکا نیز است. باید پذیرفت که سپاه چه در لیست تروریستی آمریکا باشد یا نه، این نهادِ ایرانی به اندازه کافی قدرت دارد تا دستورکار‌های خود را به پیش برد.

آمریکا باید بداند که جهان، زمانی دغدغه‌های آن در بحث مبارزه با تروریسم را جدی می‌گیرد که این دغدغه ها، به معنای واقعی کلمه جدی و درست باشند و صرفا اقدامات و رویه هایی، علیه نظام‌های سیاسی نباشند که آمریکا مخالفِ آن‌ها است.»